Amik Ovası'ndaki Su Taşkınları

Salim Taş - Mustafa Kemal Üniversitesi (MKÜ) Ziraat Fakültesi Toprak Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Necat Ağca, Amik Gölü'nün kurutulmasının, sıtma hastalığı ile mücadelede başarı sağlamışsa da, tarım arazilerini taşkınlardan koruma ve tarım arazisi kazanma konusunda başarısız olduğunu söyledi.

Kentte geçen hafta etkili olan yağışlar Asi Nehri'nin taşması sonucu Amik Ovası'ndaki binlerce dönümlük tarım arazisinin su altında kalmasına, Hatay Havaalanı ile çok sayıda evin de kullanılamaz duruma gelmesine yol açtı.

Taşkının, Amik Ovası'nın önemli bir bölümünü kapsayan ve ova ile aynı adı taşıyan Amik Gölü'nün, 1950 ile 1975 yılları arasında yapılan çalışmayla kurutulmasından kaynaklandığı yönündeki iddialar gündeme gelirken, Devlet Su İşleri ve İl Özel İdaresi ekiplerince ovadaki suyun tahliyesi için başlatılan çalışmalar devam ediyor.

MKÜ Ziraat Fakültesi Öğretim Üyesi Necat Ağca, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Amik Ovası'nda yaşanan taşkın sonucu yaklaşık 100 bin dönümlük tarım arazisinin su altında kaldığını belirterek, bu arazinin 70 bin dönümünde buğday ekili olduğunu söyledi.

Amik Ovası'ndaki suyun çekilmesinin ardından ekili alanlarda ciddi sorunların beklendiğini anlatan Ağca, suyun çekilmesinin, ovadaki toprağın özelliğinden dolayı uzun zaman alabileceğini ifade etti.

Ağca, ovadaki toprağın killi olduğunu ve taşkının hem bitkiye hem de toprağa önemli ölçüde zarar vereceğini vurgulayarak, "Sel, toprağın fiziksel özelliğini de etkileyecek ve bitki köklerinin çürümesine yol açacak. Ovanın büyük bölümünde ekili olan buğday da selden ciddi zarar gördü. Amik Ovası'nda yaşanan su taşkınları nedeniyle buğday rekoltesi bu yıl önemli ölçüde düşecektir" diye konuştu.

Taşkının en önemli nedeninin, 1950 ile 1975 yılları arasında yapılan çalışmayla 6 bin 100 hektarlık Amik Gölü'nün kurutulması olduğuna dikkati çeken Ağca, gölün kurutulması için açılan drenaj kanallarının da zaman içerisinde sedmentlerle dolmasının da suyun ovadan tahliyesine engel olduğunu ifade etti.

-Gölün kurutulması-

Ağca, Amik Gölü'nün, 1950 yılından itibaren Anofel sineğinin neden olduğu sıtma hastalığı ile mücadele etmek, Amik Ovası'ndaki tarım arazilerini taşkınlardan korumak ve tarım arazisi kazanmak amacıyla kurutulmaya başlandığına işaret ederek, şöyle konuştu:

"Gölün kurutulması çalışmaları 1975 yılında tamamlanarak, Amik Gölü haritadan silindi. Amik Gölü'nün kurutulması sıtma hastalığı ile mücadelede başarı sağlamışsa da, tarım arazilerini taşkınlardan koruma ve tarım arazisi kazanma konusunda başarısız oldu. Ayrıca gölün kurutulması, önemli çevre sorunlarını da ortaya çıkardı. Çünkü o bölgede yaşayan bazı kuşların nesli, gölle birlikte yok oldu. Başka bir açıdan da, kurutma sonrası tarım alanları miktarında önemli artış olmasına rağmen, ürün miktarında beklenen artış gerçekleşmedi. Çünkü kurutma sonrası organik toprakların yanması, taşkınlar, su yetersizliği ve topraktaki tuzlaşma gibi sorunlar, her yıl verimin azalmasına neden oldu. Ayrıca alandaki yer altı su kalitesinin de düşük olduğu saptandı."

Ağca, Amik Ovası'nın deniz seviyesinden 6 metre daha düşük olduğunu, bunun da suyun doğal tahliyesini ve yüzeysel drenajı zorlaştırdığına dikkati çekerek, eski göl alanındaki taşkın kanallarında iyileştirme yapılmasına rağmen, drenaj çıkış ağzının yetersiz olmasının yağışlı dönemlerde su seviyesinin yükselmesine yol açtığını söyledi.

Bundan sonra yapılabilecek en önemli çalışmanın, göl tabanında ortaya çıkan toprakların giderilmesi olduğunun altını çizen Ağca, "Sorunun çözülmesi için, drenaj kanallarının etkin çalıştırılması, kanal temizliğinin düzenli yapılması, yeni drenaj kanalları açılması, Türkiye- Suriye Dostluk Barajı ile Reyhanlı Barajı'nın faaliyete geçmesi gerekli" dedi.

- HATAY