Gökdelende "Çöpleri Kaynağında Ayrıştıran Sistem"

BÜŞRA NUR ÖZCAN - Dumlupınar Üniversitesi (DPÜ) Eğitim Fakültesi Fen Bilimleri Bölümü Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Yunis Karaca tarafından geliştirilen, parmak ucuyla dokunma kolaylığıyla kağıt, plastik, evsel, metal, pil, elektronik, yağ ve cam atıkları ayrı konteynerlere gönderen "Kaynaştır" adlı çöp ayrıştırma makinesi, Bursa'da 21 katlı bir gökdelene kuruldu.

Karaca, AA muhabirine yaptığı açıklamada, sistemin kendi kendini yıkayabildiğini, insanları rahatsız etmemesi için susturucu özelliğinin de bulunduğunu söyledi.

Çöpler karışık atıldığında değerinin çok düşük olduğunu, bu durumu daha verimli hale getirebilmek için çok basit bir teknolojiyle "Kaynaştır" adlı çöp ayrıştırma makinesini geliştirdiğini belirten Karaca, şöyle devam etti:

"Sistem, vatandaşlara çok büyük kullanım kolaylığı sağlıyor. Vatandaşlarımızdan çöplerini ayrıştırarak atılması istenmesine rağmen bu, yapılamıyor. Bu, bizim tembelliğimizden, hayatın meşgalesi içinde rahat bir şekilde bunu yapma kolaylığı olmadığından kaynaklanıyor. Tercih etmediğimiz bu yolla çöplerimizi karışık atıyoruz. Karışık attığımızda çöpler, ayrıştırılması zor bir hale geliyor. Ayrıştırıldığında ise verimi düşüyor. Bu sistem sayesinde vatandaş, parmak ucuyla basma kolaylığında atığı rahatça ayrıştırıyor ve kapak açma zahmeti bile olmadan atık sıvı yağına kadar bütün çöplerini rahatlıkla evindeyken ayrıştırıyor. Bütün binanın çöpünü tek bir kanaldan hem de yer işgal etmeden ayıran ve bu şekilde elektromekanik çalışan bir teknoloji, dünyada yok."

Karaca, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı verilerine göre, sadece evsel ve ambalaj atıklarının ayrıştırılması sayesinde sistemin ülkeye 5 milyarlık bir kazanç bırakabileceğini dile getirdi.

"Sistem yüzde 100 yerli"

Sistemde atık yağların da ayrıştırılabildiğine değinen Karaca, "Kendini yıkayan, filtreli, filtresinin de rahatlıkla temizlenebildiği bir sistemle atık yağ ayrıştırmayı da sağlıyoruz. Vatandaş, lavaboya dökmüyor, buraya döküyor" ifadesini kullandı.

Yunis Karaca, sistemin, hayatı kolaylaştırdığına işaret ederek, bunun daha önce Toplu Konut İdaresinin (TOKİ) bazı binalarında kurulduğunu, yakında kimi okullarda da uygulanacağını aktardı.

Makinenin yüzde 100 yerli bir ürün olduğunu anlatan Karaca, "Kaynağında ayrıştırma, atıklardan alınan verimi yüzde 15'ten yüzde 95'e çıkarıyor. Çok düşük seviyelerdeki geri dönüşüm maliyetleri, çok yüksek seviyedeki bir kazanca dönüşüyor" diye konuştu.

Türkiye'ye yarar getirecek bir teknolojiyi hayata geçirdiklerini söyleyen Karaca, evsel atıkların gübreye çevrilebildiğini, ambalaj atıklarının kolay elde edilebilir ham madde kaynağı olduğunu, atık yağdan da biyodizel elde edilebileceğini sözlerine ekledi.

Cihazdaki düğmelere basıldığında açılan haznelere atılan çöpleri türüne göre ayrı konteynerle gönderen, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı destekli, Sabri Ülker Çevre Ödüllü sistem, 7 tür atığı evdeyken ayrıştırıp karışmayı önlüyor. - Bursa