İran ile Nükleer Müzakerelerde Anlaşma Sağlanması Dünya Basınında

ROMA/LONDRA/BERLİN/ İran ile BM Güvenlik Konseyi'nin 5 daimi üyesi ve Almanya (5+1 grubu) arasında yürütülen nükleer müzakerelerde varılan anlaşmayı "tarihi" olarak niteleyen dünya basınında, İsrail'in anlaşmaya gösterdiği tepkiye de yerildi.

İran'ın nükleer programına ilişkin Viyana'da yürütülen ve son iki haftadır yoğun geçen müzakerelerde anlaşmaya varılması İtalyan, Alman, İngiliz ve Çin basınında geniş yer buldu.

İtalyan basını

İtalyan haber ajansı ANSA, "Nükleerde tarihi anlaşma" ve "İsrail: Şer ekseni kazandı" başlıklarıyla anlaşma için son engellerin de aşıldığı duyuruldu. Haberde anlaşmanın, İran'ın 10 yıl boyunca nükleer silaha sahip olmaması karşılığında tüm yaptırımların kalkması gibi önemli maddeleri içerdiği belirtildi.

"İran konusunda nükleerde anlaşmaya varıldı" başlığını kullanan İtalya'nın La Repubblica gazetesi, dünya güçleriyle Tahran yönetimi arasındaki anlaşmayı tarihi olarak niteledi. Konuya ilişkin haberde, İsrail'in tepkisine de yer verildi.

Corriere della Sera da "İran'ın nükleer programı, anlaşma var" başlığıyla okuyucularına haberi aktarırken, yoğun geçen müzakere döneminden sonra gelen tarihi anlaşma, Vatikan'da Katolik aleminin ruhani lideri Papa seçildiğinde dışarı verilen ve bunu dünyaya belli eden ilk işaret olan beyaz dumana benzetilerek, "Viyana'da beyaz duman çıktı" ifadesi kullanıldı.

La Stampa gazetesi de "İran ile nükleer anlaşmaya varıldı. İran, 10 yıllığına atoma sahip olamayacak" başlığı ile tarihi anlaşma duyuruldu.

Alman basını

Alman Bild gazetesi "Nükleer pazarlık tamam!" manşetini kullanarak, 13 yıl süren siyasi pazarlıkların ardından İran ile yapılan müzakerelerin sona erdiğini yazdı. Haberde, BM Güvenlik Konseyi'nin 5 daimi üyesi, Almanya ve İran arasındaki anlaşmanın son kez onaylanması durumunda, bu ay içinde bununla ilgili bir BM kararı çıkacağına dikkat çekildi.

"Nükleer ihtilafta tarihi anlaşma sağlandı" başlığını kullanan Frankfurter Allgemeine Zeitung gazetesi, AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikasından Sorumlu Yüksek Temsilcisi Federica Mogherini'nin, İran ile 13 yıldır süren nükleer ihtilafta anlaşmaya varıldığını açıkladığını belirtti.

"Diplomatlar İran ile varılan tarihi kararı açıkladılar" başlığını kullanan Sueddeutsche Zeitung gazetesi, İran ile ilişkilerde yeni bir başlangıcın hazır olduğuna dikkati çekti. Varılan anlaşmaya göre, İran'ın nükleer programın büyük ölçüde azaltması ve buna karşılık ekonomik yaptırımların kademeli olarak kaldırılmasına ilişkin karar alındığı kaydedilirken, haberde İsrail'in tarihi karara öfkeli şekilde tepki verdiği yer aldı.

Der Spiegel dergisinin internet sitesinde ise 13 yıl süren müzakerelerin ardından BM Güvenlik Konseyi daimi üyeleri ve Almanya'nın İran ile nükleer müzakerelerde anlaşmaya vardığını belirtti.

İngiliz basını

İngiliz yayın kurumu BBC, "yıllarca ve aylarca süren müzakerelerin ardından İran'ın nükleer programıyla ilgili tarihi bir anlaşmaya varıldığını" bildirerek, bu anlaşmayla İran'ın nükleer aktivitelerinin kısıtlanacağı ve karşılığında da bu ülkeye yönelik uluslararası ekonomik yaptırımların kaldırılacağını duyurdu.

BBC anlaşmanın ayrıca, BM'nin nükleer denetçilerinin İran'daki nükleer sahalara girişini sağlayacağını aktardı.

Sky haber kanalı da "İran'ın dünya liderleriyle anlaşmaya vardığını" belirterek, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'nun ise anlaşmayı "tarihi hata" olarak nitelediğini belirtti. Sky anlaşmayla, Batı'nın İran üzerinde uyguladığı yaptırımların kaldırılmasının beklendiğini, bunlar arasında İran petrolünün satışının da yer aldığını ifade etti.

Guardian gazetesi internet sitesinde anlaşmaya ilişkin yer verdiği yorumda, "Birçok İranlı bu anlaşmayı Berlin duvarının yıkılması gibi görecek. Ekonomik faydalarının yanı sıra bu anlaşma İran halkının beklentilerini ve bakış açısını da değiştirecek" denildi.

Daily Telegraph gazetesi ise "anlaşmanın tarihi olduğu ancak bunun ABD'nin Ortadoğu stratejisinin yerini dolduracak bir unsur olarak görülmemesi gerektiği" yorumunda bulundu.

Çin basını

Çin resmi basınında, "İran'la tarihi bir anlaşmaya varıldı", "Uzun görüşmelerin ardından İran ve büyük güçler nükleer sorununda çözüme ulaştı" başlıkları öne çıkarken, 13 yıldır süren uluslararası anlaşmazlığın siyasi çözüme kavuştuğuna işaret edildi.

Haberlerde ayrıca İran Dışişleri Bakanı Cevad Zarif'in nihai anlaşmaya ilişkin, "tarihi bir an ancak hiç kimse için mükemmel değil" sözlerine vurgu yapıldı.