Lübnan'da doların sert yükselişiyle derinleşen ekonomik kriz ilaç sektörünü de vurdu

Lübnan'da siyasi kriz ile yerel para biriminin dolar karşısındaki değer kaybının yol açtığı ekonomik krizin yanı sıra kaçakçılık, ilaç sektörünü ciddi şekilde etkiliyor.

Ekim 2019'da patlak veren ve 4 Ağustos 2020'de Beyrut Limanı'nda meydana gelen patlamayla daha da derinleşen ekonomik kriz, ülkedeki çeşitli sektörleri vurmaya devam ediyor.

Merkez Bankasının 1510 lira olarak belirlediği döviz kuruna karşılık, karaborsada serbest kur an itibarıyla 13 binin üzerinden işlem görüyor. Öte yandan ülkede Merkez Bankasının, döviz mevduatlarını çekmek isteyen vatandaşlar için belirlediği 3 bin 900 olarak işlem gören üçüncü bir kur daha bulunuyor.

Ekonomik ve siyasi kriz nedeniyle yerel para birimindeki değer kaybı devam ederken, ülkedeki ilaç sektörü ayakta kalmaya çalışıyor. Doların sert yükselişi neticesinde derinleşen ekonomik krizin, ilaç ithalatını vurması sonucu piyasada ilaç sıkıntısı yaşanıyor.

Ülkede faaliyet gösteren eczaneler birçok kez grev kararı alırken, bazı sağlık kurumları ve eczaneler malzeme sıkıntısından dolayı laboratuvar testlerini ve ilaç satışını karneye bağlamak zorunda kaldı.

Ekonomik kriz baş gösterdiğinden beri ülkede 600 eczanenin kapandığı ve bu sayının daha da yükselebileceği ifade ediliyor.

İlaç kaçakçılığı sorunu

Lübnan Meclisi Sağlık Komitesi Başkanı Asım Araci, AA muhabirine yaptığı açıklamada, ilaç sektörünün, liradaki sert düşüş sonucu bugünkü durumuna geldiğini ve ekonomik krizin etkilerine karşı devletin sektörü sübvanse etmesinin ardından bazı ilaçların yurt dışına kaçırılmaya başlandığını dile getirdi.

Yurt dışına yapılan ilaç kaçakçılığına dikkati çeken Araci, "Piyasadaki döviz yetersizliği neticesinde ilaç ithalatının azalması ve komşu ülkelere ilaç kaçakçılığı sorunları var." dedi.

Araci, ilaç kaçakçılığının önüne geçmeden sorunun çözülemeyeceğine işaret ederek, ilaç sübvansiyonlarının rasyonelleştirilmesinin çözüm olduğunu ancak mevcut hükümetin, bu konuyla ilgili bir karar almadığını ve konuyu yeni kurulacak hükümete bıraktığını kaydetti.

Lübnan Merkez Bankasının, finansman desteğinde bulunduğu ilaç ve tıbbi malzeme firmalarının isimlerini paylaşması gerektiğini vurgulayan Araci, böylece hangi firmadan hangi ilaçların geldiğine dair hazırlanan ayrıntılı verilere göre firmanın usulsüzlük yapıp yapmadığının anlaşılabileceğini söyledi.

Komite Başkanı Araci, kritik bir durumla karşı karşıya olduklarını ifade ederek, Lübnan Sağlık Bakanı Hamad Hasan'a, konuyla ilgili acil bir toplantı yapılması çağrısında bulunduklarını belirtti.

Yerel piyasadaki ilaç fabrikalarının kapanması

Lübnan'daki ekonomik krizden etkilenen sektörler ilaç ithalatıyla sınırlı kalmıyor. Piyasadaki ilaç ihtiyacının bir kısmını üreten yerli firmalar da üretim için gerekli etkin ve hammadde eksikliği nedeniyle kapanmanın eşiğinde.

İlaç Fabrikaları Sendikası Başkanı Carol Ebi Kerem, sektörün bugünlerde geldiği durumdan duyduğu üzüntüyü dile getirerek, Lübnan yerli sektörünün desteklenmesine ilişkin net bir kararın olmadığına dikkati çekti.

"Sorunun çözümünde yerli sanayinin desteklenmesi esas." diyen Ebi Kerem, yerel piyasadaki ilaç fabrikalarının hammadde ithal ederek ve tüm kapasitesiyle çalışarak ayakta kalmak için ellerinden geleni yaptıklarını aktardı.

Ebi Kerem, sorunun çözümüne ilişkin cesur bir karar alınması, yerli sanayi desteklenerek ve kamusal sektör aracılığıyla ithalat yapılarak durumun düzeltilmesi gerektiğini belirtti.

Sendika Başkanı, sektörün yıllık ihtiyacının 100 milyon doları geçmediğini dile getirdi.

600 eczane kapatıldı

Eczane Sendikası Başkanı Gassan el-Emin ise eczanelerin ithalatçılardan ilaç temin etmekte zorlandığını, ekonomik krizin başlangıcından bu yana 600 eczanenin kapatıldığını söyledi.

Başkent Beyrut'un doğusunda eczaneleri bulunan Patrica Musellim de müşterilere ilaçları resmi döviz kuru üzerinden verdiklerini ancak kendi masraflarının karaborsa kurundan olduğunu ifade etti.

"Gerçekten bu sektörde daha önce böyle bir duruma şahit olmadık." diyen Musellim, sözlerini "İlaç temininde zorluk var, bazıları da yetersiz. Bu durumdan gerçekten çok etkileniyoruz ve artık daha fazla dayanamıyoruz." şeklinde tamamladı.