Türkök'te Mutlu Sona Doğru

Selma Bıyıklı Adabaş- Yeşim Sert Karaaslan - Lösemi başta olmak üzere kemik iliği nakli gereken ancak ailesinde vericisi bulunmayan kan hastalarının umudu TÜRKKÖK Projesi'nde sona yaklaşıldı.

Gönüllülerin kanlarının toplanması, incelenmesi ve verilerin depolanmasına yönelik ayrıntılar tamamlandıktan sonra projenin uygulamaya geçmesi planlanıyor.

Sağlık Bakanlığı'nca uzun süredir üzerinde çalışılan TÜRKKÖK Projesi ile kemik iliği nakli gereken ancak ailesinde vericisi olmayan kan hastaları için verici bankası kurulması planlanıyor.

Merkezde, yenidoğanların bağışlanan kordon kanlarıyla verici olmak isteyenlerin bilgileri toplanarak kayıt altına alınacak. TÜRKKÖK ayrıca yurt dışı kemik iliği bankalarıyla da koordineli çalışacak. İlk 5 yılda 250 bin gönüllü verici, 50 bin de kordon kanı toplanması planlanıyor.

Proje kapsamında Gaziantep, Malatya, Erzurum ve Diyarbakır'da nakil merkezleri açıldı. Van'da da bir merkezin açılması için çalışmalar devam ediyor.

- Türk Kızılayı ile işbirliği-

Sağlık Bakanlığı Sağlık Hizmetleri Genel Müdürü İrfan Şencan, TÜRKKÖK kapsamında verici kanlarının toplanması için Türk Kızılayı ile protokol aşamasında olduklarını bildirdi.

Toplanan kanların, Bakanlığın gerekli altyapıya sahip bir hastanesinde doku tiplemesinin yapılacağını belirten Şencan, bu bilgilerin daha sonra veri tabanına aktarılacağını söyledi. Şencan, "Türk Kızılayı kanı alacak, bakanlığın merkezi doku tipini belirleyecek, bu veriler de bilgi bankasında depolanacak" diye konuştu.

Şencan, verilerin depolanmasını sağlayacak yazılım oluşturulması sürecinin devam ettiğini belirtti.

-Akraba dışı nakil yetersiz-

Sağlık Bakanlığı yetkililerinden alınan bilgiye göre, kemik iliği nakillerinde akraba dışı verici bankası bulunması büyük önem taşıyor.

Avrupa ülkelerinde nakillerin yarısı akraba dışı vericilerden yapılırken, bu oran Türkiye'de sadece yüzde 5 civarında. Bu Türkiye'de akraba dışında uygun verici bulunamamasından kaynaklanıyor. Avrupa ülkelerindeki orana ulaşabilmek için kemik iliği bankasına 200-250 bin vericinin kayıtlı olması gerekiyor. 18-55 yaş arasındaki sağlıklı herkes bu merkezlere gönüllü kaydolabiliyor.

-Nakil bekleyenler vericisi olmayanlar-

Türkiye'de 18 pediatrik, 41 erişkin olmak üzere toplam 59 kemik iliği nakli merkezi, bu merkezlerde de 108'i pediatrik, 401'i erişkin olmak üzere toplam 509 yatak bulunuyor.

2000 yılında 293 olan nakil sayısı geçen yıl itibarıyla 2 bin 592'ye ulaştı. Bu nakillerin bin 416'sı kişilerin kendinden, bin 176'sı da akraba ve akraba dışından yapıldı.

Geçen yıl onu itibarıyla 633 hasta nakil olmayı bekliyor. Bu hastaların tamamına yakını vericisi olmadığı için bu imkanı yakalayamadı.

Yayıncı: Eda Ay - ANKARA