Tim Başkanı Büyükekşi: Dolar Kurları Bu Seviyede Kalmayabilir

TİM Başkanı Büyükekşi, "İhracatçılarımız bilmeliler ki, dolar kurları bu seviyelerde kalmayabilir Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Başkanı Mehmet Büyükekşi, ihracatçıları "dolar kurları bu seviyede kalmayabilir" uyarısında bulundu. Doların hızlı bir şekilde 1,90'a, belki bu seviyenin de altına inebileceğine dikkat çeken Büyükekşi, Merkez Bankası Başkanı Erdem Başçı'nın da benzer seviyeleri telaffuz ettiğini söyleyen Büyükekşi, "Kurlarda spekülatif kazanç sağlama beklentisine girmemek gerekiyor. O yüzden ihracatçılarımız, kendilerini belli bir kur seviyesinde güvende hissediyorlarsa döviz gelirlerini bu seviyelerden mutlaka hedge etsinler. Bu konuda alternatif çözümler var" dedi.

TİM Başkanı Mehmet Büyükekşi Ağustos ayı ihracat verilerini Bodrum'da açıkladı. Büyükekşi, toplantıda yaptığı konuşmasında dünya ekonomilerindeki gelişmelerle ilgili değerlendirmelerde bulundu. Gelişmiş ülkelerde toparlanma belirtileri bulunduğunu belirten Büyükekşi, özellikle ABD'den gelen toparlanma sinyallerinin önemli olduğunu vurguladı. Bu yılın 2. çeyreğinde ABD'nin yüzde 1.7, Japonya'nın yüzde 0.9, Çin'in yüzde 7.5 büyüdüğünü kaydeden Büyükekşi, Almanya ve Çin'in imalatının büyüme sinyalleri verdiğini, ancak dış ticaret verilerinin durağan seyrettiğini ifade etti. Yılın ilk yarısında, ülkelerin ihracat ve ithalat performanslarının oldukça zayıf olduğunu belirten Büyükekşi, "Dünyanın ilk 70 ekonomisinin ihracatı, yılın ilk 6 ayında sadece yüzde 1.4 arttı. Çin'in verileri hariç baktığımızda, 69 ülkenin ihracatı yüzde 0.1 geriledi. Bizim ilk 7 aylık toplam ihracat artışımız ise yüzde 1.3. Mal ihracatımız ise ilk 7 ayda yüzde 5.5 arttı. Mal ihracatındaki artışta dünya ekonomilerine nispeten olumlu bir performans sergiliyoruz. Rakamlar şunu gösteriyor: Dünya ekonomilerideki toparlanma, iç talep dinamiklerine dayanıyor. Reel kesim beklentileri,

gelişmiş ekonomiler başta olmak üzere hemen hemen bütün bölgelerde yeni yeni toparlanma sinyalleri veriyor."

-ABD EKONOMİSİNDEKİ GELİŞMELER VE FED-

ABD ekonomisi mercek altına alındığında; ABD Merkez Bankası FED'in parasal genişlemeden çıkma ihtimalinin güçlendiğini vurgulayan Büyükekşi, FED'in tahvil alımlarının, ABD ekonomisindeki iyileşme paralelinde, 2014'te tamamen sonlandırma ihtimalinin güçlendiğinin altını çizdi. ABD'nin 10 yıl vadeli tahvil faizi temel göstergesinin Ağustos ayı içerisinde yüzde 3'e yaklaştığını belirten Büyükekşi, FED'in bu politikalarının neticesinde sıcak para gelişmekte olan ülkelerden çıkmaya başladığını bildirdi.

Brezilya, Güney Afrika, Hindistan, Endonezya, Ukrayna ve Türkiye başta olmak üzere, birçok gelişen ülkeden sermaye çıkışı yaşandığını ifade eden Büyükekşi, gelişen ülke para birimleri ve paralelinde TL'nin de değer kaybettiğini söyledi.

-"TÜRKİYE-ABD STA ETKİ ANALİZİ ÇALIŞMASINDA SONLARA YAKLAŞTIK"-

Büyükekşi, ekonomiyle ilgili bu gelişmeler paralelinde ticaret gündemine de değindi. Bildiğiniz gibi ABD ve AB, Transatlantik İşbirliği ve Yatırım Ortaklığı anlaşmasının ilk müzakerelerini tamamladığını vurgulayan Büyükekşi, "ABD ve AB kapsayıcı bir ticaret anlaşmasına 2014 yılı sonuna kadar imza koymayı hedefliyor. Bizlerde bildiğiniz gibi bu STA ile eş zamanlı olarak imzalanması planlanan, Türkiye-ABD STA etki analizi çalışmamızda sonlara yaklaştık. Bu ay içerisinde sonuçları paylaşmayı hedefliyoruz."

-"AB'DEKİ TOPARLANMA PARALELİNDE İHRACATIMIZA YÖNELİK OLUMLU BEKLENTİLERİMİZ YÜKSELİYOR"-

Büyükekşi, konuşmasında Avrupa Birliği'nde yaşanan gelişmelere de değindi. Avrupa cephesinde yaşanan gelişmelere bakıldığında AB'nin, 6 çeyrek sonra resesyondan çıkma sinyalleri verdiğini belirten Büyükekşi, AB'nin bu yılın ikinci çeyreğinde, önceki çeyreğe göre yüzde 0.3 büyüdüğünü vurguladı. Almanya'nın, AB ortalamasının üzerinde yüzde 0.7'lik büyüme kaydettiğini ifade eden Büyükekşi, "Bu toparlanma paralelinde ihracatımıza yönelik olumlu beklentilerimiz yükseliyor. Bu durum, yılın ikinci yarısında AB'ye ihracatımıza daha olumlu yansıyacak, nitekim son 2 aydaki AB ihracat artışı da bunu destekler nitelikte" diye konuştu.

-"AB KENDİ İMZALADI SÖZLEŞMELERE UYSUN" ÇAĞRISI-

AB'ye ihracata engel teşkil eden bir gelişmenin son günlerde olumsuz etkilerinin yaşanmaya başladığını dile getiren Büyükekşi, "Lojistik konusunda Avusturya ile bir takım sıkıntılar yaşıyoruz. Avusturya, Türk TIR'larının geçişine kota uyguluyor. Türkiye'nin talep ettiği 120 bin geçiş hakkının sadece 15 binini karşılıyor. Türk TIR'ları, kalan geçişlerini tren yolu ile, gerçekleştirmek durumunda kalıyor. Bu tren yollarının bir tanesinin kapanması bile yılda 25 bin TIR'ın geçişine engel olacak. Bu konuda Avusturya bir alternatif de önermiyor.

Avusturya, Türk TIR'larının geçişine çevre kirliliği gerekçesiyle izin vermiyor. Halbuki Türk TIR'ları, AB taşımacılık standartlarına göre, Euro 5 donanımına sahip. Fakat Polonya, Çek, Bulgaristan gibi AB ülkelerinin, neredeyse hurda kamyonları rahatça geçiş yapabiliyor.

Türk ihracatçıları olarak, bu haksız tutumu protesto ediyor, AB'yi kendi imzaladığı sözleşmelere uymaya davet ediyoruz" şeklinde konuştu.

-ORTADOĞU'DA YAŞANAN GELİŞMELER-

Büyükekşi, konuşmasında bölgedeki jeopolitik risklerin de olumsuz etkilerinin sürdüğünü vurguladı. Ortadoğu'da yaşanan gelişmelerin, insanlık vicdanını sızlatır bir noktaya geldiğini belirten Büyükekşi şunları kaydetti:

" Mısır'daki darbe ve sonrasında çoluk-çocuk demeden devam eden katliamları ve gelişmiş batı ülkelerinin, bu katliamlara sessiz kalmalarını adeta hayretle izliyoruz. İnsan bu çifte standarda adeta isyan ediyor. Diğer yandan, Suriye'de devam eden iç savaşta masum insanlara karşı kimyasal silah kullanılmasını esefle kınıyoruz. Umuyoruz ki, insanlık vicdanı artık Suriye'yi görmezden gelmeyecek. ve bu ülkelerdeki kardeşlerimiz en kısa sürede feraha çıkacaklar."

-İTİDAL ÇAĞRISI-

Dünya genelindeki ve bölgesel tüm bu gelişmelerin Türkiye'deki piyasaları doğrudan etkilediğini ifade eden Büyükekşi, Türkiye ekonomisinin büyüme, üretim ve istihdam cephesinde olumlu gelişmelerin devam ettiğini vurguladı. Ancak bölgesel riskler ve mali piyasalardaki gelişmelerin kurda ani yükselişleri getirdiğini dile getiren Büyükekşi, "FED'in açıklamaları sonrasında, yurt içinde dolar değerlendi. Merkez Bankası, Türk Lirasındaki değer kaybını önlemek için çeşitli önlemler aldı ve faiz koridorunu genişletti. Ancak son 1 ayda bölgemizde tetiklenen jeopolitik riskler paralelinde de dolar 2,07'ye, euro 2,76'ya yükseldi. Sepet kur 2,40'ı gördü. Bu ortamda herkese itidal çağrısı yapıyoruz. Hepimiz aynı gemideyiz. Tansiyonu arttırıcı hareketler, ve kur spekülasyonları hiç kimseye uzun vadeli kar sağlamaz. Bunun bilinciyle hareket etmemiz gerekiyor. Geçtiğimiz ay açıkladığımız ihracatçı eğilim anketine göre de, ihracatçılarımız ağırlıklı olarak, dolar kurunda 1,90, sepet kurda ise 2,20 seviyelerini rekabetçi seviyeler olarak görüyorlar. Biz bu noktada dengeli kur talebimizi yineliyoruz. İhracatçılarımız kurlardaki istikrara önem veriyor. Çünkü kurların çok fazla yükselmesi demek, önce enerji maliyetlerinin, sonra enflasyonun ve dolayısıyla tüm girdi maliyetlerinin artması anlamına geliyor. Diğer taraftan kurlar yükseldiğinde, yurt dışından fiyat düşürme baskısı geliyor. Dolayısıyla yüksek kurlar, ihracatçılarımız için doğrudan avantaj sağlamıyor" şeklinde konuştu.

-"KURLARDA SPEKÜLATİF KAZANÇ SAĞLAMA BEKLENTİSİNE GİRMEMEK GEREKİR"-

TİM Başkanı Büyükekşi, "İhracatçılarımız bilmeliler ki, dolar kurları bu seviyelerde kalmayabilir. Hızlı bir şekilde 1,90'a, belki bu seviyenin de altına inebilir. Nitekim Merkez Bankası Başkanımız da,benzer seviyeleri telaffuz etti. Kurlarda spekülatif kazanç sağlama beklentisine girmemek gerekiyor. O yüzden ihracatçılarımız, kendilerini belli bir kur seviyesinde güvende hissediyorlarsa döviz gelirlerini bu seviyelerden mutlaka hedge etsinler. Bu konuda alternatif çözümler var" dedi.

-DEVRİM NİTELİĞİNDE KARARLAR ALDI-

Büyükekşi, Merkez Bankası ve Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu'nun (BDDK), geçen ay ihracatın finansmanına yönelik adeta devrim niteliğinde kararlar aldığını vurguladı. Merkez Bankası'nın ihracatçılara yönelik reeskont kredilerinin limitini, 6 milyar dolardan tam 12 milyar dolara yükselttiğini ve vadeleri 120 günden ortalama 240 güne çıkardığını dile getiren Büyükekşi, şunları kaydetti:

"Bu limitin 11 milyar dolarlık kısmı Eximbank'a, 1 milyar dolarlık kısmı ticari bankalara tahsis edildi. Ayrıca dış ticaret sermaye şirketleri için 120 milyon dolar olan firma limiti, 240 milyon dolara, diğer ihracatçı firmalarımız için ise, 90 milyon dolar olan limit, 180 milyon dolara yükseltildi. BDDK da, KOBİ ve ihracat kredileri için ayrılan karşılık oranlarının indirilmesine yönelik önemli adımlar attı. Genel karşılık oranları; ihracat kredilerinde, yüzde 1'den yüzde sıfıra, KOBİ kredilerinde ise; yüzde 1'den yüzde 0,5'e indirilecek. Bu adımlarla birlikte ihracatçılarımızın finansman koşulları iyileşecek ve finansman maliyetleri düşecek. Bizler bu son iki gelişmeyi çok önemsiyoruz. Çünkü üretimimizle ve ihracatımızla yurtdışından gelecek her döviz geliri her zamankinden daha önemli."

Büyükekşi, ilk 6 ayda yabancı sermaye girişinin yüzde 40 azalarak 8.2 milyar dolardan 4.9 milyar dolara indiğini vurguladı. Yabancı sermaye girişlerinin eski temposunu yakalaması ve ihracata yönelik sermaye girişleri için yatırım ortamıyla ilgili her iyileştirme önem taşıdığını ifade eden Büyükekşi, ihracatın gelişimine yönelik yatırımların ve ihracat finansman hacminin genel sermaye hareketinde daha fazla pay alması gerektiğini vurguladı.

-"2023 HEDEFLERİNE ULAŞMAK İÇİN İHRACATIMIZI HER YIL YÜZDE 11 ARTTIRMAMIZ GEREKİYOR"-

Dünyadaki olumsuz ortama rağmen, Türkiye ekonomisinin büyüme momentumunu sürdürdüğünü bildiren Büyükekşi, "Son açıklanan sanayi üretimi verisi, ikinci çeyrek büyümesinde hızlanmaya işaret ediyor. Mayıs ayında yüzde 8.8'e gerileyen işsizlik rakamı da bunu destekliyor. Yılın ikinci çeyreğinde de, ilk çeyreğe paralel olarak yüzde 3 civarında bir büyüme öngörülüyor. İhracatçılarımız biraz daha iyimser. İhracatçılarımız yıl sonunda ekonominin yüzde 4.8 büyüyeceğini tahmin ediyor. Dünyaya baktığımızda bu büyüme oranları tatmin edici. Fakat bir de şu açıdan bakalım: 2023 hedeflerimize ulaşmak için, Türkiye'nin her yıl ortalama yüzde 5-6 büyümesi gerekiyor. İhracatımızı her yıl yüzde 11 arttırmamız ve ihracatın ithalatı karşılama oranını yüzde 80'e çekmemiz gerekiyor."

-"BİRLİK KAYDINDAN MUAF İHRACAT KALEMLERİ HARİÇ NET MAL İHRACATI YÜZDE 5 ARTTI"-

Ağustos ayında ihracatın geçen yılın aynı ayına göre, yüzde 1.4 artışla 10 milyar 594 milyon dolar olduğunu belirten Büyükekşi, yılın ilk 8 ayında toplam ihracatın ise yüzde 1,3 artarak, 98 milyar 887 milyon dolara, son 12 aylık ihracatın yüzde 5.3 artarak 151 milyar 389 milyon dolar olduğunu vurguladı. Ağustos ayında ihracatını en fazla arttıran sektörün yüzde 145 artışla zeytin ve zeytinyağı sektörü olduğunu dile getiren Büyükekşi, Birlik kaydından muaf ihracat kalemleri hariç, net mal ihracatına bakıldığında, ilk 8 aydaki kümülatif artış performansının yüzde 5 olduğunu bildirdi.

-"AĞUSTOS'TA AB PAZARINDAKİ GÜÇLÜ İHRACAT ARTIŞI SÜRDÜ"-

Ağustos ayında, AB pazarındaki güçlü ihracat artışının sürdüğünü kaydeden Büyükekşi, AB'ye ihracatır Ağustos ayında yüzde 6 arttığını vurguladı. Ağustos ayında Afrika'ya yüzde 17, BDT ülkelerine yüzde 5, Kuzey Amerika ülkelerine yüzde 3 ihracat artışı yakaladıklarını açıklayan Büyükekşi, Ortadoğu'ya ihracatın yüzde 17, Uzakdoğu'ya ihracatın yüzde 3 azaldığını belirtti. Büyekekşi, ülkeler bazında bakıldığında ön plana çıkan ülkeleri şöyle sıraladı:

"Ağustos ayında Etiyopya'ya ihracatımız yüzde 262, Litvanya'ya yüzde 136, Malta'ya yüzde 117, Macaristan'a yüzde 45, Hollanda'ya yüzde 29, İspanya'ya yüzde 23, Çin'e yüzde 19 artış gösterdi. Mısır'a ihracat ise, yaşanan siyasi sıkıntılara rağmen Ağustos ayında yüzde 13 artış gösterdi. Suriye'ye ise Ağustos ayında yüzde 134 oranında bir ihracat artışı yakaladık." - Ankara