Toplulaştırma, Kamulaştırmaya Alternatif Oldu

SEVAL OCAK ADIYAMAN - Tarım ve Reformu Genel Müdürlüğü ile Karayolları Genel Müdürlüğü arasında imzalanan protokole göre, özellikle yatırım bedeli yüksek ulaştırma projelerinde maliyeti artıran kamulaştırma yerine arazi toplulaştırma kullanılıyor. Protokol kapsamında bugüne kadar Ankara- Niğde otoyolu, İstanbul-İzmir otoyolu, Malatya Kuzey çevre yolunda toplam 387 bin 915 hektarda toplulaştırma ihaleleri yapıldı ve 380 milyon liralık kamulaştırma bedeli, 226 milyon liraya düşürüldü.

AA muhabirine konuya ilişkin açıklamalarda bulunan Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Tarım Reformu Genel Müdürü Gürsel Küsek, Türkiye'de tarım arazilerinin yaklaşık 40 milyon hissedarı varken, fiilen 3 milyon vatandaşın çiftçilik yaptığını belirtti.

Arazisini ekemeyen ve gelir elde edemeyen insanlar kadar kendine ait olmayan alanlarda çiftçilik yapan vatandaşların da mağdur olduğunu ifade eden Küsek, ortalama 10 parsele dağılmış şekilde tarımsal faaliyet yürütenlerin, birçok maliyet unsuruyla karşılaştığına dikkati çekti. Küsek, "Bir oda kadar arazinin, 15 sahibi, bir dekarın 20 hissedarı çıkıyor. Toplulaştırma için miras yasasında değişiklik yapılmalı, Arazi Edindirme Kurumu devreye girmeli" dedi.

Arazi toplulaştırmanın farklı konularda avantajlar sunduğunu da dile getiren Küsek, DSİ Genel Müdürlüğünün artık toplulaştırma olmadan sulama tesisi yapmadığını bildirdi.

"Türkiye'de toplulaştırma hızla tamamlanır"

Tarım ve Reformu Genel Müdürlüğü ile Karayolları Genel Müdürlüğü arasında imzalanan protokole göre, özellikle yatırım bedeli yüksek ulaştırma projelerinde maliyeti artıran kamulaştırma yerine arazi toplulaştırma yönteminin kullanıldığını bildiren Küsek, protokol kapsamında Ankara-Niğde otoyolu, İstanbul-İzmir otoyolu, Malatya Kuzey çevre yolunda toplam 387 bin 915 hektarda toplulaştırma ihaleleri yapıldığını ve 380 milyon liralık kamulaştırma bedelinin, 226 milyon liraya düşürüldüğünü kaydetti.

Küsek, "Ankara-Niğde otoyolunda 327 kilometre, İstanbul-İzmir otoyolunda 75 kilometre, Malatya Kuzey çevre yolunda 30 kilometrede arazi toplulaştırması yapılıyor. Bu kapsamdaki 13 toplulaştırma ihalesiyle devlete 153 milyon 430 bin lira kazanç sağladık. Malatya Kuzey çevre yolunda toplulaştırma proje ihalesi bedeli 17,7 milyon lira. Karayolları Genel Müdürlüğü burada kamulaştırmadan 45,6 milyon lira tasarruf etti, DSİ Genel Müdürlüğü de sulama yatırımlarından 41,3 milyon lira tasarruf sağladı" diye konuştu.

Otoyol yapılacak arazide aynı kişiye ait yolun altında veya diğer tarafında kalan araziyi toplulaştırdıklarını anlatan Küsek, böylece kamulaştırma yapılmadan otoyol inşa edilebileceğini, aynı zamanda da köylünün mağduriyetinin önleneceğini belirtti.

Gürsel Küsek, "Karlı olması, kamuya çok katkı sağlaması nedeniyle Türkiye'de toplulaştırma hızla tamamlanır. Öte yandan kamulaştırmada köylü aldığı parayı ekonomik bir yatırıma dönüştüremeden birkaç yıl içerisinde tüketiyor ama toplulaştırmada otoyol kenarında değerli arazi sahibi oluyor. Bu hem köylüye, hem devlete faydalı bir yöntem" değerlendirmesinde bulundu.

"Çevreye de hassasız"

Tarım Reformu Genel Müdürü Küsek, arazi toplulaştırma çalışmaları kapsamında tarla içi yolların kenarlarında 2 metre genişliğinde ağaçlandırma koridorları oluşturulacağını, taban suyu seviyesi yüksek sahalarda göllenen alanların bırakılması ve buharlaştırma yöntemleriyle uzaklaştırılmasının sağlanması, parçalı meraların toplulaştırılması ve meraların işgalinin önlenmesi, hayvanların ulaşımı için köy yerleşimlerinden meralara yollar açılması, mera sulama ve ıslahının yapılmasının da aralarında bulunduğu birçok çalışma yapıldığını bildirdi.

Çevre hassasiyetini de dikkate aldıklarını anlatan Küsek, Konya Ovasında toplulaştırma kapsamında yol kenarlarında eko koridorlara yer ayırdıklarını bildirdi.

Türkiye'de arazi toplulaştırmanın avantajlarının bilinmediğini de vurgulayan Küsek, "Toplulaştırma ilk olarak 1961 yılında Prof. Dr. Bahri Çevik tarafından yapılmıştır. Kendisi benim de doktora hocamdır. Ama çok yaygınlaşamamış. O tarihten 2002'ye kadar 450 bin hektar alan toplulaştırıldı. 2002-2013 arasında ise 4 milyon hektar bitirildi, şu anda 2 milyon hektarda devam ediyor. Toplam 14 milyon hektar arazi 2023'e kadar toplulaştırılacak" ifadelerini kullandı. - Ankara