Apple Otizmin Farkında, Ya Sen?

Otizm, günümüzde birçok çocuğu etkileyen, belirtilerinin yaşamın ilk üç yılındaki erken gelişim evresinde başladığı bilinen ve yaşam boyu devam eden nörogelişimsel bir bozukluktur. Otizm, nedeninin henüz tam olarak anlaşılamaması ve her bireyde farklılık gösteren özelliklere sahip olması nedeniyle, birçok kitaba ve filme de konu olmuştur. Otizm 1970'li yıllarda nadiren görülürken, sayının hızla artarak günümüzde ise 68 çocuktan birini etkilediği bilinmektedir.

Çocuk ve Ergen Psikolojisi Uzmanı Klinik Psikolog Emel Güler, ''Birleşmiş Milletler 2008 yılında, otizmden etkilenen çocuklar için farkındalık yaratmak amacıyla '2 Nisan Dünya Otizm Farkındalık Günü' olarak ilan etmiştir.

Otizm, çocuğun toplumsal-duygusal karşılıkta yetersizlik, sözel olmayan iletişimde yetersizlik, ilişki kurma ve sürdürmede yetersizlik gösterdiği, tekrarlayıcı davranışlar ve ilgi alanları ile belirgin hale gelen bir bozukluktur. Otizmin son dönemlerde görülme sıklığında artış farkındalığın artmasına yönelik girişimlerin önemini de haklı kılıyor.

Klinik Psikolog Emel Güler ''Otizm belirtileri, bebeğin doğumundan sonraki erken gelişim evresinde ortaya çıktığı için bu dönemdeki farkındalık ve erken tanı oldukça önem kazanıyor. Otizmin erken belirtileri; çocuğun annesinin sesi ve gülümsemesi gibi sosyal uyaranlara tepkisiz kalması veya tepkilerinde yavaşlık olması, göz teması kurmada zorluklar, motor gelişmede ve taklit becerilerinde gecikme, uyku ve yemek düzeninde sorunlar ilk belirtiler arasında sayılabilir. Nedeni henüz tam olarak bilinmemekle birlikte kimi araştırmacılara göre otizmin ortaya çıkmasında birçok faktörün rolü bulunuyor. Genetik faktörler başta olmak üzere, yanlış beslenme, çevre kirliliği, kimyasal maddeler, ağır metaller, virüsler, hızlı teknolojik gelişim gibi çevresel faktörlerin etkili olduğu düşünülmektedir'' dedi.

Otizmin erken dönemde fark edilmesi, erken teşhis, otizmli çocuğun gerekli eğitim ve tedavileri erken alarak daha çabuk hayata katılması için ilk önemli adımdır. Bu nedenle erken teşhis için, annelerin farkındalığı yani çocuğu için birşeylerin yolunda gitmediğine dair şüpheleri olduğunda mutlaka konu hakkındaki uzman kişilerden yardım almaları gerekmektedir.

Teşhis Uygulamaları

Çocuğum Otizmli mi? M-Chat - iPhone, iPad, iPod touch

2 Nisan Dünya Otizm gününde hayata geçen Dr. Yankı Yazgan'ın danışmanlığıyla geliştirilen bu uygulama aynı zamanda ilk Türkçe otizm teşhis uygulaması olma özelliğini de taşıyor. Bu uygulama ile çocuğunuzun otizmli olup olmadığını evde bir ön testle öğrenebiliyorsunuz. Erken tanı ve teşhis ile otizmli çocuklar çok daha hızlı gelişme göstermektedir. Otizm her 68 çocuktan ve her 42 erkek çocuktan birini etkilemektedir. 16-30 ay arası çocuklarda ön otizm taraması yapmak için bu uygulamayı kullanabilirsiniz.

İletişim/AAC Uygulamaları

Proloquo2Go - iPhone, iPad, iPod touch ve Apple Watch

Ödüllü sembol tabanlı iletişim uygulaması, konuşamayan 150.000'den fazla insanın sesi olma özelliğini taşıyor. 5.0 sürümündeki yenilikler arasında yeni bir arama özelliği, otomatik yedeklemeler ve ilerlemeye dayalı dil özelliği bulunuyor. Uygulama, Amerikan İngilizcesi, Avusturya İngilizcesi, İngiliz İngilizcesi, Fransızca ve Amerika İspanyolcası ile konuşan çocuk sesleri de dahil olmak üzere 60'ın üzerinde doğal metin okuma sesi sunuyor.

Sosyal Becerileri/Yaşam Becerileri

Autism Core Skills - iPad

Autism Core Skills, okul öncesi eğitim alan ve birinci sınıftaki otistik çocuklar için, öğrenme sürecini eğlenceli ve ilgi çekici hale getiren hayvanlar, trenler ve sporlar gibi özelleştirilebilir temaları kapsayan akademik ve sosyal beceri geliştirme araçları sunuyor. Türkçe dahil 24 dilde sunulan uygulama, otizmi olan her çocuğun içindeki potansiyelin tamamına erişmesini sağlamayı amaçlıyor.

Dinle Anla - iPhone, iPad, iPod touch

Bu mobil uygulama otizm spektrum bozukluğu olan çocukların yanı sıra normal gelişim gösteren diğer çocukların da dinlediğini anlama becerisinin geliştirilmesine katkı sağlamak amacıyla geliştirilmiştir.

Otizmli Çocuklar - iPhone ve Apple Watch

A Visual Schedule, otizmli çocuklar ve yetişkinler için tasarlanmış ilk giyilebilir resim tabanlı zaman planlayıcı. Kolayca anlaşılan bir simge ve ilerleme çubuğuna sahip A Visual Schedule, insanların planlanmış aktivitelerini bağımsız bir şekilde takip edebilmelerine yardımcı oluyor. Görsel programlar, otizmi ve ilgili bozuklukları olan çocukların ve yetişkinlerin günlük rutinlerindeki geçişleri daha iyi yönetmelerine destek sağlıyor. Bu uygulama iPhone'da kullanıldığında etkinlik veya görev oluşturup yönetmeyi son derece kolay hale getiriyor.

("Kid In Story Book Maker" ve "Children with Autism: A Visual Schedule" Otizm Farkındalık Günü'nü desteklemek amacıyla 1-8 Nisan arasında sınırlı süre için indirimli sunuluyor)

Pictello - iPhone, iPad, iPod touch

Pictello, konuşan fotoğraf albümleri ve kitaplar oluşturmanın kolay bir yolunu sunuyor. Pictello Story'deki her sayfa, bir resim, beş satıra kadar metin ve yüksek kaliteli sesler kullanılarak kaydedilmiş bir ses ya da metin okuma içerebiliyor.

Oyunlar, Oyun Oynama ve Müzik

Toca Toy Box - iPhone, iPad

Bu kutudaki en çok satan uygulamalardan oluşan renkli karışım, gün içinde otizmli çocuların tüm sıkıntısını alacak uygulamalardan oluşuyor.

Skoog - iPhone, iPad ve iPod Touch

Skoogmusic Skoog 2.0 Tactile Musical Interface, engelleri olan çocukların ellerine bir müzik aleti almadan müzik yapma deneyimini yaşamalarına olanak veren dokunsal bir küp. Skoog uygulaması ve GarageBand ile birlikte kullanılan Skoog, çocukların küpü sıkarak ve baskı uygulayarak iPad'de çalınan akustik geri bildirimler elde etmelerine imkan tanıyor.

Eğitici uygulamalar

5N1K: Neden? - iPhone, iPad

5N1K'yı kullanmak hem kolay hem eğlenceli. 3 - 8 yaş arası normal gelişim gösteren tüm çocuklar ve yaş sınırlaması olmaksızın, konuşma terapisti veya eğitimcilerin uygun gördüğü tüm özel çocuklar, bu konuşma ve eğitim uygulamasından faydalanabilir. Çocuğunuz henüz okuma-yazma becerisine sahip olmasa bile 5N1K'yı kullanabiliyor. Eğitimcilerin planlayıp, sanatçıların çizip seslendirdiği bu uygulamada dil ve konuşma terapisti Seda Eyilikeder bilimsel altyapısı ve mesleki deneyimini paylaşırken oyuncu Gülçin Şantırcıoğlu ilk duyduğunuz anda sizi yakalayan, canayakın sesiyle her kartın soru ve cevap cümlelerini seslendiriyor.

Harflere Giriş - iPhone, iPad, iPod touch

5 yaş ve altı çocuklar için tasarlanan ve Türkçe dahil 47 dilde sunulan bu uygulama otizmli çocukların harfleri ve sesleri yazmayı ve okumayı öğrenmesinde yardımcı oluyor. "Kayıt Stüdyosu" emirleri kendi dilinizde kaydederek uygulamada kullanmanıza olanak sağlıyor.

Otsimo Çocuk - iPhone, iPad, iPod touch

Otsimo Çocuk otizmli çocukların öğrenme kabiliyetlerini geliştirmek amacıyla özel eğitimciler ile birlikte çalışılarak yaratılmış oyun bazlı bir platform. Oyunlar giderek artan seviyeleri ile birlikte çocuklara harfler, şekiller, duygular vb. temel kavramları öğretmek için otizm ihtiyaçlarıyla birebir uyumlu tasarlanmıştır.

Otsimo Aile - iPhone, iPad, iPod touch

Otsimo Aile, Otsimo Çocuk üzerinden bulunan oyunlara uzaktan takip ve kontrol izni vererek otizm eğitimini maksimum verime ulaştırmak için tasarlanmıştır. Otsimo Aile sayesinde ebeveynler oyun esnasında çocuklarının konsantrasyonu dağılmadan gelişimlerini gözlemleyebilirler.

Tohum 2 - iPad

4 yaş ve üzeri çocuklar için geliştirilen bu uygulama otizmli çocukların ele alınan nesne fotoğraflarını eşleme becerisi, matematik, okuma-yazma, fotoğraflı etkinlik çizelgesi takibi gibi birçok becerisinin ön koşulunu oluşturmasını sağlıyor.

Touch Trainer - iPhone, iPad, iPod touch

Touch Trainer dokunmatik ekran teknolojisini öğrenen herkes için tasarlanmış basit bir neden sonuç uygulaması. 5 yaş ve altı çocuklar için tasarlanmış bu harika ve kullanımı kolay uygulama aynı zamanda tek parmaklı ince motor becerilerinin yanı sıra neden sonuç ilişkisini de öğreten "ilk uygulama" olma özelliğini taşıyor.