Radyasyonlu Atıkların Toprağa Gömüldüğü İddiası

İzmir'in Gaziemir ilçesinde kurşun üreten fabrikanın arazisine radyasyonlu atıkların gömüldüğü iddialarına ilişkin, olayda sorumluluğu olduğu öne sürülen kamu görevlileri hakkında "görevi kötüye kullanma" suçundan yargılanmaları için Anayasa Mahkemesine başvuruldu.

Yeşiller ve Sol Gelecek Partisi ile fabrikanın bulunduğu mahallenin sakinleri adına başvuruyu yapan Avukat Arif Ali Cangı, dilekçesinde, Türkiye Atom Enerjisi Kurumunun (TAEK) 2013 yılında sahada yaptığı analizlerde söz konusu atıklarda radyoaktif element ile toprakta kurşun, arsenik, çinko ve mangan gibi toksik elementlerin bulunduğunun, çevredeki gözlem kuyularındaki sularda arsenik, kurşun, demir ve mangan değerlerinin tespit edildiğine işaret etti.

Cangı, fabrikada radyasyonlu atıkların gömülü olduğu, çevre ve toplum sağlığını tehdit ettiği yönündeki TAEK raporunun İl Çevre ve Şehircilik Müdürlüğü, İzmir Valiliği, İzmir Büyükşehir Belediyesi, Gaziemir Kaymakamlığı ve Gaziemir Belediyesine bildirildiği halde, yetkili ve görevli idareler tarafından hiçbir önlemin alınmadığını savundu.

Bu gerekçelerle olayda ihmali ve sorumluluğu bulunan belirtilen kurumlardaki kamu görevlileri hakkında soruşturma açılması için İzmir Cumhuriyet Başsavcılığına başvuru yaptıklarını ancak kovuşturma açılmasına yer olmadığına karar verildiği sulh ceza hakimliğine yaptıkları itirazın da reddedildiğini aktaran Cangı, hak arama özgürlüğü ve etkili iç hukuk yoluna başvurma hakkının ihlal edildiğini, Anayasa Mahkemesine bireysel başvuru dışında başka iç hukuk yolunun bulunmadığına vurgu yaptı.

Cangı, dilekçesinde kirlenmeyi denetlemek ve halkın sağlığının bozulmaması için önlem almaktan sorumlu kamu görevlilerinin TCK 257. maddesi kapsamında "görevi kötüye kullanma" suçundan yargılanmalarını talep etti.

Davanın geçmişi

İzmir'in Gaziemir ilçesinde, kurşun üreten fabrikanın faaliyette bulunduğu dönemde radyasyonlu atıklarının toprağa gömüldüğü iddialarına ilişkin 2008 yılında İzmir 3. Ağır Ceza Mahkemesinde dava açılmış, mahkeme fabrika sahibi Hasan Yavaş'ı 4 yıl 2 ay hapis ve 100 gün adli para cezasına çarptırmıştı.

Yargıtay 4. Ceza Dairesi kararı bozarak, davanın, İzmir 1. Ağır Ceza Mahkemesinde fabrika müdürü Yıldırım Mustafa Irvana'nın yargılandığı dava ile birleştirilmesini, araziye atık bırakma işleminin hangi tarihte sonlandırıldığının araştırılmasını istemişti. 3. Ağır Ceza Mahkemesi, iki dava dosyası ile Yeşiller ve Sol Gelecek Partisi'nin suç duyurusu üzerine açılan davayı birleştirmişti.

2012 yılı Aralık ayında gazetelerde çıkan haberler üzerine olay kamuoyunun gündemine tekrar gelmiş, iddialar üzerine Türkiye Atom Enerjisi Kurumu bölgede radyasyon seviyelerinin belirlenmesi için ölçümler yapmış, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı yetkilileri de fabrika yöneticilerine 5,7 milyon lira ceza kesildiğini açıklamıştı.

Fabrika sahipleri ve yöneticilerinin "çevrenin kasten kirletilmesi" suçundan 5 yıl hapis istemiyle yargılandığı davanın 1 Temmuz'da görülen karar duruşmasında, tüm sanıklar hakkında beraat kararı verilmişti.