Karakurt" ile Başlayan Serüven "Yht" ile Devam Ediyor

DENİZ AÇIK - Türkiye'nin 158 yıllık demiryolu tarihinde ilk cer atölyesinin kurulduğu, ilk yerli buharlı lokomotif Karakurt'un imal edildiği Eskişehir, geçen ay açıklanan "Milli Tren Projesi" kapsamında yüksek hızlı trenlerin üretilecek kent olmasının da heyecanını yaşıyor.

AA muhabirinin derlediği bilgilere göre, Eskişehir'in demiryoluyla tanışması 1894'de İstanbul- Bağdat demiryolu hattının kentten geçmesiyle başladı.

Aynı tarihte Almanlar tarafından Anadolu-Bağdat demiryoluyla ilgili buharlı lokomotif ve vagon tamiri ihtiyacını karşılamak üzere Eskişehir'de Anadolu- Osmanlı Kumpanyası adı verilen küçük atölye kurularak bugünkü Türkiye Lokomotif ve Motor Sanayii AŞ'nin (TÜLOMSAŞ) temeli atıldı.

Anadolu-Osmanlı Kumpanyası'nın adı 20 Mart 1920'de Kuva-i Milliye tarafından adı "Eskişehir Cer Atölyesi" olarak değiştirildi.

Eskişehir Cer Atölyesi'nde, 1925-1928 yıllarında Kazanhane, Çarkhane, Marangozhane, Köprü, Demiryolu Makası, Kantar ve yol emniyeti ile ilgili malzemeler üretecek birimler hizmete girerek dışa bağımlılığın kırılması adına önemli yol katedilir. O yıllarda Eskişehir'de yılda 3-4 lokomotif ve 30 adet yolcu ve yük vagonu tamiri gerçekleştiriliyordu.

Eskişehir Cer Atölyesi, 1958 yılında "Eskişehir Demiryolu Fabrikası" adıyla yeni hedefler için organize edilir. Bu hedef doğrultusunda 1961 yılında, 1915 beygir gücünde, 97 ton ağırlığında, 70 kilometre/saat hız yapabilen ilk Türk buharlı lokomotifi Karakurt imal edilir.

- URAYSİM Türkiye'nin önemli merkezlerinden olacak

O tarihten bu yana demiryolu sektöründe önemli bir ivme kazanan Eskişehir'de, 17 Aralık 2013'te açıklanan "Milli Tren Projesi" kapsamında yüksek hızlı trenler üretilecek.

TÜLOMSAŞ'ın üreteceği hızlı tren sürecinde paydaşlardan biri de kentteki raylı sistem üreticilerini bir araya getiren Eskişehir Raylı Sistemler Kümesi olacak. Bunlarla birlikte Anadolu Üniversitesi (AÜ) tarafından hayata geçirilecek ve kurulum süreci devam eden "Ulusal Raylı Sistemler Araştırma ve Test Merkezi" (URAYSİM) ise raylı sistemler konusunda Türkiye'de önemli merkez olacak.

Dünyadaki 400 kilometre/saat hıza erişilebilen tek test merkezi özelliğinde olacak URAYSİM, Avrupa'da üretilen yüksek hızlı trenlerin testlerine de imkan sağlayacak.

Raylı sistemler alanında önemli potansiyel taşıyan Eskişehir'de sektöre yönelik gelişim çabalarını adeta dört koldan sürdürüyor. Şehrin geleceğinde önemli bir unsur olarak raylı sistemlerin gelişimi için çalışmalar yapan Eskişehir Sanayi Odası'nın (ESO) ardından ESO Eskişehir Organize Sanayi Bölgesi de önemli bir adım atarak sadece tek bir sektöre yönelik 4 yeni ihtisas OSB kurmak için harekete geçti.

Anadolu Üniversitesinde Raylı Sistemler Elektrik ve Elektronik Teknoloji Programı, Raylı Sistemler Makine Teknolojisi Programı, Raylı Sistemler Makinistlik Programı, Raylı Sistemler Yol Teknolojisi, Ulaştırma Hizmetleri Bölümü ve Raylı Sistemler İşletmeciliği Programı bölümlerinde sektöre yönelik eğitimler veriliyor.

Eskişehir Osmangazi Üniversitesinde (ESOGÜ) Raylı Sistemler Lisans Üstü Programları'nda sektörün mühendislik ve işletme alanlarında eğitimler gerçekleştiriliyor. Üniversitede Mühendislik Yüksek Lisans Programlarında, Elektrikli Raylı Sistemler Mühendisliği, Raylı Sistemler Kontrol ve Sinyalizasyon Mühendisliği, Raylı Sistemler Yol Mühendisliği ile Raylı Sistemler Araç Tasarım Mühendisliği alanında yüksek lisans programları da bulunuyor.

İşletme Yüksek Lisans Programlarında ise Raylı Sistemlerle Taşıma ve Raylı Sistemlerde Güvenlik programlarıyla sektöre donanımlı ve eğitimli insanlar kazandırılıyor.

-"Milli üretimde Eskişehir kilit rol alacak"

Eskişehir Sanayi Odası (ESO) Başkanı Savaş Özaydemir, yaptığı açıklamada, gelecekteki 10 yıllık dönemde Eskişehir sanayisinde mevcut sektörlere ek olarak öne çıkacak yeni sanayi sektörlerinin geliştirilmesine yönelik yatırım ve projelerinin netleştirileceğini anlatan Özaydemir, şöyle devam etti:

"Bu kapsamda başta havacılık sanayii olmak üzere yüksek katma değere sahip sektörleri öne çıkaracak yeni yapılanmalar, bu sektörlere destek olacak olan yatırımların re­alize edilmesi için eğitilmiş ayrıntılı insan gücü planlaması ve teknoloji üretimini özendirici çalışmalar yapılması planlan­maktadır. Ayrıca 2013 yılının son ayında ülkemiz için çok önemli bir adım da atıldı. Tamamen yerli üretim hızlı tren için düğmeye basıldı. Ülkemizin 157 yıllık demiryolu tarihinde dönüm noktası sayılabilecek milli üretimde ise Eskişehir kilit rol alacak. Yüksek Hızlı Tren yapımını Eskişehir'de bulunan TÜLOMSAŞ üstlenecek. Üretim sürecindeki paydaşlardan biri de ESO ve TÜLOMSAŞ'ın temellerini birlikte attıkları ve Eskişehir'deki raylı sistem üreticilerini bir araya getiren Eskişehir Raylı Sistemler Kümesi olacak."

-"TÜLOMSAŞ sektörün gelişiminde önemli bir sermayedir"

Eskişehir Raylı Sistemler Kümelenmesi Başkanı Kenan Işık da Eskişehir'de kurulacak URAYSİM ile çok kısa bir süre içinde uluslararası platformlarda önemli bir ayrıcalık sağlayacağını bildirdi.

Bu merkez ile entegre olan Eskişehir Teknoloji Geliştirme Bölgesi ve sanayi kuruluşlarının kısa bir süre içinde sektörün önemli bir gücü olacağını vurgulayan Işık, şunları söyledi:

"Raylı Sistemler Kümelenmesi, ülkenin 2023 hedeflerine ulaşması için kalıcı ve sürdürülebilir bir sanayi yaklaşımını gerçekleştirmek adına çalışmalarına devam ediyor. Türkiye, son yıllardaki demiryolu yatırımlarıyla önemli projeler gerçekleştirmeye başladı. Bu projelerle altyapı eksiklikleri giderilmeye başlanmıştır. Raylı sistemler konusunda Eskişehir ve bölgesi, coğrafi konumu ve tarihinden gelen birikimleriyle sahip olduğu değerleri ve kabiliyetleriyle sektörün gelişimi için doğal bir bölge konumundadır. TÜLOMSAŞ birikim ve kabiliyetiyle sektörün gelişiminde önemli bir sermayedir." - Eskişehir