Aile Şirketlerinin En Büyük Sorunlarından Biri Kuşak Geçişi"

Türkiye Kurumsal Yönetim Derneği (TKYD) Yönetim Kurulu Başkanı Ali Aydın Pandır, "Aile şirketlerinin en büyük sorunlarından biri kuşak geçişi." dedi.

TKYD tarafından düzenlenen etkinlikte aile şirketlerinin kurumsallık düzeyini ölçümlemek üzere gerçekleştirilen "Aile Şirketleri Öncelikleri Anketi" açıklandı.

Etkinlikte konuşan Pandır, anket çalışmasının Türkiye'deki aile şirketlerinin güncel durumu ile ilgili önemli çıktılar sunduğunu, aile şirketlerinin en büyük sorunlardan birinin ise kuşak geçişi olduğunu söyledi.

Pandır, şunları kaydetti:

"Kuruluş dönemindeki sancıları başarıyla atlatan şirketlerde klasik evreler incelendiğinde kurucu, ikinci kuşak ve üçüncü kuşak olarak sıralanan kuşak geçişlerinde en büyük sorunun üçüncü kuşağa geçiş aşamasında yaşandığı gözlemleniyor. İlk iki kuşağın üçüncü kuşak tarafından sunulan değişim önerilerine karşı kapalı olması sorunu oluşturan etkenlerden biri. Diğer sorun ise şirketin gelişimine paralel olarak büyüyen aile ya da ailelerin bireylerinin artması. Buradaki en önemli hata, kuralların genel bir uzlaşma ile hazırlanmaması."

Ailenin sayısal olarak büyümesinden önce planlamanın yapılmasının şirketleri birçok riskten uzak tutacağını belirten Pandır, aile anayasasının hazırlanması, gelecek kuşakların yönetime hazırlanması ve buna dair bir haleflik planının yapılması, yeterli iç denetim ve iç kontrol mekanizmalarının oluşturulmasında kritik önem taşıdığını belirtti.

Pandır, "Bununla birlikte, aile şirketlerinin gelecek planları arasında profesyonel yönetimin ilk sırada yer alması kurumsal yönetim anlayışının yerleşmesi adına umut verici." diye konuştu.

Pandır, "TKYD olarak düzenlediğimiz kurumsallık eğitimleri ve çalıştaylarla yaşanan zorlukların aşılmasında profesyonel destek sağlamaya devam edeceğiz." açıklamasında bulundu.

- Aile şirketlerinin yüzde 75'inde en önemli gündem maddesi mali konular

Aile Şirketleri Öncelikleri Anket sonuçları, her iki aile şirketinden birinde kurumsallaşma sürecinin devam ettiğini, kurumsallaşma konusundaki en büyük sıkıntının ise bir sonraki nesle devir konusunda yaşandığını ortaya koydu.

Türkiye'de faaliyet gösteren aile şirketlerinin, kurumsal yönetimin temel göstergeleri olan sahiplik ve kontrol, aile anayasası oluşturulması, aile yönetim ilişkilerinin belirlenmesi, hissedar olma durumu, çatışma yönetimi sistematiği oluşturulması, haleflik planı yapılması, hissedar sözleşmesi hazırlanması gibi kriterlerle ölçümlendiği anketine göre, ankete katılan şirketlerin yaklaşık yüzde 60'ında aile anayasası bulunmuyor.

Her iki aile şirketinden birinde kurumsallaşma sürecinin halen devam ettiği sonucunun çıktığı ankete göre, aile şirketlerinin yüzde 75'inde en önemli gündem maddesi ise mali konular.

Aile şirketlerinin gelecek planları arasında sırasıyla profesyonel yönetim yüzde 52, nesil devri yüzde 37, birleşme-bölünme yüzde 21, teknolojik dönüşüm yüzde 37, sermaye güçlendirme yüzde 43 olarak yer alıyor.

Anket sonuçlarına göre, geleceğe ilişkin potansiyel tehditlerde yüzde 48 oranında nesil devir planlama eksikliği ve yüzde 46 profesyonelleşememe yer alıyor.

Aile şirketlerinin gelecek planlarındaki en önemli gündem maddesini ise yüzde 52'lik oranla profesyonel yönetim oluşturuyor.

Şirketin ana hissedarı olan ailelerde şirket anayasasına sahip olanların oranı ise yüzde 23.

Araştırmaya katılanların sadece yüzde 27'si kendisini kurumsal bir şirket olarak görürken, her iki aile şirketinden birinde kurumsallaşma süreci devam ediyor.

Ankette, aile şirketleri arasında yurt dışı merkez ofisi bulunanların oranı yüzde 32 olarak belirlenirken hissedar olanların oranı birinci kuşakta yüzde 15, ikinci kuşakta yüzde 21, üçüncü kuşakta yüzde 7. Hissedarlık politikasına sahip olma oranı ise yüzde 33.

Sadece yüzde 22'sinin aile üyelerinin şirket yönetiminde yer almasını sağlayan yazılı kural ve kriterlere (halefiyet planlaması vb.) sahipken, yüzde 64'ünde bu tür kurallar yer almıyor.

Aile şirketlerinin yaklaşık yüzde 56'sı yönetim kurulunda aileden olmayan üyelere yer veriyor. Çalışanlarının görev ve sorumluluklarını yazılı olarak belirleyen şirketlerin oranı ise yüzde 72. Şirketin ana hissedarı olan ailelerin yaklaşık yüzde 53'ünde aile konseyi bulunmuyor.