Hitit Askerinin 3 Bin 550 Yıllık Günlüğü

MERVE  TOPUZ/ SEYİT AHMET EKSİK - Sivas'ın Yıldızeli ilçesine bağlı Kayalıpınar köyündeki "Hitit Şehri Kayalıpınar Harabe Ören Yeri"nde yapılan kazılarda, MÖ 1550'li yıllara ait olduğu tahmin edilen, Sivas'tan Halep'e sefere giden bir Hitit askerinin yaşadıklarını çivi yazısıyla yazdığı tablete ulaşıldı.

Bölgede 2005 yılında başlayan kazı çalışmalarına, 3 yıl sonra ara verilmişti. Sivas Müze Müdürlüğü Başkanlığı ve Arkeolog Doç. Dr. Vuslat Müller Karpe'nin bilimsel danışmanlığında, 27 Ağustos'ta yeniden başlayan kazılarda, MÖ 1550'li yıllarda, bir Hitit askeri tarafından yazılan ve o dönemde Sivas'tan Halep'e sefere gidildiğini anlatan tablet çıkarıldı.

Doç. Dr. Karpe, AA muhabirine yaptığı açıklamada, kazı yapılan bölgede, ev sahipliği yaptığı 4 medeniyete ait kalıntıların bulunduğunu söyledi. Yakın zamanda çıkarılan yazılı kaynaklar olduğuna da değinen Karpe, bir askerin Hitit çivi yazısıyla tablet üzerine yazılmış günlüğüne de ulaşıldığını söyledi.

Tabletin bir sefer sırasında yaşananlar hakkında bilgi içerdiğini dile getiren Karpe, "Kazılarda bulunan tabletlerden birinde o dönemde sefere giden bir askerin sefer hakkında tuttuğu günlük var. Bu günlükte bugünkü Halep şehrine kadar uzanan bir seferden bahsedilmekte. Sefer sırasında da Hatay bölgesinde olan "Tell Açanna" diye bir şehirden bahsedilmekte" diye konuştu.

Sefer sırasında Çukurova'ya gidildiğinin de anlatıldığına değinen Karpe, "Bu tablet, MÖ 1550'li yıllarda Sivas ve Halep arasında bir ilişki olduğunu, buradan oraya bir sefer düzenlendiğini ve bir Hitit ordusunun bulunduğunu bildirmesi açısından oldukça önemli" dedi.

Vuslat Müller Karpe, bu tipte günlüklerin çok fazla bulunmadığını, tabletin kırık olduğunu ve sadece bir kısmının çözümlenebildiğini belirterek, şu bilgileri verdi:

"Orta Hitit yazı üslubunda yazılmış olan metinde, Mersin, Adana  (Kitzuwatna) ve Alalah'a (Hatay ili, Tell Açanna Höyüğü) yapılan bir  sefer anlatılmakta. Metinde ayrıca Kitzuwatna ülkesindeki şehirlerden Kummanni, Adanija (Adana), Tarşa (Tarsus) ve Winuwanda'dan bahsedilmekte. Bu sefer, metinden anlaşıldığı kadarıyla 2 komutan tarafından yönetilmiş. Bu komutanların isimleri Ehli Tenu ve İli Şarrumma. Ne  yazık ki bu komutanlar hakkında başka bir bilgimiz yok. Aynı şekilde, bu seferi anlatan kişinin kimliğini tabletin üst kısmı kırık olduğu için bilmiyoruz. Ehli Tenu ve İli Şarumma dağlardan geçerek denize ulaşırlar. Çeşitli kentleri kuşatıp, yağmalayıp yakıp yıkarlar. Sonuç olarak 1. Tuthaliya'nın MÖ 15. yüzyılın sonunda Kizzuwatna (Mersin, Adana Bölgesi) Bölgesinin Hitit İmparatorluğuna kattığı ve Halep Antlaşmasında bahsedilen Halep seferi söz konusu ediliyor olmalı. Ancak bu çivi yazılı tableti okuyan Prof. Dr. Wilhelm'in düşüncesine göre de daha sonra hüküm sürmüş (1.Tuthaliya'dan sonra) Hitit Kralları 1. Arnuwanda, 2. Tuthaliya ve hatta Şuppiluliuma'nın krallığının ilk yıllarında da bu sefer gerçekleşmiş olabilir. Tam tarihlemek şu anda  mümkün değil."

Tablet, Sivas Arkeoloji Müzesi'nde sergileniyor. - Sivas