Mevsimlik İşçilerin Çocukları Okumak İstiyor

06-17 yaş arası çocuklar günde ortalama 12-15 saat arası çalışmak zorunda kalıyor.

Yaklaşık 2 milyonluk bir nüfusun geçim kaynağını oluşturan fındık bahçelerinde 400 ila 450 bin kadar mevsimlik işçi çalışıyor.

Bu işçilerin arasında yaşı 6 ile 14 arasında değişen çocuklar da bulunuyor. Her yıl, nisan ve ekim ayları arasında, Türkiye'nin çeşitli bölgelerine giderek, farklı ürünlerin hasatları için çalışan mevsimlik işçilerin çocukları eğitim yılının 3'te 1'ine katılamıyor ve çocukların yüzde 71'i eğitimine devam edemiyor. Genç Hayat Vakfı, Düzce'nin Akçakoca İlçesi'ne bağlı köylerinde yaşayan çocuklara, mevsimlik fındık hasadı için gelen ailelerin çocuklarına ve okul masraflarını karşılayabilmek için çalışmaya gelen çocuklara yönelik olarak hayata geçirdiği Fındık Bahane Projesiyle, Beyören ve Melenağzı köylerinde yaz okulu düzenledi. Yaygın ve örgün eğitim metotlarının uygulandığı yaz okulunda, çocukların okul başarılarına destek olunarak, köylerde yaşayan ve gelen çocukların kaynaşması ve çocukların gelişimi hedeflendi. Ayrıca bahçede çalışmak yerine yaz okuluna gelen 12 yaşın üzerindeki çocuklar, okul dönemi boyunca burs almaya hak kazandı. Fındık Bahane Projesi'nin akademik danışmanı Doç. Dr. Hakan Acar, Türkiye genelinde gezici ve geçici tarım işlerinde çalışan öğrencilerin karnelerini almadan okullarını terk etmek zorunda kaldıklarını söylüyor. 07 Ağustos'ta başlayıp 07 Eylül'de son bulan proje aracılığıyla 10 köyden, 230 çocuğa ulaştıklarını belirten Acar, bu sayede çocukların sorunlarını gözlemleme, şikayetlerini dinleme fırsatı bulduklarını belirtiyor.

Tek sorun eğitim değil!

Mevsimlik işçi çocukların yaşadıkları sıkıntılar eğitimle sınırlı kalmıyor. Güneydoğu Anadolu, Doğu Anadolu ve İç Anadolu bölgelerinde yaşayan mevsimlik işçilerin boş arazilere, tarlalara, bahçelere kurulan çadırlarda, prefabrik yapılarda ya da işçilere ayrılmış evlerde ikamet ettiklerini anlatan Acar, çocukların yaşam, çalışma ve yerleşim koşullarından kaynaklanan hastalıklarla, hijyen sorunlarıyla, ağır ve uzun çalışma koşullarıyla karşı karşıya kaldıklarına işaret ediyor: "Çocukların şikayetleri hastalıklar, elektrik-su-tuvalet-banyo ve oyun alanlarının olmaması, akrep, yılan, sivrisinek gibi hayvanlardan kaynaklı zehirlenme ve sıtma gibi rahatsızlıklar, sağlıksız beslenme, günlük çalışma süresinin uzunluğu, işin zorluğu, kendilerine uygulanan sözlü ve fiziksel şiddet, hava sıcaklığı gibi konularda yoğunlaşıyor. Mevsimlik işlerde çalışan çocukların yaşına, çalışmanın saatlerine, ücretine, işin tehlikeli olup olmadığına, çalışmanın getirdiği sorumluluklara, çocuğun kısıtlanıp kısıtlanmadığına dikkat etmek gerekiyor." Türkiye'deki mevsimlik tarımda 06-17 yaş arası çocukların bile günde ortalama 12-15 saat arası çalıştıklarını vurgulayan Acar, "Çocuklar, becerileri, fiziksel ve ruhsal durumları gözetilmeksizin riskli ve tehlikeli çalışma koşullarında, düşük ücretle, uzun süreler boyunca çalıştırılıyor. Herhangi bir sosyal güvenlik hakkından yaralanamıyorlar. Böylesine zor bir süreç çocukların fiziksel ve ruhsal sağlığında tamir edilemez olumsuz izler bırakıyor" diyor. Ailelerin hem kendilerinin hem de çocuklarının sağlık ihtiyaçlarını karşılayamadıklarına işaret eden Acar, bunun nedenlerini ise şöyle sıralıyor: "Bilgi eksikliği, düşük eğitim düzeyi, yoksulluk, ulaşım zorluğu, uygunsuz çalışma saatleri, uzun çalışma süreleri, dini gelenekler, kültürel faktörler, ailelerin kalabalık olması, bölgesel faktörler, politik tutumlar, sağlık personelinin tutumu, cepten harcamaların karşılanamayacak kadar yüksek olması kaygısı."

Fındık Bahane Projesi'nin model bir proje olmasıyla hem sorunların gün yüzüne çıkması hem de çocukların gelişimi bakımından çok önemli olduğunu belirten Acar, Genç Hayat Vakfı'nın bu projenin sürdürülebilirliğinin sağlanması hedefine de dikkat çekiyor.

Türkiye'de 7 milyon 165 bin kişi geçimini tarımdan sağlıyor. Nüfusun yüzde 35.1' i kırsal kesimde yaşıyor.
Türkiye'de bulunan 6-17 yaş grubundan 15 milyon 247 bin çocuğun yüzde 66,5'i kentte, yüzde 33,5'i kırsalda yaşıyor.
Çocukların yüzde 91,5'i okula giderken, yüzde 8,5'i gitmiyor. 6-14 yaş grubundaki çocukların yüzde 97,2'si, 15-17 yaş grubundaki çocukların ise yüzde 74,7'si okula devam ediyor.
Çocukların yüzde 44,7'si (399 bin kişi) tarım, yüzde 24,3'ü (217 bin kişi) sanayi ve yüzde 31'i (277 bin kişi) hizmet sektöründe çalışıyor.