Antep Fıstığı Eğitimle Bereketlenecek

Sevil Çelik - Gaziantep, Adıyaman ve Şanlıurfa'da yürütülen, "Fıstığımız Bol Olsun" projesi çerçevesinde geçen yıl, 120 bahçe sahibine kaliteli ve verimli Antep fıstığı üretimi konusunda teorik ve uygulamalı eğitim verildi, 1.002 esnaf proje konusunda bilgilendirildi.

Antep fıstığı üretimine yönelik TEMA Vakfı ve Nestle'nin yürüttüğü proje çerçevesinde, kalite ve verimliliği arttırmanın yanı sıra Türkiye'de biyolojik çeşitliliğin, gen kaynaklarının ve toprağın korunmasını hedefleniyor.

Proje hakkında AA muhabirine bilgi veren TEMA Vakfı Orman Bölümü Proje Koordinatörü Dr. Hikmet Öztürk, proje çerçevesinde 2011'de Gaziantep, Şanlıurfa ve Adıyaman'daki 5 köyde çalışma yaptıklarını söyledi. Özellikle verimin düşük olduğu, geleneksel tarım uygulamalarının kullanıldığı alanlarda çalışma yürüttüklerini ifade eden Öztürk, toplam 120 bahçe sahibine, budama, mekanizasyon ve toprak işleme teknikleri, hastalık ve zararlıların tanınması ve mücadelesi, bahçe yönetimi, bitki beslenmesi ve gübreleme, organik tarım uygulamaları, Antep fıstığı üretiminde mekanizasyon konularında bilgi verildiğini kaydetti.

Eğitimlerin sadece teorik olarak verilmediğini, projede görev alan uzmanlar tarafından bahçe sahiplerinin bizzat yaptığı uygulamaların kontrol edildiğini belirten Öztürk, "Üreticilerin yaptıkları hatalar uygulamaları sırasında tekrar anlatıldı. Bahçelerde görülen hastalık ve zararlılar, bunların teşhisleri, izlenmeleri ve mücadeleleri konusunda periyodik aralıklarla bahçe sahipleri ile beraber kontroller gerçekleştirildi. Bahçelerde görülen hastalık ve zararlılarla mücadele edildi" diye konuştu.

-"Fıstıklar analiz edildi"-

Öztürk, çalışma yapılan bahçelerde verim ve kaliteyi etkileyen uygulamaların tespit edildiğini, toprak ve yaprak analizleri yapıldığını ve bu doğrultuda gübre ihtiyacının ortaya konulduğunu vurguladı.

Meyve kalitesini tespit etmek için bahçelerden alınan fıstıkların fiziksel ve kimyasal içerikleri açısından analiz edildiğini, yapılan çalışmalarda bahçe sahiplerine budama seti, hastalık ve zararlılarla mücadele için ihtiyaç duyulan cihazların proje bütçesinden temin edilerek verildiğini ifade eden Öztürk,

"Bahçelerde ürün verimini etkileyen unsurların başında bahçelerde yeterince ağacın olmaması, yani istenilen sıklığın bulunmaması, tozlaşma için yeterli erkek bireyin olmaması geliyor. Bu nedenle bahçelerde yeterli sıklığı ve erkek bireyleri temin etmek üzere fidan temin edildi, erkek ağaçlardan alınan materyal ile aşıları yapıldı" dedi.

Proje kapsamında bu yıl aşılı fidanlara, sulama altyapısı olan örnek bahçeler kuracaklarını, toprak erozyonu görülen bahçelere seki teraslar ve kuru taş duvarlar tesis edileceğini, mekanizasyon çalışmalarında kısıt yaratan taşlı bahçelerde taş kırma işlemleri ile taş temizliği yapılacağını anlatan Öztürk, izleme ve değerlendirme için bahçelerde çiçeklenme ve üretilen fıstık miktarları ölçülecek, meyve kalite analizleri yapılacağını belirtti.

-"Daha fazla üretebiliriz"-

Nestle Türkiye Çikolata ve Şekerleme Grubu Genel Müdürü Devrim Cöbek ise Türkiye için çok önemli bir tarımsal değer olan Antep fıstığı üretiminde 105 bin ton yıllık üretimle İran ve ABD'nin ardından dünyada 3. sırada yer aldığını ifade etti.

Türkiye'nin üretim potansiyelinin bugün üretilebilen Antep fıstığının en az 4-5 katını üretmeye uygun olduğunu vurgulayan Cöbek, şöyle konuştu:

"Bu verim artışı da Antep fıstığı üretimini geleneksel yöntemlerle sürdüren çiftçilerimizin bilinçlendirilmesi, eğitim, teknik ve tanıtım konularındaki eksikliklerin giderilmesi ile mümkün olacak. Fıstığımız Bol Olsun Projesi, 400 dekarlık bir alanda çiftçilere modern tarım tekniklerini uygulamalı ve teorik eğitimlerle aktararak 3 yıllık proje ve 5 yıllık izleme döneminin sonunda Antep fıstığı meyve kalitesini arttırmayı ve yılda ortalama 3-4 kilogram olan ağaç başına düşen verimliliği 3 katına çıkartmayı, erozyon görülen bahçelerde erozyonu tamamen önlemeyi, verim artışıyla orantılı olarak bölge çiftçilerinin ekonomik ve sosyal durumlarını iyileştirmeyi hedefliyor. Bu potansiyelin değerlendirilmesi durumunda Antep fıstığı yetiştiriciliğinin uluslararası düzeye çıkartılması mümkündür."

Cöbek, projenin 2013'e kadar devam edeceğini, pilot uygulama bitiminde Antep fıstığı üreticilerinin bahçe alanı, bahçede yer alan Antep fıstığı çeşitleri ve eşeylerine göre ağaç sayıları ile yıllık üretimleri içeren bir veri bankası oluşturulacağını vurguladı.

Projenin uygulamalarının mali sürekliliğini sağlamak üzere üretici örgütlenmelerinin oluşturulması konusunda çaba gösterileceğini dile getiren Cöbek, şu bilgileri verdi:

"2011 yılı içinde çiftçilere yönelik düzenlenen uygulamalı eğitim ve deneyim paylaşım toplantılarının dışında projenin dolaylı faydalanıcısı olan kuruyemişçi ve baklavacılara yönelik bilgilendirici faaliyetler düzenlendi. Bu kapsamda 1002 esnaf bilgilendirildi, "destekliyoruz" temalı proje görsellerini işletmelerinin vitrinlerinde kullandı. Projenin internet sitesi 'destekliyoruz' temalı proje görsellerini işletmelerinin vitrinlerinde kullandılar. Projenin web sitesi ve facebook sayfasından farkındalığı artırıcı çalışmalar yapıldı.

Ayrıca projenin bir parçası olarak fıstık heykeli yapıldı. Projesinin bir parçası olarak fıstık heykelinin yapımı gerçekleşti. Projede heykeltıraş Necati Can tarafından tasarlanan üç farklı heykel halkın oylamasına sunuldu ve oylamada en fazla oyu alan tasarım, şehri temsil eden fıstık heykeli olmaya hak kazandı."

- GAZİANTEP