100 Bine Ulaşmasından Endişe Ediliyor

Çin’in güneybatısındaki Siçuan eyaletinde önceki gün meydana gelen ve büyüklüğü 7.9’a yükseltilen depremde hayatını kaybedenlerin sayısı on iki bine yaklaştı.

Mianzhu şehrinde on bin, komşu Mianyang’da 18 binden fazla kişi enkaz altında. Bu rakamın toplamda 100 bin olmasından korkuluyor. Dün 5.9 ve 5.0 büyüklüğünde iki artçı sarsıntı da büyük panik yarattı. Halk sokaklarda yatıyor. İlk kurtarma ekibi felaket bölgesine 24 saat sonra ve ’paraşütle’ ulaşabildi.

Sokaklar cesetlerle dolu...

Marmara Denizi'nde deprem  

MYANMAR’daki Nergis siklonunun ardından Asya’yı vuran ikinci felaket olan Çin depreminde ölenlerin sayısı dün 11 bin 921 olarak açıklanırken, enkaz altında yaşam mücadelesi veren en az 100 bin insanın olduğu tahmin ediliyor. Depremin merkez üssü Wençuan’ın 30 kilometre güneydoğusunda bulunan Mianzhu’da 8 bin 993 kişi hayatını kaybederken, en az 10 bin kişi halen enkaz altında yaşam savaşı veriyor. Wençuan bölgesine komşu Mianyang kentinde de, 18 bin 645 kişinin enkaz altında. Mianyang’da şimdiye kadar doğrulanan ölü sayısı ise 3629 olarak açıklandı.

60 bin kişiden haber yok

Deprem sonrası arama kurtarma çalışmaları için yoğun çaba harcansa da, şiddetli yağış nedeniyle bu çalışmalar sekteye uğruyor. 1300 askerden oluşan ilk kurtarma ekibi bölgeye ancak 24 saat sonra ulaşabildi. Şimdiye kadar enkaz altından çıkarılabilen insanların sayısı sadece 58. Caddeler çarşaflarla örtülen cesetlerle dolarken, bölgede yeni depremlerin olacağından korkan halk geceyi sokaklarda geçiriyor. Woolong bölgesindeki üç kasabada yaşayan 60 bin kişiden de haber alınamadığı açıklandı. Beyçuan Kiang’daki binaların yüzde sekseninin şiddetli yer sarsıntısı nedeniyle çöktüğü belirtildi.

Yeni Çin ajansı, Wençuan yakınlarındaki Beyçuan’da bir kolejin yıkıldığını ve bin kadar öğrenci ve öğretmenin öldüğünü ya da enkaz altında kaldığını duyurdu. Beyçuan’da kimyasal tehdit de bulunuyor. Depremde yıkılan bir tesisten, 80 ton likit amonyak çevreye sızdı. İlçede deprem nedeniyle telefon hatları kesik, yollar kapalı. Bu arada, Çin Çevre Bakanlığı, olası bir çevre felaketinin önlenmesi için başta nükleer santraller olmak üzere kimya tesisleri, çimento fabrikaları ve diğer ’hassas’ tesislerin güvenliğinin sağlanması amacıyla depremden etkilenen bölgelere uzmanlardan oluşan ekip gönderme kararı alındığını belirtti.

Son 32 yılın en büyüğü

ÇİN depremlerin sık olduğu bir coğrafyada bulunuyor. 1976 yılında Tangşan’da meydana gelen depremde, 242 bin kişi hayatını kaybetmişti. Uygur özerk bölgesindeki Sincan eyaletinde 2003’ün Şubat ayında gerçekleşen 6,8 şiddetindeki bir depremde 94 kişi ölmüş, 200 kişi de yaralanmıştı.

Pandalar sağlam turistler ise kayıp

Deprem, Çin piyasalarını da vurdu. Dün Şanghay borsası güne yüzde 3.03, Şenzhen borsası da yüzde 3.33’lük düşüşle başladı. Şanghay borsasında 45, Şenzhen borsasında ise 21 Siçuan ve Çongçing merkezli şirket faaliyetlerini durdurdu.

Woolong Panda Merkezi’ndeki 60 kadar panda zarar görmedi. Ancak merkezi gezen 15 İngilizden haber yok. Aba Tibet Özerk İli’nde 2 binden fazla turist bulunduğu, bir yolcu otobüsünün toprak altında kalması sonucu 37 turistin öldüğü belirtildi.

Ağustos’ta olimpiyatlara ev sahipliği yapacak Pekin’de görünür hasar bulunmuyor.

Sağ kalanlar sevinemiyor

KORKUNÇ deprem sonrası sağ kalanlar, ölen yakınlarının acısını yaşıyor. Bazılarının sözleri şöyle:

70 yaşındaki Zhou Chun: "Karım öldü. Evim yıkıldı. Nerede yaşayacağımı bilmiyorum."

50 yaşında bir felaketzede: "Halen kayıp olan babamın ’yardım edin’ diye bağırdığını duydum."

38 yaşındaki Wen Xiaobing: "Herşeyimi kaybettim; evimi, annemi. Kardeşim ağır yaralı. Birinin gelip cesedi götürmesini bekliyorum."

40 yıllık eşinin altında kaldığı evinin enkazı önünde, geceyi yağmur altında dışarıda geçiren 58 yaşındaki Shi Huaigui: "Tek istediğim, birinin gelip enkazı kaldırması ve cesetleri çıkarması".

Çinli bir doktor: "Kimse buna hazırlıklı değildi."

Bu büyük bir felaket

SON 32 yılın en korkunç depremi, Çin’de artçı sarsıntılarıyla da panik yaratmaya devam ediyor. Önceki günkü depremin büyüklüğünü 7.8’den 7.9’a yükselten Amerikan Jeolojik Araştırmalar Merkezi (USGS), dün Siçuan’ın doğusunda önce 5.9 büyüklüğünde, yaklaşık 10 dakika sonra da merkez üssü Sichuan- Gansu sınır bölgesinde olan 5.0 büyüklüğünde iki artçı sarsıntı meydana geldiğini kaydetti.

Deprem bölgesinde incelemelerde bulunan Çin Halk Cumhuriyeti Başbakanı Ven Ciabao ise,durumun sanıldığından çok daha vahim olduğunu söyledi. Ciabao, depremi, ’büyük felaket’ olarak nitelendirdi. Çin Yurttaşlık İşleri Bakanlığı ve Maliye Bakanlığı da, depremden sonraki kurtarma çalışmaları için 200 milyon yüen (28.6 milyon ABD Doları) tahsis edildiği açıklandı. Çin hükümeti ayrıca afet bölgesine, kurtarma çalışmalarını yürütmek üzere 50 bin asker yolladığını duyurdu.

Deprem sonrası uluslararası yardımlara soğuk bakan Çin yönetimi ise, facianın çapı ortaya çıkınca her türlü yardımı kabul edeceğini açıkladı. Japonya, Çin’e 3,1 milyon Euro tutarında (500 milyon yen) yardımda bulunacağını açıkladı. Sık sık deprem yaşanan ve kurtarma operasyonlarında tecrübeli uzmanları bulunan ’düşman kardeş’ Tayvan, Çin’e yardım ekibi göndermeyi teklif etti. Çin, Tayvan’ı kendi toprağı olarak görüyor ve tanımıyor. Hong Kong’un bir itfaiye ve sağlık ekibi göndereceği belirtilirken, Fas’ın 12,82 milyon dolar yardımda bulunacağı, İngiltere’nin de yardıma hazır olduğunu ilettiği açıklandı.

Kızılay’dan 500 bin dolar

KIZILAY Genel Müdürü Ömer Taşlı, Çin Kızılhaç’ının Türk Kızılay’ı ile işbirliği yapmaya hazır olduğunu söyledi. Taşlı, şu açıklamayı yaptı: "500 bin dolarlık bütçe ayırdık. İki arkadaşımız Pekin’e gitti. Türk halkından yardım önerileri geliyor. Kampanya başlatabiliriz. Biliyorsunuz bu yolla Tusunami bölgesine Türkiye’den 100, Pakistan’a 70 milyon dolar yardım gitmişti. Gıda göndermiyoruz; çünkü Çin’le gıda kültürümüz uyuşmuyor."