VAN Ötegezegene 'Urartu' ismi önerisi

Ötegezegene 'Urartu' ismi önerisi

Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi (YYÜ) Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Bölüm Başkanı Prof. Dr. Rafet Çavuşoğlu, Uluslararası Astronomi Birliği'nin (IAU) 100'üncü yılı kapsamında her ülkeye, bir yıldıza ve onun ötegezegenine isim verme fırsatı sunduğunu belirtti. Prof. Dr. Çavuşoğlu, Türkiye'nin ötegezegene, 'Urartu' isminin verilmesini önerdi.

Doğu Anadolu Bölgesi'nde M.Ö. 900 yılında kurulan Urartuların başkentliğini yapan Van'ın Tuşba ilçesinin Kalecik Mahallesi'nde, bu millet tarafından yapılan 2 bin 475 dikili taş, 25 oda mezarı ve 4 taş halka bulunuyor. Matematiksel hesapla 1600 metrekarelik alana sığdırılan yapılar, 2004-2007 yılları arasında bilim insanları tarafından kazı çalışması yapılarak incelemeye alındı. Müze Müdürlüğü Başkanlığı'nda, YYÜ Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Bölümü Başkanı Prof. Dr. Rafet Çavuşoğlu'nun bilimsel danışmanlığında yapılan kazılarda, yabancı bilim insanlarının da görüşleri alındı. Yapılar, bilim insanları tarafından detaylı bir şekilde araştırıldı.

Prof. Dr. Çavuşoğlu, yaptıkları çalışmalarda Urartuların burayı gök bilimini, takvim sistemini, bayram yapacakları ayları belirlemek için düzenlediklerini ortaya çıkardıklarını söyledi. Böyle bir yapının Orta Doğu'da bir benzerinin bulunmadığını anlatan Prof. Dr. Rafet Çavuşoğlu, 2 bin 475 tane dikili taşın, 55'e 45 sırasıyla matematiksel bir hesaplamayla yerleştirildiğini ve bunun hemen batısında 4 tane de taş halka bulunduğunu belirterek, Burada ilginç olan nokta, bu halkaların Orta Doğu'da bir benzerinin bulunmamış olması diye konuştu.

2 BİN 800 YIL ÖNCE GÖKYÜZÜNÜ GÖZLEMLEMİŞLER

Bölgenin çok önemli olduğunu ve korunması gerektiğini belirten Prof. Dr. Rafet Çavuşoğlu, Burada 2 bin 800 yıl önce yapılan çok muazzam bir sistem ile dikili taşlar ve taş halkalar var. Milattan önce 2 binden itibaren özellikle Mezopotamya bölgesinde gökyüzünü gözlemliyorlar. Urartuların astroloji bilimi ile yakından ilgilendiğini birlikte çalıştığımız yabancı bilim insanlarıyla yaptığımız bu çalışmayla gördük dedi.

'URARTU' İSMİNİ ÖNERİYORUZ

Uluslararası Astronomi Birliği (IAU), kuruluşunun 100'üncü yılı kapsamında her ülkeye, bir yıldıza ve onun ötegezegenine, isim verme fırsatı sunduğunu da kaydeden Prof. Dr. Rafet Çavuşoğlu, Dünyaya 457 ışık yılı uzaklıkta olan WASP-52 yıldızı ve ötegezegenine isim verme hakkı Türkiye'de. Biz de, Doğu Anadolu Bölgesi'nde yaklaşık 300 yıl ayakta kalmış bu coğrafyada çok sayıda kaleler, kanallar, bantlar, karayolları, yerleşim alanları gibi bırakmış oldukları sanat eserleri ile birlikte bir döneme damgasını vurmuş Urartuların isminin ötegezegene verilmesini öneriyoruz. Ayrıca 2020 yılının da 'Urartu Yılı' olmasını istiyoruz dedi.

ÖTEGEZEGEN İSİMLENDİRME KAMPANYASI

Gökcisimlerine resmi isimlerini vermeye yetkili kurum olan IAU'nun 100'üncü kuruluş yılı kutlamaları kapsamında dünya genelinde bir ötegezegen isimlendirme kampanyası başlatıldı. Kampanya, her ülkeye isim verilecek bir yıldız ve bu yıldızın yörüngesinde dolanan bir ötegezegen sunuyor. Ülkeler bu gökcisimlerine özel isimler verebilecek. 70'den fazla ülkenin katıldığı bu kampanyada ülkeler kendi kamuoyu yoklamaları ile bu isimleri belirleyecek. Gezegen isimlendirme kampanyası ile insanlığın evrendeki yeri ve dünyanın olası başka uygarlıklar tarafından nasıl anlaşılabileceği hakkında farkındalık yaratmak ve tüm dünyaya aynı gökyüzü altında yaşanıldığını hatırlatmak amaçlanıyor. İlki 2015 yılında yapılan 'Ötegezegen İsimlendirme' kampanyasında 19 ötegezegen isimlendirilmişti. 2'nci kez gerçekleştirilen kampanyada her ülke için ülkelerin coğrafi konumları dikkate alınarak özel bir ötegezegen belirlendi. Ulusal kampanyalar Haziran ve Ekim 2019 tarihleri arasında yürütülecek ve belirlenen isimler IAU100 NameExoWorlds Yürütme Komitesine iletilecek. IAU'daki değerlendirmelerin ardından onaylanan isimler, Aralık 2019'da tüm dünya kamuoyuna duyurulacak.