Altın Portakal'da 'Sansür' İstifaları 4'e Çıktı

Cuma günü 51'incisi başlayacak Uluslararası Antalya Altın Portakal Film Festivali'nde Reyan Tuvi'nin yönetmenliği yaptığı 'Yeryüzü Aşkın Yüzü Oluncaya Dek' belgeselinin Ulusal Belgesel Yarışması kategorisinde yenilenen versiyonuyla yer alacağının duyurulması, tansiyonu düşürmedi. Belgesel jüri başkanının dün istifa etmesinin ardından Sinema Yazarları Derneği (SİYAD) üyesi üç jüri de görevinden istifa etti. Çeşitli sinema platformları da festivale katılmama kararı aldı.

Antalya Büyükşehir Belediyesi'nce 10- 18 Ekim tarihleri arasında 51'incisi düzenlenecek Uluslararası Antalya Altın Portakal Film Festivali'nde Reyan Tuvi'nin 'Yeryüzü Aşkın Yüzü Oluncaya Dek' belgeselinde yer alan küfrün çeviriden çıkartılmasının ardından Ulusal Belgesel Yarışması'na dahil edilmesi, 'sansür' iddiası üzerinden şekillenen tartışmalarda tansiyonu düşürmedi. Cuma günü başlayacak festival öncesi üç jüri üyesi görevlerinden istifa etti.

ÜÇ SİYAD JÜRİSİ İSTİFA ETTİ

Altın Portakal'da Ulusal Film Yarışması SİYAD jüri üyesi Kaya Özkaracalar ve Evrim Kaya jüri üyeliğinden istifasını, sosyal paylaşım sitelerinden duyurdu. Özkaracalar açıklamasında, "Gelinen nokta sansürü ve otosansüre zorlama konumunu meşrulaştıran, olağanlaştıran bir noktadır ve gelecek için endişe vericidir" dedi. Özkaracalar, sanatsal ifade özgürlüğü ve jüri kararlarının güvence altında olmadığı bir sürece ortak olamayacağını belirterek istifasını açıkladı.

Antalya Altın Portakal Film Festivali Uluslararası Uzun Metraj Film Yarışması SİYAD Jürisi üyesi Fırat Yücel de jüri üyeliğinden istifa etti. Yücel, belgeselin 'yeniden gönderilen versiyonu'nun yarışmaya alındığı belirtilen açıklamayı kabul etmenin, festival yönetimlerinin TCK'nın maddelerini gerekçe göstererek sanat eserlerinde değişiklik talep etmesini onaylamak anlamına geleceğini savundu.

İstifasını kişisel twitter hesabından duyuran Evrim Kaya ise "Giderilemeyen huzursuzluk jürilik görevini fiilen ollanaksız kılmıştır" dedi.

BELGESEL JÜRİ BAŞKANI İSTİFA ETTİ

Ulusal Belgesel Film Yarışması Ana Jüri Başkanı Can Candan, twitter hesabından yaptığı açıklamayla jüri başkanlığından çekildiğini duyurdu. Candan, "Varılan bu noktada Ulusal Belgesel Film Yarışması Ana Jüri Başkanı olarak benim gönül rahatlığı ile görevime devam edebilmem ve 51'inci Uluslararası Antalya Altın Portakal Film Festivali'nin bir parçası olabilmem mümkün değildir. Sansürün, sorumsuzluğun, manipülasyonun ve baskının olduğu yerde ben yokum" diye konuştu.

BELGESEL SİNEMACILAR BİRLİĞİ ÇEKİLDİ

Belgesel Sinemacılar Birliği 'Yeryüzü Aşkın Yüzü Oluncaya Dek' belgeselinin otosansürden geçerek yarışmaya dahil edildiğini savundu ve bunu kabul edilemez bulduklarını belirten açıklamayla festivalden çekildiklerini ilan etti. Belgeselciler açıklamalarında, "Yaşanan sıkıntılar, festivallerin sanata müdahale hakkını kendinde gören iradelerin gölgesinde gerçekleştirilmesinin getirdiği sıkıntılarla yüzleşmemiz gerektiğini bir kez daha bizlere göstermiş oldu. Bu deneyimin festivallerin özgür ve özerk gerçekleşmesi yolundaki çabaları tetikleyerek, tüm sinema sektörüne sürekliliği olan ve güçlenerek büyüyen festivallere giden yolu açmasını içtenlikle diliyoruz" görüşüne yer verildi.

'YOLUMUZ TUVİ'NİN YOLUDUR'

Altın Portakal Film Festivali'nin 'Ulusal Belgesel Yarışması' kategorisinde yarışacak ve aralarında yönetmen Ezel Akay ve senarist Haluk Ünal'ın da olduğu 'Küçük Kara Balıklar' ekibi de konuyla ilgili basın açıklaması yaptı. Açıklamada, "Reyan Tuvi'nin sonuna kadar yanında olacağımızı, kendi kararlarımızı onun kararlarına bakarak vereceğimizi, filmini festivalde, yarışmacı olarak görmeyi talep ettiğimizi ilan ediyor, festival yönetiminin yaptığı hatadan dönmesini bekliyoruz" ifadelerine yer verildi.

YÖNETMEN ÇELİK SÜRECİN ÖTESİNE BAKTI

İstifa ve basın açıklamalarının peşi sıra geldiği süreçte Modern Zamanlar sinema dergisinden Tuncer Çetinkaya, festivalin danışma kurulunda yer alan Deniz Gezmiş, Yusuf Aslan ve Hüseyin İnan'ın idamını anlatan 'Hoşçakal Yarın' filminin yönetmeni Reis Çelik'le röportaj yaptı. Çelik röportajında, "Ortada hepimizin itiraz etmesi gereken bir müdahale var. Gelinen noktada devlet mekanizmasının ne yapacağını zannediyorsunuz, nasıl bir geri adım bekliyorsunuz? İtirazlarımızı ortaya koyarken bazı gerçeklerden habersiz davranamayız. Festivallerin ne kadar zor koşullarda organize edildiğini, bir yığın bürokratik dayatmanın ortasında sinemamızı halkla buluşturabilme adına hangi fedakarlıklara göğüs gerildiğini unutamayız" diye konuştu.

FESTİVALİ PROTESTO EDEN SİNEMA PLATFORMLARI

Öteki Sinema, Paralel Sinema Bakınız, Cineritüel, Film Loverss ve Fil'm Hafızası platformları 51'inci Uluslararası Antalya Altın Portakal Film Festivali'ne katılmama kararı aldı. Fil'm Hafızası ekibi, bu kararı Türk sinemasının özgürlüğü adına aldıklarını açıklarken, Paralel Sinema, yaptığı açıklamada "Herhangi bir filme yapılan yaptırılan müdahale sansürdür" dedi ve festivalle ilgili yazı haber ve bilgilere sitelerinde yer veremeyeceğini duyurdu. Film Loverss platformu ise "Filmden İngilizce altyazısındaki bir küfür çevirisini kaldırmanın bile uygulanan sansüre boyun eğmek olduğunu düşünüyor" açıklaması yaptı. Cineritüel ve Öteki Sinema da açıklamalarında "Festivallerin hukuk büroları ile işbirliği yürüterek filmler üzerinde değişiklik talebinde bulunmaları -gizli ya da açıktan- ve yönetmenleri bu talebi değerlendirmeye zorlamaları bir müdahale sürecidir" ifadelerine yer verdi. Sinemaya yönelik böyle bir müdahalenin sansür olduğunu savunan sinema platformları, sansür girişimi olarak değerlendirdikleri sürecin Türkiye sinemasının geleceği adına kaygı uyandırıcı olduğunu savundu.

ALTIN PORTAKAL'IN SANSÜRLE İMTİHANI

Altın Portakal Film Festivali, sansür mekanizmasının en somut haliyle 1979 yılında karşılaştı. Sansür Kurulu'nun yarışmaya katılan Yavuz Pağda'nın 'Yolcular', Yavuz Özkan'ın 'Demiryol' ve Ömer Kavur'un yönettiği 'Yusuf ile Kenan' filmlerinin bazı bölümlerini kesmek istemesi üzerine tüm yapımcı ve yönetmenler festivalden çekildi. Prof. Dr. Özdemir Nutku başkanlığında Emre Kongar, Hale Soygazi, Süreyya Duru, Vecdi Sayar, Kami Suveren, Tonguç Yaşar, Muammer Sun ve Abdülkadir Gündüz'den oluşan jüri ise "Tüm filmleri değerlendirme olanağı bulamadığımızdan, uzun metrajlı filmler dalında yapılan yarışmaya katılan yapıtları değerlendirmeme kararını oy birliği ile aldık" açıklamasıyla sansürü protesto etti. 1979 yılında ve sonrasında 12 Eylül askeri darbesi nedeniyle 1980'de yapılamayan Altın Portakal, 48'inci festivalde 'Geç Gelen Altın Portakal' düzenlendi. - Antalya