Borlu Boya Gemilerde Yakıt Tasarrufu Sağlayacak

DENİZ AÇIK - Anadolu Üniversitesi, Bor Teknolojileri ve Mekatronik AŞ (BORTEK) ve bir boya firmasının iş birliğiyle yürütülen çalışma sonucunda üretilen çevre dostu bor katkılı boya sayesinde gemilerin yakıt tasarrufu sağlayacağı belirtildi.

Anadolu Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Malzeme Bilimi ve Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Nuran Ay, AA muhabirine yaptığı açıklamada, gemi yüzeylerinde mikro organizmalar, bitkiler ve canlılarca oluşturulan istenmeyen toplanmaların önüne geçecek bor katkılı çevre dostu boya geliştirdiklerini söyledi.

Gemiyle ticaretin dünyanın en önemli unsurlarından birisi olduğuna işaret eden Prof. Dr. Ay, "Gemilerin su altında kalan yüzeyine biyolojik canlıların yapışması sonucu 'biofouling' denilen oluşumlar meydana gelir. Bunun önüne geçilmesi için çeşitli boyalara başvurulur. Söz konusu biofouling oluşumlar zamanla geminin yavaşlamasına, yakıt sarfiyatının artmasına neden olur" dedi.

Söz konusu katmanın temizlenmesinin de bir maliyet getirdiğini dile getiren Prof. Dr. Ay, şöyle konuştu:

"Bunun önüne geçmek için geliştirilen boyalar da organo kalay bileşiği içeriyor. Bu boyalar gemi yüzeyindeki birikmelerin önüne geçerken, sudaki canlılığı ise öldürüyor. Uluslararası Deniz Organizasyonu (IMO), 2008 yılında bu boyaların kullanılmasını yasakladı. Bunun üzerine bakırlı boyalar pazara hakim olmaya başladı. Bakırlı boyalar da birikmeyi önlüyor ancak bakır çözünüp, çeşitli bileşikler halinde suda kalarak, deniz ortamında birikmelere sebep oluyor. Daha sonra çevre kirliliği yaratmaya başlıyor. Su içindeki kirlilik deniz canlılarına geçiyor. Deniz canlılarını yiyenler, suda bileşik halindeki metalleri de vücuduna alıyor. Bunların gelecekte çeşitli hastalıklara sebep olabileceği öngörülüyor. Bakırlı boyaların yasaklanmasına doğru gidiliyor. Baltık Denizi'ne bakırlı boyalı gemilerin girmesini yasaklama getirilmesi planlanıyor. ABD'de de gemi boyalarındaki bakırın azaltılması hedefleniyor."

"Çevre dostu borlu boya"

Ay, çeşitli çalışmalarla farklı malzemelerin boya içinde kullanılıp birikmelerin önüne geçilmesi yönünde projelerin yürütüldüğünü anlattı.

Anadolu Üniversitesi, BORTEK ve deniz, yat ve sanayisi boyaları üretimi yapan Moravia Boya firması iş birliğiyle 2 yıl önce gemilerin bu konudaki ihtiyacını karşılamak amacıyla çalışma başlattıklarını anlatan Ay, şunları söyledi:

"Bu zaman içinde çeşitli boyalar denedik. Bunlardan en iyi sonuç veren madde üzerinde karar verdik. Çalışmalarla gemi yüzeyinde birikmelerin önüne geçen, bakır oksit ve toksik bileşen içermeyen tamamen çevre dostu, canlılara zarar vermeyen bor katkılı bir boya ürettik. Marmara ve Ege denizlerindeki deney düzeneklerinde testlerimizi yapıyoruz. Testlerimizde boyamızı sürdüğümüz yüzeydeki birikmelerin bir süngerle silindiğinde bile çıktığını gördük. Temizlik masraflarını azalttık. Bor katkılı boyamızla boyanan gemiler, deniz canlılarının neden olduğunu birikmeleri yaşamayacağı için daha hızlı hareket edebilecek. Daha az yakıt kullanıp, ulaşmak istedikleri yerlere planladıkları zamanda varabilecekler."