Forma reklamından pay alınmasını hak ihlali sayan kararın gerekçesi açıklandı

Anayasa Mahkemesinin, forma reklam gelirlerinden Spor Genel Müdürlüğüne yüzde 5 pay verilmesi nedeniyle Fenerbahçe Spor Kulübü Derneğinin mülkiyet hakkının ihlal edildiğine dair kararının gerekçesi açıklandı.

Resmi Gazete'de yayımlanan gerekçede, mülkiyet hakkına müdahalede bulunurken temel hak ve özgürlüklerin sınırlandırılmasına ilişkin genel ilkeleri düzenleyen Anayasa'nın 13. maddesinin de göz önünde tutulması gerektiği vurgulandı.

Mülkiyet hakkına yönelik müdahalenin Anayasa'ya uygun olabilmesi için kanuna dayanması, kamu yararı amacı taşıması ve ölçülülük ilkesi gözetilerek yapılması gerektiği belirtilen gerekçede, "Kanunla öngörülmeyen bir mali yükümlülüğün ilk elden yönetmelik veya benzeri idari düzenleyici işlemlerle getirilmesi ihlal sonucunu doğurur." ifadesine yer verildi.

Vergi yükümlülüğüne ilişkin düzenlemelerin kanunla yapılmasının zorunlu olduğu kaydedilen gerekçede, şu değerlendirmelere yer verildi:

"Anayasa, her çeşit mali yükümlülüğün kanunla konulmasını öngörürken keyfi ve takdire dayalı uygulamaları önlemeyi amaçlamıştır. Kanun koyucunun yalnız konusunu belli ederek bir mali yükümlülüğün ilgililere yüklenmesine izin vermesi, bunun kanunla konulmuş sayılabilmesi için yeterli değildir. Mali yükümlülük yasayla yeterince çerçevelenmemişse kişilerin sosyal ve ekonomik durumlarını, hatta temel haklarını etkiliyecek keyfi uygulamalara yol açabilmesi mümkündür.

Bu bakımdan mali yükümlülükler, belli başlı öğelerin de açıklanarak ve çerçevesi kesin çizgilele belirtilerek kanunlarla düzenlenmelidir."

"Kanunilik ilkesi ihlal edildi

Gerekçede, mülkiyetin kamu yararına kullanımı veya düzenlenmesine ilişkin kamu makamlarına geniş takdir yetkisi verilmesinin müdahalenin kanuna dayalı olması gerektiği olgusunu değiştirmeyeceği belirtildi.

Yüksek Mahkeme'nin gerekçeli kararında, şu ifadeler kullanıldı:

"Somut olayda 3289 sayılı Kanun'da yer verilen reklam geliri tanımının muğlak olması, reklam gelirinden hangi oranda tahsilat yapılacağına dair sınırlayıcı bir düzenlemenin kanunda öngörülmemiş olması ve tahsilatın nasıl yapılacağına ilişkin belirsizlik göz önüne alındığında, idare tarafından başvurucudan alınan reklam geliri payının esaslı unsurlarının kanunla belirli ve öngörülebilir biçimde düzenlenmemiş olması nedeniyle mülkiyet hakkına yapılan müdahalenin Anayasa'da öngörülen kanunilik ilkesini ihlal ettiği sonucuna varılmıştır."

Bireysel başvuru yapılmıştı

Fenerbahçe Spor Kulübü Derneği, 2012-2013 sezonu Kadınlar Voleybol Ligi'nde giyilecek formalara reklam alınması için 300 bin lira karşılığında bir şirketle sözleşme yapmış, Spor Genel Müdürlüğü de forma reklam gelirinden pay almak için 10 Haziran 2013'te İstanbul Anadolu 19. Asliye Hukuk Mahkemesinde alacak davası açmıştı.

Dava dilekçesinde Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğünün Mülkiyeti ve Kullanımında Bulunan Spor Tesislerinde Yapılacak Spor Faaliyetleri ile Genel Müdürlüğün Gözetim ve Denetiminde Düzenlenecek Olan Spor Organizasyonlarına Katılan Kulüp ve Kişilerin Her Türlü Spor Malzemeleri ile Araç ve Gereçlerine Reklam Konulmasına Dair Yönetmelik'in 9. maddesi gereğince, Kadınlar Voleybol Ligi 2012-2013 voleybol sezonunda oynanan müsabakalarda giyilen formalar için alınan reklama ilişkin sözleşmeden sağlanan gelirin yüzde 5'inin ödenmesi talep edilmişti.

İstanbul Anadolu 19. Asliye Hukuk Mahkemesi, 9 Aralık 2014'te davayı kabul ederek, 15 bin liranın Spor Genel Müdürlüğüne ödenmesine karar vermiş, Fenerbahçe Kulübü tarafından temyiz edilen karar, Yargıtay 13. Hukuk Dairesince de onanmıştı.

Karar düzeltme talebinin de reddedilmesi üzerine kulüp, Anayasa Mahkemesine bireysel başvuruda bulunmuştu.