"Sert Geçen Kışın Yazı Bereketli Olur"

Atatürk Üniversitesi Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Lütfi Sezen, kışın soğuk karlı geçmesinin, yazın bereketli olacağı anlamına geldiğini söyledi.

Halk bilimi üzerine araştırmalar yapan Sezen, AA muhabirine yaptığı açıklamada, halk takvimine göre kışın ağır geçmesi durumunda yazın bolluk, bereket olacağı inancı olduğunu belirterek, toprağa düşen cemreden sonra havanın ısınmaya başladığını ifade etti.

Geçmiş dönemlerin deneyimine göre, 11-17 Mart tarihleri arasında soğuk havanın etkili olacağını dile getiren Sezen, 21- 23 Mart tarihlerinin de

"Nevruz" baharın başlangıcı olarak kabul edildiğini anımsattı.

Ydr. Doç. Dr. Sezen, şunları kaydetti:

"30 Mart'ta bir takım uygulamalar yapılıyor. Bolluk bereket için bazı bölgelerde bacalara taş konur. O taşlara evdeki herkesin ismi yazılır. O taşın altında böcek varsa, bereket olacağına inanılır. Hatta eskiden zenginlerin bacasından, maddi durumu iyi olmayan insanlar taş götürürmüş, bolluk bereket gelsin diye. Tabii İslamiyeti kabulden sonra İslamiyete ters düşmeyen gelenek ve göreneklere devam edildi, bazı gelenekler terkedildi."

Halk takvimine göre yaz başlangıcının 6 Mayıs sabahı kabul edildiğini anlatan Sezen, halkın deneyimlerinden yola çıkarak araştırma yaptığını belirterek, halkın uzun yıllar deneyimlerinden ortaya koyduğu birikimlerle tahminler yapılabildiğini vurguladı.

-"Kar demek, su demektir. Su berekettir"-

Kışın karlı, soğuk olmasının yaz için bereket anlamına geldiğini savunan Sezen, şöyle dedi:

"Burada kesin yüzde yüz bir iddiada değiliz. Ancak halkın uzun yıllar deneyimlerine dayanarak bunu ifade ediyoruz. Kış karlı olursa, yaz bereketli olur. Kar demek, su demektir. Suyun bol olması, mahsulün bol olması anlamına gelir. Kışın sıcak geçmesi özellikle 20 Aralık-10 Şubat tarihlerinde hava sıcak geçerse halk endişeye kapılır. Tabii kışın yumuşak olması, güzden ekilen ekinlerin yeşermesine neden oluyor. Erken yeşeren ürünler de çürür. Mahsulün bol olması için kışın ağır geçmesi, karlı, soğuk olması arzu edilir."

Kışın kurak geçmesi halinde de yazın yağmurlu geçeceğini ifade eden Sezen,

"Yazın yağmurlu olması da mahsuller için iyi değildir. Çünkü ürünler çürür. Aşırı sıcaklar da mahsulü kurutur. Onun için kışın sert geçmesi, soğuk, karlı olması; yazın ılık olması, bereketli olacağı anlamına gelir" şeklinde konuştu.

-"Halk takvimi meteorolojiye ters değildir"-

Halk takviminin meteorolojiye ters olmadığını vurgulayan Sezen, sözlerini şöyle sürdürdü:

"Halk takvimini, meteorolojiye tersmiş gibi görünüm içine sokanlar var. Bu son derece yanlış. Çünkü meteoroloji teknolojik gelişimiyle bugün artık daha sağlıklı veriler ortaya koyarak tahmin yapıyor. Fakat halk takvimi de bu güzelliği deneyimlerle ortaya koyuyor. Geçmişe ait deneyimleri ortaya koyarak, birtakım isabetli tespitler yapıyor. O bakımdan bunu küçümsememek lazım, hatta saygı duymak gerekiyor. Bunu bir bakıma kültürümüzün zenginliği olarak kabul etmeliyiz. Bu kültürel değerin devam etmesi, meteorolojiye bir tepki değil, destekleyici unsur olarak kabul edilmelidir."

- ERZURUM