Dutun Pekmeze Tatlı Yolculuğu

PİRHASAN DOĞAN - Elazığ'ın Keban ilçesinde hasatla birlikte dutun pekmeze tatlı yolculuğu başladı.

Osmanlı döneminde yaprağı ipek böcekçiliğinde kullanılan dut ağaçlarının meyvesi günümüzde çeşitli işlemlerden geçirilerek pekmez, pestil, kurudut, orcik ve ardut olarak tüketiliyor.

Türkiye'de yüksek miktarda üretim yapılan Elazığ'ın Keban ilçesinde hasat mevsimiyle birlikte dutu ağaçlardan toplayan vatandaşlar, zahmetli bir uğraş olan pekmez yapımına başladı.

Yılda 50 ton üretiliyor

Keban Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdürü Ziyaddin Seçkin, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Keban'ın Türkiye'nin dut yetiştiriciliği bakımdan en yüksek üretimine sahip ilçelerinden biri olduğunu söyledi.

İlçede yaklaşık 300 ailenin yıllık ortalama 50 ton pekmez üretimi gerçekleştirdiğini ifade eden Seçkin, bu işle uğraşanların aile bütçelerine ve ilçe ekonomisine katkı sağladığını belirtti.

Üretilen pekmezlerin daha çok İstanbul, İzmir, Ankara ve diğer büyük şehirlerde satıldığını anlatan Seçkin, "Pekmezin şöyle bir özelliği var; herhangi bir ilaç ve gübre kullanılmadan tamamen organik ve doğal yöntemlerle üretilen ürünlerden biri. İlçemizdeki dutlar, orcik, pestil ve dut unu olarak tüketilmektedir." diye konuştu.

Keban Belediye Başkanı Fethiye Atlı da ilçede Osmanlı döneminde bile dut ağaçları olduğunu ve ipek böcekçiliği yapıldığını anımsattı.

Son zamanlarda ipek böcekçiliğinin unutulmaya yüz tuttuğunu söyleyen Atlı, "İlçe Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdürümüz ile beraber ortak bir proje ile Keban'da tekrar ipek böcekçiliğini canlandırmak istiyoruz. İnşallah onu en kısa zamanda faaliyete geçireceğiz." dedi.

Kilogramı 15 liradan alıcı buluyor

Keban Kültür Turizm ve Folklor Derneği Başkanı Hakan Can da dut pekmezinin kilogramı 15 liradan başlayan fiyatlardan alıcı bulduğunu ifade etti.

İlçe sakinlerinden Handan Yılmaz, yaklaşık 10 yıldır pekmez işi ile uğraştığını aktararak, pekmezi aile bütçesine katkı sağlamak için yaptıklarını dile getirdi.

Yılmaz, "Kendimiz kullanıyoruz, fazlasını dışarıya satıyoruz. Pekmez zor bir süreçten geçiyor, ama sağlık açısından çok faydalı. Herkesin pekmez içmesini öneririm." şeklinde konuştu.

Dut pekmezinin yapımı

Bahçesindeki dutları silkeleyen ve pekmez yapımına başlayan ilçe sakinlerinden Naciye Turan, "dutun pekmeze tatlı yolculuğunu" şöyle anlattı:

"Dut ağacına tırmanan bir kişi dallara vurarak dutların savanların üzerine dökülmesini sağlıyor. Daha sonra toplanan dutlar, kazanlara konuluyor ve odun ateşinde yavaş yavaş kaynatılıyor. Kazanda bir miktar suyla 3 saat boyunca kaynatılıyor. İnce pamuk torbaların üzerine bir ağırlık konuluyor ve ezilen dutların suyu süzülerek bir kapta toplanıyor. Kazanlara konulan dut suyu, odun ateşinde yavaş yavaş kaynatılarak pekmez halini alıyor. Tekrar süzülüp tepsilere aktarılan pekmez, gerekli kıvama gelmesi için 3-4 gün güneş altında bekletildikten sonra pamuklu ince tülbent bez ile süzülerek, bidonlara alınıyor. Işık almayan odalarda ağızlarına tül gerilen bidonlarda 2 ay bekletilen pekmez, tüketime hazır hale geliyor."