Hammarskjöld Dosyası 50 Yıldan Sonra Yeniden Açılıyor

İsveç, Perşembe günü Birleşmiş Milletler (BM) Genel Kurulu'na bir bildiri sunarak, dönemin BM Genel Sekreteri İsveçli Dag Hammarskjöld'ün 1961 yılında şimdiki Zambiya'da meydana gelen uçak kazasındaki ölümü ile ilgili üye ülkelerin ellerindeki belgeleri, ilgili Komisyon'a vermesini isteyecek.

Dag Hammarskjöld'ün, uçağın düştüğü dönemdeki Kongo'da meydana gelen uçak kazasında ölümünün ardından BM Komisyonu tarafından hazırlanan araştırma raporları, kazanın oluş nedeni ile ilgili ucu açık soru işaretleri bırakmıştı.

Hammarskjöld dosyasını araştıran Norveçli Hans Kristien Simensen, üzerinden gizlilik yasağı kalkan İngiliz arşivlerindeki belgeler üzerinde yaptığı araştırmadan çıkardığı sonuçları değerlendirirken, belgelerin BM ile İngiltere'nin uçak kazası üzerindeki gerçeklerin ortaya çıkması için yapılan soruşturmalarda takındığı tavra ışık tuttuğunu belirtip, "Belgeler, İngiliz hükümetinin BM soruşturmasını nasıl etkileme şansını edindiğini gösteriyor" dedi.

Simensen'in İngiliz arşivlerine dayanarak verdiği bilgilere göre, İngiliz Dışişleri Bakanlığı diplomatları ile BM'deki ve Kongo'daki diplomatlar arasında yapılan yazışmalarda, BM Genel Sekreteri Hammarskjöld'ün Kongo krizi ve özellikle Katanga ayrılıkçı cumhuriyeti sorunundaki tavrı eleştiriliyor.

Uçak kazasından dört gün önce13 Eylül 1961 tarihinde dönemin İngiliz Dışişleri Bakan Yardımcısı Edward Heath Newyork'taki İngiliz BM delegasyonuna gönderdiği mektupta, "Başbakan'ında aynı görüşte olduğu üzere, BM Katanga konusunda yetkilerini aşmıştır. Hammarskjöld'ü engellemek için bir yol bulunması zorunludur" diye yazdığı görülüyor.

Dag Hammarskjöld yaşamını yitirdiği kaza sırasında, yeraltı kaynakları ve mineral kaynakları zengin olan Katanga bölgesinin o zamanki Kongo'dan ayrılmasını isteyen gerillaların lideri Moise Tshombe ile görüşmeye gidiyordu. Kongo 1960 yılında kolonist Belçika'dan bağımsızlığını ilan etmiş, bağımsızlıktan sonra ayrılmak isteyen güçler arasında çatışma ile büyük ülkeler arasında çıkar çatışmalarının ortasına düşmüştü. - Stockholm