"Sahne Sevdasına" Devlet Desteği

ŞENAY ÜNAL - Kültür ve Turizm Bakanlığının sahne sanatlarına verdiği destekle özel tiyatrolar ve belediye tiyatrolarının sayısı 2013-2014 sezonu itibarıyla 478'e ulaştı.

Kalkınma Bakanlığınca hazırlanan 2014 yılı Proğramı'nda, özellikle özel tiyatrolar ve belediye tiyatrolarına ilişkin önemli gelişmeler kaydedildiği bildirildi.

Programa göre, özel tiyatrolar ve belediye tiyatrolarının sayısı 2013-2014 sezonu itibarıyla 478'e çıktı. Verilen destek miktarı ise 2011-2012 sezonunda 3,5 milyon lira iken, 2012-2013 sezonunda 4 milyon liraya ulaştı.

Aynı sezonda destek verilen özel tiyatro sayısı da artarak 162'den 178'e yükseldi. Sahne sayısı ve verilen desteklerin artışına paralel olarak seyirci sayılarında da artış gözlendi.

Bununla birlikte Kültür ve Turizm Bakanlığı ile çeşitli özel sektör kuruluşları arasında imzalanan protokollerle 2 müze yapımı ve İstanbul AKM'nin onarımının önemli bir kısmının özel sektör kuruluşlarınca karşılanması karara bağlandı.

Bu ve benzeri gelişmeler, kültür-sanat faaliyetleri alanındaki sponsorluğun gelecek yıllarda artarak devam etmesine yönelik güçlü bir beklenti oluşturdu. Bu itibarla, kültür ve sanat faaliyetlerine sponsor olmayı özendirici, tanıtıcı ve kolaylaştırıcı çalışmaların önümüzdeki dönemde de devam etmesi önemli görülüyor.

-Sektörün sorunları ve eksiklikleri bitmiyor

Programda sektördeki eksiklik ve sorunlara da değinildi. Buna göre, özel tiyatrolara verilen destek miktarının artırılması ve devlet tiyatroları tarafından sahneye konan yerli oyunların sayısının artırılması ihtiyacı da devam ediyor.

5225 sayılı Kültür Yatırımları ve Girişimlerini Teşvik Kanunu kültür alanında kamu-özel sektör işbirliği adına önemli bir açılım sağlamış olmakla birlikte, bu alanda sponsorluk uygulaması, henüz istenen seviyeye ulaşamadı.

Kültürel hayatın canlandırılması ve kültürel faaliyetlerin ülkenin bütününe yaygınlaştırılması amacıyla, yerel nitelikteki kültür hizmetlerinin yerel yönetimlere devredilmesi ve kültür alanında kamu-özel sektör işbirliğinin güçlendirilerek geliştirilmesi önem arz ediyor.

Bu bağlamda devletin kültür ve sanat alanındaki hizmet sunum rolünün bu alanı düzenleyen ve destekleyen bir yapıya dönüştürülmesi önemli görülüyor.

Sinema, sahne sanatları ve diğer ilgili alanlarda yaşanan gelişmelere rağmen kültürel ve sanatsal faaliyetlere katılımın bir yaşam alışkanlığı olarak geliştirilmesiyle özellikle çocuklar ve gençlere okuma kültürünün kazandırılmasına yönelik tedbir ve mekanizmalara ihtiyaç duyuluyor.

Uluslararası kültür istatistiklerinde ve raporlarında, ülkemize ait ilgili göstergeler, veri eksikliği nedeniyle sunulamıyor. Bu konudaki eksikliği gidermek ve politika yapıcılara analiz imkanı verecek verileri temin etmek amacıyla kültür alanına ilişkin toplanan istatistikler yöntem ve kapsam itibarıyla gözden geçirilerek gerekli güncellemelerin yapılması önem arz ediyor.

Programda aynı zamanda bununla birlikte Türk sinemasının dünyada tanınan bir marka haline gelmesi için ödül-destek mekanizmalarının ve altyapı unsurlarının geliştirilmesine yönelik çalışmalara da ihtiyaç bulunduğu bildirildi.

-Ortak tarihe destek sürecek

Türk kültür, sanat ve edebiyatının yurt dışında tanıtılması ve Türkçe'nin yazı dili birikiminin dünya dillerine kazandırılması amacıyla Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından 2005 yılından bu yana yürütülen Türk Edebiyatının Dışa Açılımı (TEDA) Projesi kapsamında desteklenen eser sayısı 2013 yılı itibarıyla bin 333'e ulaştı. Bunlardan bin 20'si çeşitli dillere çevrilerek yayımlandı.

Ayrıca Türkiye'nin ortak tarihi geçmişi olan ülkeler başta olmak üzere dünya ülkeleriyle kültürel ilişkilerin geliştirilmesine yönelik önemli adımlar atıldı.

Bu kapsamda, TİKA'nın koordinasyonunda faaliyet gösterecek olan Yurt Dışındaki Kültür Varlıkları Eşgüdüm ve Yönlendirme Kurulu oluşturuldu. Bunun yanı sıra 2013'te Yunus Emre Vakfının faaliyet gösterdiği ülke sayısı da 18'e yükseldi.

-Afet riskine duyarlı kültür mirası korumaya alınacak

Kültürel zenginlik ve çeşitliliğin korunup geliştirilerek gelecek nesillere aktarılması, kültür ve sanat faaliyetlerinin yaygınlaştırılması ile milli kültür ve ortak değerler etrafında toplumsal bütünlüğün ve dayanışmanın güçlendirilmesi hedefiyle gelecek yıl kültür alanında atılması planlanan adımlar ise şöyle:

-Uluslararası çalışmalara uygun olacak şekilde, toplumun kültür ve sanat faaliyetlerine katılımını ve okuma alışkanlığını ölçmeye yönelik olarak en son 2006 yılında yapılan araştırma TÜİK, MEB ve üniversitelerin de işbirilğiyle güncellenecek.

-Yurt içi ve yurt dışındaki kültür mirasımız, toplumun kültür, tarih ve estetik bilincini geliştirecek, kültür turizmine katkı sağlayacak ve afet riskini dikkate alacak şekilde korunacak.

-Yazma eserlerin restorasyonu, tıpkıbasımı ve transkripsiyonu yapılacak, dijital ortama aktarma çalışmalarına devam edilecek. Yazma eserlerden 100 temel Türk Bilim Klasiğinin tıpkıbasımı, transkripsiyonu, başka dillerde olanlarının tercümesi yapılacak ve muhtevasına ilişkin araştırmalar yürütülecek.

-Taşınmaz Ulusal Envanter Sistemi (TUES) ve Müzeler Ulusal Envanter Sistemi (MUES) projesi hayata geçirilecek. Halk Kültürü Araştırmaları arşivi dijital ortama aktarılacak, arşivde fiziki mekan düzenlemesi yapılacak. Afet riskine duyarlı kültür mirası tespit edilecek ve öncelikli olarak koruma altına alınacak.

-Sinema, belgesel, dizi-film alanındaki gelişmenin desteklenmesi için altyapı unsurlarının kurulması, eğitim gibi konuları bütüncül olarak ele alan bir strateji belgesi hazırlanacak.

-İlköğretim okullarında 200 adet Z-kütüphane kurulacak. Bu konuda yerel yönetimler ve STK'arla işbirliği yapılacak.

-Çocuk kütüphaneleri öncelikli olmak üzere, 50 halk kütüphanesinin rehabilitasyonu tamamlanacak.

-Etimolojik sözlük hazırlanmasına yönelik çalışmalara başlanacak.

-Türk işaret dilinin oluşturulması, sözlüğünün ve dil bilgisinin hazırlanması sağlanacak.

- Türk Dil Kurumu ödülleri tekrar hayata geçirilecek.

-Türk kültürünü ve dilini tanıtmak ve yaygınlaştırmak amacıyla faaliyet gösteren kurum ve STK'lara verilen destekler artırılacak.

-Kültür istatistiklerinin uluslararası standartlara uyumlu hale getirilmesi çalışmalarına başlanacak. - Ankara