Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı Genel Direktörü Amano Açıklaması

Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (UAEA) Genel Direktörü Yukiya Amano, nükleer enerjiyle ilgili düzenleyici kurumların bağımsız ve sağlam olması gerektiği söyledi.

Amano, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız ile görüşmenin ardından bakanlıkta düzenlenen ortak basın toplantısında, Türkiye'nin UAEA için hem bölgede hem de bölge dışında çok önemli bir partner olduğunu belirtti. Amano, "Türkiye son dönemlerde nükleer enerji tanıtımı konusunda çok önder durumda olan bir ülke. Bu önemli projeler kapsamında Türkiye ile işbirliklerimize devam ediyoruz" dedi.

Bugünkü görüşmelerde, Türkiye ile işbirliğinin nasıl güçlendirileceğini görüştüklerini ifade eden Amano, "Görüşmelerde Akkuyu ve Sinop projelerini, Türkiye'nin nükleer anlamında ilerlemesi için takip etmesi, uygulaması gereken aşamaları ele aldık" diye konuştu. Amano, sözlerine şöyle devam etti:

"Türkiye'deki nükleer enerji politikaları çerçevesinde, aynı zamanda hukuki bir çerçeve de uygulanacaktır. Bu görüşmeler esnasında bizim vurguladığımız özellikle nükleer enerjisi düzenleyici kurumunun bağımsız ve sağlam olması gerektiğiydi. Çünkü biz Fukuşima kazasından dersleri çıkardık. Dışişleri Bakanı Davutoğlu ile diğer konuların yanı sıra İran konusunu da ele aldık ve Bakan Yıldız ile de nükleer enerjiyle ilgili konuları görüştük."

Fukuşima önlemleri arttırdı

Fukuşima kazası sonrası ne gibi önerilerde bulunduğunun sorulması üzerine Amano, şunları kaydetti:

"Fukuşima büyük bir kazaydı. Deprem ile tsunamiden dolayı meydana gelen kazaydı. Onun yanı sıra insan hataları da çoktu. Fukuşima kazasından sonra ben bizzat bakanlar toplantısının yapılmasına ve bu toplantıda da bir deklarasyonun kabul edilmesini önermiştim. Bu yapıldı. Daha sonra da bir eylem planı kabul edildi, uygulandı. Bu etkinlikler sonucu nükleer enerji güvenliğinin arttırılması konusu gündeme geldi.

Ben bu görevimde yaklaşık 30 ülkeyi ziyaret ettim ve her gittiğim ülkede santralleri ziyaret etmeye, sahayı ziyarete çalışıyorum. Bizim gözlemlerimiz, özellikle güvenlik anlamında çok iyi ilerlemeler kaydedildi. Birçok santralde ilave mobil jeneratörler konuldu, ilave su soğutucu sistemler inşa edildi. Acil durumlar için gerekli aletlerin sayıları arttırıldı, santraller su geçirmez bir yapıya getirildi. Bu teknik konuların yanı sıra da düzenleyici kurumların hem bağımsız hem sağlam olması yönünde bazı çalışmalar yapıldı. Bu çalışmaların sonucunda nükleer güç santrallerinde güvenlik tedbirleri çok daha artmış oldu."

İran için destek istedi

"İran konusunda Türkiye'den talebiniz oldu mu?" sorusu üzerine Amano, bunun, uzun geçmişe dayanan, çok karmaşık bir konu olduğunu söyledi.

İran'ın, Cumhurbaşkanı Ruhani'nin göreve gelmesiyle konuya yaklaşımının daha olumlu olduğunu ve müzakerelerde bazı ilerlemeler kaydedildiğini anlatan Amano, "Sayın Dışişleri Bakanı Davutoğlu ile görüşmemizde konuyla ilgili ABD ve Türkiye'nin oynayacağı rol çok önemli olduğundan, İran ile nükleer konuların çözülmesinde işbirlikçi bir yaklaşımda bulunması için desteklerini istedim. Diplomatik yollardan dostane bir şekilde çözümlenmesi konusunda desteklerini istedim" dedi.

Ermenistan'daki nükleer santral

Ermenistan'daki Metzamor Nükleer Santralinin güvenliğine ilişkin soru üzerine de Amano, şunları kaydetti:

"Metzamor santralinin güvenliğine gelince, bir santralin işletmesi ve güvenliği ile ilgili konular o devletin sorumluluğunda olup bununla ilgili ajansımızın yapabileceği çok bir şey yok. Ben Ermenistan'ı ziyaret ettim. Bizim ajansımız tarafından verilen tavsiyeleri azami şekilde uygulamaları konusunda teşvik ediyoruz. Ziyaretim esnasında da bunu doğrulamış oldum. Bunun yanı sıra bizim teknik uzman ekiplerimiz santrali ziyaret etti. İşletme güvenliği konusunda bir ekibimiz 2011 ve 2013 yıllarında sahayı ziyaret ettiler. Bunun dışında düzenleyici konularla ilgili bir misyonumuz da Ermenistan'ı ziyaret etti. Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı olarak birtakım öneriler ve tavsiyelerde bulunduk. Ajans olarak ülkelerden bu tavsiyeleri uygulamalarını bekliyoruz. Beklenen onların tavsiyelere uymalarıdır. Ermenistan'da gözlemlediğimiz bizim tavsiyelerimizin birçoğu uygulandı. Bazı gelişmeler, iyileşmeler söz konusu. Daha çok şey yapılmalı." - Ankara