Muğla'daki Abhazlar Dillerini Yaşatmak İstiyor

ALİ RIZA AKKIR - Ülkelerindeki karışıklıklar nedeniyle yaklaşık 150 yıl önce Muğla'ya göç eden Abhazlar, unutulmaya yüz tutmuş dillerini yaşatmak istiyor.

Köyceğiz ilçesinin Döğüşbelen Mahallesi'nde yaşayan Abhaz ailelerden birçoğu dillerini bilmiyor. Dillerini unutan Abhazlar, devlet aracılığıyla ya da özel girişimlerle hem Abhazca konuşmayı hem de yazmayı hedefliyor. Abhazlar, atalarından kalan değerli eşyaları da evlerinde saklıyor.

Babası Abhaz, annesi Türk olan Melda Özden, AA muhabirine yaptığı açıklamada, dilin öğrenilip sonraki kuşaklara aktarılamamasında Abhazların bölgede tek köyü bulunmasının etkili olduğunu söyledi.

Abhazların aynı sülale ve komşularıyla evlenmediklerini anlatan Özden, "Buradaki insanlar aynı yöreden evlilik yapamadıkları için nüfuslarını artıramadı. Kızlar dışarıya evlenip gitti. Erkekler de Türk ve yerleşik halktan evlendi. Kendi komşusundan ve sülalesinden evlenemediği için dillerini de unuttular" dedi.

Özden, Abhaz kültürünü yaşatmaya çalıştıklarını ama dillerinin neredeyse unutulduğunu ifade etti.

Kültürün yaşatılıp genç kuşaklara aktarılmasının çok önemli olduğunu vurgulayan Özden, şöyle konuştu:

"Mahallemizde Abhazca konuşan 5-6 kişi kaldı. Yazmayı bilen zaten yok. Devlet aracılığıyla hem konuşmayı hem de yazmayı öğrenmek istiyoruz. Bu, özel girişimlerle de olabilir. Dilimizi yaşatmamız lazım. Artık Sovyet Rusya kalmadığı için etkileşim, iletişim daha kolay. Burada yaşayan Abhazlar ve Kafkasya'da yaşayanlar görüşmek istiyor. Sadece gitmekle olmuyor. Dili bilmek gerekiyor. Dili bilirsen insanını bilirsin, kültürünü öğrenebilirsin. Devlet eliyle ya da özel çabalarımızla dilimizi öğrenmek istiyoruz."

"Kültürleri unutulmasın" diye mezar taşı yaptırdı

Dillerinin kaybolduğunu, kültürlerinin de yok olmaya yüz tuttuğunu dile getiren Kemal Şentürk ise aile kabristanlığında mezar taşına Abhazca yazı yazdırdı.

Gençlerin atalarının Kafkas kökenli olduklarını öğrenmeleri için böyle bir şey düşündüğünü anlatan Şentürk, şunları söyledi:

"Kültürümüzü yaşatmak istiyoruz ama gençler ekonomik nedenlerden dolayı dağıldı. Çerkez aileleri yok olmakta. Mezar taşında 'Kaldırıldı aşuvan unutuldu hamur aşı. Gönüllerde kaldı Kafkasya'nın gözyaşı. Torununuzdan armağan size bu mezar taşı' yazıyor. 'Aşuvan'ın anlamı yemek pişirilen kap. Hamur aşı da temel yemeğimizdir. Aşuvan kaldırılıp hamur aşı yok olduğu zaman Kafkas halkı bitmiş demektir."

Abhazca konuşan 5 kişiden biri

Mahallede Abhazca konuşanlardan biri olan Ersin Önal, dillerinin unutulmasından üzüntü duyduklarını dile getirdi.

Abhazca öğrenmek isteyenlere kendisinin de elinden geldiği kadar yardımcı olabileceğini kaydeden Önal, "Büyük torunum dile çok meraklı. Mahalleden bana gelen olursa yardımcı olurum ama merak eden de çok fazla değil. Öğrenmek isteyenlere gönülden yardımcı olurum" dedi.

Önal, mızıkayla oynanan halk oyunlarını çok sevdiğini ama zamanla onları da unuttuğunu sözlerine ekledi. - Muğla