"Yabancılar Türkiye'de Avm Yatırımını Cazip Buluyor"

SEMRA ORKAN – Alışveriş Merkezi Yatırımcıları Derneği (AYD) Başkanı Hulusi Belgü, Türkiye'deki AVM'leri satın almak isteyen çeşitli fonlar, bankalar, kuruluşlar ve yabancı şirketler olduğunu belirterek, "Bu yabancı fonlar,  AVM yatırımlarını daha mantıklı ve makul buluyor" dedi.

AA muhabirine Alışveriş Merkezi (AVM) sektörünü değerlendiren Belgü, İstanbul'un AVM açısından belli bir doyuma ulaştığını vurgulayarak,  özellikle İkitelli, Levent- Büyükdere Caddesi gibi yerlerde bölgesel bir yoğunlaşmanın olduğunu söyledi.

Belgü, İstanbul'un göç aldığını ve hızlı büyüdüğünü, İstanbul'da yeni gelişen yerler ve semtler olduğunu, oralarda yeni AVM ihtiyacının doğduğunu belirterek,  İstanbul için yolun sonuna gelindiğine inanmadığını, ancak yoğunluğun olduğu bölgelerde AVM yapmanın bir "delilik" olduğunu kaydetti.

Yoğunluğa rağmen Levent civarındaki AVM'lerin zarar ettiğini düşünmediğine dikkati çeken Belgü,  "Bu hatta çok başarılı AVM'ler var. Kanyon ve Metrocity gibi. Bunlar kendilerine göre bazı çareler buluyor.  Mesela, temalarını ve hedef kitlelerini değiştiriyorlar.  AVM'ler  büyüdükçe insanların ilgisi daha çok artıyor. Çünkü insanlar tek bir ulaşım aracıyla destinasyona ulaşıyor, aradığı her markayı bulabiliyor. Bu çok büyük bir avantaj" diye konuştu.

Belgü, son dönemde sektörün çok hızlı büyüdüğünü, 57 şehirde AVM bulunduğunu ve toplam AVM sayısının 327'nin üzerine çıktığını belirterek, sektöre geçen yıl 1,5 milyar dolarlık  giriş olduğunu, bu yıl ise 1,6 milyar dolarlık bir girişin olmasını beklediklerini anlattı.

Hulusi Belgü,  AVM'lerin geçen yıl 50 milyar dolarlık bir ciro yaptığını, bu yıl ise bu rakamın 60 milyar dolara çıkmasının öngördüklerini kaydetti.

AM'deki ciroların yüzde 12 üzerinde arttığını ve cirolardaki büyümenin devam ettiğini vurgulayan Belgü, "Türkiye'deki AVM'leri satın almak isteyen çeşitli fonlar, bankalar, kuruluşlar, yabancı şirketler var. Yabancı fonlar,  AVM yatırımlarını daha mantıklı ve makul buluyor. Eskiden yabancılar daha hızlı çıkabilecekleri işe yatırım yapıyorlardı. Türkiye'de ekonomik stabilite ve politik istikrar oluştuktan sonra yabancıların yatırım süresi uzadı" değerlendirmesinde bulundu.

Belgü, AVM'lerdeki markaları  konumlandırırken çok dikkatli davrandıklarını belirterek, "Aynı ürünü satanlar olabildiği kadar kısıtlı tutuluyor. Markaların sayısını belli seviyelerde tutmak ve marka karışımını iyi ayarlamak zorundayız. AVM'yi öne çıkartan, tüketici tarafından arzulanan markaları AVM içine almalıyız. Bu durumda da  organize olmuş, kendini iyi hazırlamış, kurumsal markalar ön plana çıkıyor. Kurumsal markalara daha öncelik tanınıyor. Markaların özgeçmişi bizim için çok önemli. AVM'deki en kolay şey kiralamak, zor olan işletmek" ifadelerini kullandı.

- "Emek Sineması ile bütünleşecek alışveriş merkezleri de yapılabilir"

Belgü, "yeşil alanlar yok edilip AVM'ler yapılıyor" gibi eleştirilerin yersiz olduğunu ifade ederek, "AVM yatırımcısı kadar yeşile, doğaya uygun, toplumun istediği şeyleri verebilen yerleri yapmak isteyecek başka bir yatırımcı yoktur. Gün ışığı olmazsa AVM'de ciddi problem yaşarsınız,  müşteri oraya gelmez. Çevre koşullarını kesinlikle dikkate almak zorundayız. AVM illa kapalı olmak zorunda değil. Mesela Emek Sineması yıkılıyor. Emek Sineması ile bütünleşecek alışveriş merkezleri de çok rahat yapılır" diye konuştu.

İlk başta yapılan AVM'lerin beton binalardan oluşmasının olumsuz bir algı yarattığını anlatan Belgü, "Gerek Türk gerek yabancı yatırımcı bunun farkında ve ona göre AVM yapıyor. AVM'lerin konsepti yapıldığı bölgenin doğasına, yapısına ve  kültürüne uygun olmalıdır. Yeni yapılan AVM'ler bu mantıkla hayata geçiriliyor" dedi.

"AVM anlamında bazı illerde doygunluk var"

Belgü, Türkiye genelinde AVM anlamında bazı illerde doygunluk olduğuna vurgu yaparak, sözlerini şöyle sürdürdü:

"Mesela Ankara ve Gaziantep'te büyük yoğunluk var. Sivas, Yozgat, Çorum, Amasya ve Van'da ise  hiç yok. Van'da AVM olsa çok ciddi para kazandıracağını düşünüyorum. Van'a çok İranlı geliyor ve göç alıyor. Suriye'deki problem olmadan evvel Mersin'e çok sayıda Suriyeli geliyordu. Beyrut-Mersin arasında feribot seferleri vardı. AVM'ler çok sayıda turistin gelmesini sağlıyor. Özellikle Arap turistler üzerinde çok etkili.

Türk organize perakendesi çok yol aldı. Bir çok Türk markası dünya çapında isim oldu. Turistler bu markaların ürünlerini beğenerek alıyor. Avrupa ülkelerine göre çok daha rekabetçi fiyatları var. AVM sektörü istihdama da büyük katkı sunuyor. Sektörde 360 bin kişi çalışıyor. Yan sektörlerle bu sayının 4'le çarpılması gerekir. Çözüm sürecin Diyarbakır'daki AVM yatırımlarını olumlu etkiledi. Huzurun olduğu yerde insanlar daha rahat para harcıyor. Diyarbakır'daki AVM'ler şu anda güzel iş yapıyor. İki tane çok büyük AVM yapılıyor. Diyarbakır için insanların bir araya gelebileceği, sinemaya gidebileceği farklı bir yaşam tarzı oluşacak. İnsanlar savaş ve problemler bitsin istiyor. Bir de AVM'ye gitmek gençler arasında oldukça popüler."

"Outlet, Türkiye'de dejenere olmuş vaziyette"

Belgü, Avrupa'da AVM'lerin şehir planlamasının bir parçası olarak yıllarca önce inşa edildiğini, şehir meydanlarının yakınındaki eski binaların AVM'lere dönüştürüldüğünü belirterek, Türkiye'de AVM konseptinin  geçmişinin 20-25 yıl önce başladığını anımsattı.

AVM yapılırken en önemli unsurlardan birinin ulaşım olduğunu vurgulayan Belgü, "AVM'ye gelenlerin trafikte sıkışmasını,  'Buraya giriş varmış da çıkış yokmuş' demesini istemeyiz. Dolayısıyla biz bütün altyapı gereklerini elimizden geldiği kadar yerine getirmeye çalışıyoruz. Bu nedenle AVM'ler için yollar, yaya yolları ve metro bağlantıları yapılıyor. Sadece bir bina kurup, işi bırakamazsınız" dedi.

Türkiye'deki outlet anlayışına da değinen Belgü, "Outlet, Türkiye'de dejenere olmuş vaziyette. Bu tamamen bir pazarlama malzemesi  oldu. Bu işin iyi düzenlenmesi ve gözden geçirilmesi lazım. Mesela Roma'da, Paris'te bir outlet varken Türkiye'de 35 tane outlet var. Biz de sezon ürünüyle beraber satış yapılıyor. O yüzden de beklenen indirimler görülmüyor.  Outlet kavramı pazarlama unsuru olarak görülüyor. Yabancı yatırımcı Türkiye'ye geldiği zaman Outlet kavramının içine girmiyor, kendi mağazalarının içinde yapıyor" ifadelerini kullandı. - İstanbul