Fas'tan Ban'a Batı Sahra Tepkisi

Fas Dışişleri Bakanı Salahaddin Mizvar, Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri Ban Ki-mun'u Batı Sahra konusunda yaptıkları anlaşmayı çiğnemekle suçladı.

Fas Meclisi Dışişleri Komitesi'nde konuşan Mizvar, "Ban, Batı Sahra konusunda görüşmeleri yeniden başlatacağı yerde, bölgede fitne ateşini yakıyor ve Fas Kralı ile yaptığı telefon görüşmesinde varılan anlaşmaya riayet etmiyor" dedi.

Mizvar, Ban'ın daha önce yaptığı "bölgeyi ziyaretinin, taraflar arasında görüşmelerin yeniden başlatılması için yürütülen çalışmalar kapsamında gerçekleşeceği" yönündeki açıklamalarına bağlı kalmadığını vurguladı.

BM Genel Sekreteri'nin geçen hafta bölgeye gerçekleştirdiği ziyaretin Fas'ın konumu üzerinde etkileri olacağını belirten Mizvar, şunları söyledi:

"Başlangıçtan itibaren Ban'ın bölge ziyaretlerini, önce Cezayir ve Moritanya sonrasında Fas olmak üzere iki aşamalı gerçekleştirmesine karşı çıktık. Çünkü Ban, bu ziyaretler hakkında BM Güvenlik Konseyi'ne (BMGK) Nisan 2016'da rapor sunacak. Bu durumda sunacağı rapor kısmi ve taraflı olacak çünkü Moritanya ve Cezayir'i kapsayan ilk aşama üzerine yoğunlaşacak."

BM Genel Sekreteri Ban, geçen cumartesi Cezayir'in güneybatısında yer alan Tinduf bölgesindeki Batı Sahralı mültecilere ziyaret etmişti.

Fas Kraliyet Divanı'ndan 22 Nisan 2014'te yapılan açıklamada, Kral 6. Muhammed'in Ban ile yaptığı telefon görüşmesinde onu Batı Sahra konusunda BMGK tarafından belirlenen müzakere kıstaslarına bağlı kalmaya ve taraflı yaklaşımlardan kaçınmaya çağırdığı ifade edilmişti.

Batı Sahra sorunu

Fas'ın 1975 yılında eski İspanyol sömürgesi Batı Sahra'yı topraklarına katmasının ardından, Rabat hükümetiyle Cezayir'in destek verdiği bağımsızlık yanlısı Polisario Cephesi arasındaki sorun devam ediyor. Fas, bölgenin kendi egemenliğinde kalması gerektiğini savunurken, Polisario Cephesi, Batı Sahra'nın bağımsız devlet olduğunu ileri sürüyor.

Polisario Cephesi, 1991 yılında BM'nin arabuluculuğunda varılan ateşkes anlaşmasına kadar Fas güvenlik güçlerine karşı silahlı mücadele yürütüyordu. Ateşkes anlaşmasından bu yana Batı Sahra'nın statüsüyle ilgili görüşmeler başarıya ulaşamadı. Fas, 2007 yılında sorunun çözüme ulaşması için Batı Sahra'ya kendisine bağlı özerklik verilmesini gündeme getirmişti ancak bölgenin kaderinin belirlenmesi için referandum yapılmasını savunan Polisario Cephesi buna karşı çıkmıştı. BM Güvenlik Konseyi de Fas'ın önerisini "Çatışmalı taraflar arasında çözüme ulaşmak amacıyla müzakere masasına sunulan tek öneri" olarak nitelendirmişti.

BM Batı Sahrada Referandum Misyonu (MINURSO), BM Güvenlik Konseyi'nin 690 sayılı kararı uyarınca, Fas ile Cezayir'in desteklediği bağımsızlık yanlısı Polisario Cephesi arasında yaşanan sorunların çözümü için Nisan 1991'de görevlendirildi.