İsyancılar Işid'den Kaçanları Bir Kampta Tutuyor

Quentin Sommerville

BBC muhabiri, Amman, Ürdün

Ceyş el- Tahrir'in BBC'ye konuşan komutanı, kamptaki herkesi serbest bırakmayacaklarını söyledi.

Suriye'nin kuzeyinde isyancılar, eski IŞİD (Irak Şam İslam Devleti) militanlarının ve ailelerinin alıkonduğu bir kamp kurdu.

IŞİD'den kaçanlar ve rehin alınan IŞİD savaşçılarından oluşan yaklaşık 300 kişinin tutulduğu kampı, Ceyş el-Tahrir adlı örgüt yönetiyor.

Bu 300 kişi arasında birçok Avrupa ülkesi vatandaşı da bulunuyor.

Örgütün komutanı Muhammed el-Ghabi BBC'ye, "Rehabilite etmeye ve ruh hallerini değiştirmeye çalıştık" dedi.

El-Ghabi, "Evlerine dönmek isteyenlere elçiliklerini aramalarına ve bizim vasıtamızla onlarla koordine olmalarına izin verildi" diye konuştu.

Kampta tutulanlar arasında Fransa, Hollanda, Polonya vatandaşı yabancı savaşçılar da yer alıyor.

Birkaç yıl önce IŞİD'e katılan Hollanda vatandaşı Ebu Sumail şimdi eve dönmek istediğini söylüyor.

Kampta; Kuzey Afrika, Orta Doğu ve Orta Asya ülkelerinden gelen savaşçılar da mevcut.

El-Ghabi, Suriye'nin kuzeyinde Türkiye'nin muhaliflerle yürüttüğü 'Fırat Kalkanı Operasyonu' sayesinde IŞİD'in bölgede çöküşü sonrası sayıların arttığını söyledi.

El-Ghabi, "Konuştuğumuz, IŞİD'den ayrılan kişiler, örgütün son yedi veya sekiz aydır parçalara ayrıldığını söyledi. Ancak Fırat Kalkanı Operasyonu IŞİD'i daha fazla aşındırdı ve güçlerimizin hızlı ilerleyişini takiben IŞİD'in parçalanmasının önünü açtı."

BBC ekibi kampı ziyaret edemedi.

Bununla birlikte BBC, kamp içinden görsel malzeme elde etti.

Hapishanenin temel imkanları bulunuyor ve mahkumlar kendilerine iyi bakıldığını söylüyor. Ancak birçoğu ayrılmak istediğini belirtiyor.

Bir eski IŞİD savaşçısı, Ebu Sumail adı ile BBC'ye konuştu.

Sumail, iki yıl önce, yaşadığı Hollanda'dan ayrılarak önce Belçika'ya sonra Türkiye'nin Gaziantep kentine gittiğini söyledi.

İstihbarat servislerine yakalanmamak için tatile giden bir 'parti çocuğu' kılığına girdiğini belirtti.

Ancak Suriye'ye girmesi, Hollanda'dan ayrılmasından daha kolay olmuş.

IŞİD'in kontrolündeki topraklardaki hayatla ilgili hayalkırıklığına dair konuşurken, "Bize, özellikle başka bir ülkeden gelen insanlara çok kötü davranıyorlar" dedi ve ekledi:

"Bizim için orada yaşamak çok zor. Bu, bizim hayat tarzımız değil. Zira biz birçok şeye alışmışız. Sonra oraya geliyoruz ve size doğrudan kötü davranıyorlar.

"Onlara hayatınızı veriyorsunuz ve böylece onlar da hayatınızı kontrol etmeye başlıyor. Sizi kötü şeyler için kullanıyorlar."

Eski IŞİD militanları için raylı sistem

BBC ekibi kampa giremedi ancak içeriden görsel malzemelere ulaştı.

BBC ayrıca, Suriye'de, diğer isyancı gruplar ile İngiltere ve Avrupa istihbarat servisleriyle; IŞİD destekçilerini bulmak, yakalamak ve geri getirmek için yeraltından ray döşenmekte olduğunu öğrendi.

IŞİD'in fiili başkenti Rakka'nın içinden savaşçılar, aileleriyle kaçma umuduyla, isyancı gruplara videolar ve kişisel açıklamalar göndermeye başladı.

İsyancı gruplara göre, en az altı yabancı savaşçı halihazırda bunu yapabildi ve şimdi Avrupa'da hapis cezasına çarptırılmakla karşı karşıyalar.

El-Ghabi herkese ayrılma izni verilmediğini söyledi.

Grubun komutanı, "Geri dönmek istemeyenler ya da savaş suçu işlemiş olanlar Şeriat mahkemesine havale edildi. Bu mahkeme İslami hukuka göre işliyor ve işlenen suçun ağırlığına göre cezalandırma yapıyor" dedi.

El-Ghabi, bu kişilerinin bazılarının infaz da edilebileceğini söyledi ve IŞİD'in toprak kaybının ve proto-devletinin parçalanması nedeniyle IŞİD'den ayrılanların isyancılara geçmesine dair fırsat penceresinin hızlı bir şekilde kapandığını ekledi.