Afgan Cumhurbaşkanı Adayı Eşref Gani Açıklaması

Afganistan'da yarın yapılacak cumhurbaşkanlığı seçimlerinde en güçlü aday olan Eşref Gani, Türkiye'nin, kendilerine Müslüman bir ülkenin demokratik ve ekonomik olarak dinamik olabileceğini kanıtladığını söyledi.

Gani, Afganistan'da yarın düzenlenecek seçimlerden önce son röportajını İHA'ya verdi. İHA muhabiri Mustafa Deveci'ye açıklamalarda bulunan Gani, Türkiye'nin 100 yıldan fazladır Afganistan'ın önemli bir dostu ve müttefiki olduğunu kaydetti. Bu ilişkiyi derinden onurlandırdıklarını dile getiren Eşref Gani, "Uzun tarihimizin yeni bir sayfasının açıldığı 2001'den bu yana Türkiye yine bizim yanımızda olmuştur. Türk askerleri, Türk danışmanlar ve siviller uluslararası toplumun bir parçası olarak burada bulunmuşlardır. Bunlar için Türkiye'deki kardeşlerimize çok teşekkür ederiz" diye konuştu.

"SEÇİMLER AFGANİSTAN İÇİN BİR DÖNÜM NOKTASI"

Afganistan'da yapılacak seçimlerin ülke için önemi sorulan Gani, "Önümüzdeki seçimler bir dönüm noktası. Bunun sebebi her şeyden önce uzun zamandan beri ilk kez otoritenin seçilmiş bir liderden seçilmiş başka bir lidere transfer edilmesi. İkinci olarak, demokrasi gerçekten belirleyici oluyor çünkü bu açık bir içerik. ve bu, geleceğe dair fikirlerin tartışılabildiği bir içerik. Halkın buna katılımı son derece faydalı oluyor. Ülkede direkt olarak 73'ten fazla, kendi katılımımız olmadan da 100'den fazla miting düzenledik. ve halk bu mitinglere katıldı. Seçimlere yönelik tehditler, halkı caydırmadı. Aksine halk mitinglere katıldı ve oy vermeye hazırlanıyor. ve verecekleri oya muazzam ölçüde değer veriyorlar" diye konuştu.

Kendi ekibinin tam bir ulusal birlik ekibi olduğunu belirten Eşref Gani, "Bizim ekibimiz eylem planı olan bir ekip. Bu sebeple halkın, sürekliliği olan bir gelecek ile geçmiş arasında bir seçim hakkı var. Ortada açık bir tercih olması sebebiyle insanların doğru seçimi özgürce yapabilmelerine izin verilmesi ve Afgan halkının tümünün birlik içerisinde olması büyük önem taşıyor" ifadelerini kullandı.

Gani, sözlerine, "Son olarak, bu seçimler, tarihimizde ilk kez merkeziyetçi bir ittifakı meydana getirmiştir. Bu ittifak, aşırı sağ ve aşırı solun izole edilmesini sağlayacaktır. Dolayısıyla, bu, bizim için çok umut verici bir an. Yaygın beklentilerin aksine siyasi geçiş dönemini başarıyla gerçekleştireceğiz ve buna dayanarak da güvenlik dönüşümünü tamamlayacak ve sonrasında da ekonomik dönüşüm için işe koyulacağız" şeklinde devam etti.

"SEÇİMLER ADİL VE ÖZGÜR OLACAK MI?"

Eşref Gani, İHA muhabiri Mustafa Deveci'nin, "Konuştuğumuz insanların çoğu sizin kazanacağınızı düşünüyor. Bazıları da bu koşullarda Afganistan'da özgür ve adil seçimlerin yapılmasının mümkün olmadığından endişe ediyor. Önümüzdeki seçimlerin özgür ve adil olacağını düşünüyor musunuz?" şeklindeki sorusuna şu cevabı verdi:

"Konuştuğunuz insanların çoğunun yeneceğimizi düşündüğünü teyit etmenize sevindim. Bu ülkede, sessiz çoğunluğun günleri artık sona erdi. Eğer herhangi birisi adil ve özgür seçimlere müdahale ederse halk tarafından izole edilecektir. Afganistan Cumhurbaşkanı'nın siyasi geçiş sürecini yönetimi sebebiyle tarihe geçeceğini düşünüyorum. Sahtekarlığın yeri olmadığının farkında ve buna izin vermeyecek. Diğer yetkililerin ve bakanların da halkı açıkça duyabilmelerini umuyorum. Çünkü eğer bunu yapmazlarsa bu ülkede bir gelecekleri olmaz. Mitinglere katılım ve halkın heyecanı göz önüne alındığında kazanacağımıza eminim. ve bu ülkeyi değiştireceğiz."

YOLSUZLUK PROBLEMİ

Eşref Gani, ülkede güvenlik alanındaki yolsuzlukların Afganistan'ın en büyük sorunu olduğu hatırlatılarak, Eğer cumhurbaşkanı seçilirseniz bu yolsuzluğu durdurmak için ne gibi tedbirler almayı planlıyorsunuz?" şeklinde soruya, "Yapacağım ilk şey anayasa üzerinde odaklanan bir bakanlık açmak olacak. Bu bakanlığın fisin görevi bana ülkedeki güvenlik koşulları hakkında her 8 saatte bir rapor vermek olacak. Güvenlik sektörümüzün performansı ve halkla, iş yerleriyle ve sivil toplumla işbirliği için açık bir ölçü kriteri olacak. Güvenlik sektöründe terfi, rütbe indirme, ödül ve yaptırımlara ilişkin kararlar bu son derece şeffaf kritere bağlı olarak alınacak. Güvenlik güçlerimizi tamamıyla profesyonelleştirmek konusunda kararlıyız. Güvenlik güçlerimizle gurur duyuyoruz ancak daha çok profesyonelleştirilmeye ihtiyaçları var" cevabını verdi.

Ülke güvenliğinin, halkın cevaba ihtiyaç duyduğu önemli alanlarına odaklanacaklarını ifade eden Gani, "Güvenliğin geri kalanında şuan karmaşa var. Askeriyenin yüzde 40'ı polisin işini, polisin yüzde 90'ı askeriyenin işini yapıyor. Bu değişecek. Çünkü açık bir ulusal güvenlik, savunma ve hukuk egemenliği stratejimiz olacak. Bu tedbirler, halkın da tam katılımıyla, güvenlik güçlerimizin insanların dilekleri ve isteklerinin gerçekleşmesi için gerekli meşru araç haline gelmesini kesinleştirecektir" dedi.

"BİZ YOZLAZMAYACAĞIZ"

Eşref Gani, yolsuzluğun bir kanser olduğunu vurgulayarak, "Halkımız bunu tecrübe etti, adını koydu, artık bundan bıkmış durumdalar ve kurtulmak istiyorlar. Ben, halkı bundan kurtarmaya hazırım. Çünkü herkesten de duymuş olabileceğiniz üzere kimse beni yolsuzlukla veya ona müsamaha göstermekle suçlayamaz. Biz ne yozlaşacağız ne de yozlaşmaya tolerans göstereceğiz" dedi.

TALİBAN SORUNU

Gani, Taliban'a karşı planının ne olduğunun sorulması üzerine ise, bu konuya ilişkin yol haritasında 3 önemli maddenin bulunduğunu belirterek, "İlki ulusal düzeyde. Barışı, ulusal bir süreçle ulusal diyalog haline getireceğiz. Siyasi ihtiyaç dahilinde, barışı gerçekten istediğimiz ve bunun için bedel ödemeye hazır olduğumuz yönünde bir fikir birliği oluşturmamız gerekiyor. Savaşın bir bedeli var ve barışın da bir bedeli var. Toplumumuzun da buna hazır olması gerekiyor. Bunun bir parçası olarak, bütün camileri, dini toplulukları, okul öğretmenlerini, kabile reislerini, kadın örgütlerinin ve sivil toplum örgütlerinin her türlüsünü, barış söylevini köy seviyesinden ulusal seviyeye çıkarmak amacıyla hizmete alacağız. Taliban'a bir seçim şansı vereceğiz. Sorunları ne? Şikayet ettikleri şey ne? Bunları dikkatle dinleyeceğiz. Ben bir problem çözücüyüm. Benim temel yaklaşımım ilgili kimseleri dinlemek. Tepki göstermem ve olayları onların perspektifinden anladığımızdan emin olmalarını sağlarım" cevabını verdi.

Ancak ikinci olarak onları bir seçim yapmaya zorlayacaklarını dile getiren Eşref Gani, "Çılgın fikirler için Afganistan'ı uluslararası bir savaş alanına çevirmek isteyen yabancı güçlerin ve şiddet ağlarının ajanları olmayı mı yoksa istikrarlı ve müreffeh bir Afganistan mı istiyorlar? İlkini seçerlerse izole edilecekler. Çünkü bildiğiniz gibi burası vatansever bir ülke. İzole edilmeleri, halkın onlara karşı olan açık duruşunu gösterecek. Diğerini seçmeye karar verirlerse de kollarımız açık olacak. Seçimlerde yarışabilecek siyasi bir parti olmalarının önünü açacak koşulları oluşturacağız" şeklinde konuştu.

"BÖLGESEL BOYUTTA AŞIRICILIĞIN HEPİMİZ İÇİN RİSK OLDUĞUNUN ANLAŞILMASI GEREKİYOR"

Gani, bölgesel boyutta ise Afganistan'a komşu ülkelerin de aşırıcılığın herkes için bir risk, bir tehdit olduğunu anlaması gerektiğini dile getirerek, "Bu bağlamda Pakistan ile işbirliği yapacağız. İstikrar ve refah için bölgesel bir anlaşma öneriyoruz. Hindistan-Afganistan-Pakistan'ın bazı problemleri, Pakistan-Afganistan-Çin'in bazı problemleri ve Afganistan-İran-Pakistan'ın da bazı problemleri çözmesi gerekiyor. Bu şekilde, nihayet halk ve iş ilişkilerinin özgür bir biçimde gerçekleşebilmesi için devletten devlete ilişkilerin norm haline geldiği bir bölge elde edene kadar çok yönlü konularda ikili, üçlü görüşmeler yapacağız" ifadelerinde bulundu.

"TALİBAN VE DİĞER SİLAHLI GRUPLAR BARIŞI SEÇİP POLİTİKANIN İÇİNE GİREBİLİRLER"

Gani, ekibinde eski militan Abdül Reşid Dostum'un olduğunu açıklaması sonrasında tepkiler aldığı hatırlatılarak, bu konu hakkında ne düşündüğünün sorulması üzerine şunları söyledi:

"İlk olarak General Dostum önemli bir askeri ve politik figür. 2010 yılında başkanlık için aday oldu ve 800 bin oy aldı. O karizmatik bir lider. General Dostum bütün röportajlarında ve açıklamalarında Afganistan'da değişiklilerin ve gelişimin gerekli olduğunu söylüyor. Bizim ekibimiz bu değişiklikleri yapacak. Bu ekip boş sözler vermiyor ve sözlerini yerine getirecekler. Bu sözler bizi bağlıyor."

Eşref Gani şöyle devam etti:

"İkincisi o belli bir kesimde kabul görmüş bir lider. Bu bizim de kapsamamızda. Biz onların ikinci veya üçüncü seviye vatandaşlar olduklarını düşünmüyoruz. Bizim için sadece birinci seviye vatandaş vardır. Özbek kardeşlerimiz bizim tarihimiz için hayati önem taşımakta. Onların başarılarından gurur duyuyoruz. Biz iki lider olarak birleşme için bir fırsat sunuyoruz. Doğu, batı, kuzey ve güneyin bu fırsatın çevresinde birleşmesini hedefliyoruz. ve bizi barışa taşıyacak şey bu bakış açısı. Görüyoruz ki başlangıçtaki olumsuz tepki sadece birkaç hafta sürdü. General Dostum, bu ülkedeki bütün anlaşmazlıklar için savaştı. Şimdi o da barışı benimsedi. Daha önce savaşıp sonrasında barışı benimsemiş bir kişinin barış anlayışı çok daha ciddi ve dayanıklıdır. Taliban ve diğer silahlı gruplar General Dostum'un yolunu izleyerek politikanın içine girebilirler. Bu sayede sisteme hasar veren değil onu inşa ederler."

"TÜRKİYE ÖRNEĞİNİ İZLEYEREK ASYA İÇİN KESİŞEN YOL GÖREVİ GÖRMELİYİZ"

"Türkiye ve Türk halkına bir mesajınız var mı" şeklindeki soruyu şöyle cevaplandırdı:

"Elbette. İlk olarak minnettarlık mesajı. İkincisi işbirliği. Türkiye kendini değiştirdi. Kendisini doğu mu batı mı olarak ifade etme sıkıntısı yaşarken, hem doğu, hem batı oldu. Laik mi olacak Müslüman mı olacak derken hem laik hem Müslüman oldu. Avrupalı mı Asyalı mı olacağım derken hem Avrupa hem Asya oldu. Biz Türkiye örneğini izleyerek Asya için kesişen yol görevi görmeliyiz. Türkiye özel işletmeler ve devlet arasındaki işbirliği açısından fevkalade bir başarı örnek. Bu bizim de anahtar politikalarımızdan bir tanesi. Türk yatırımları Afganistan tarafından hoş görü ile karşılanmakta. Biz sadece Türkiye'den gelen yatırımları değil Türkçe konuşan diğer cumhuriyetlerin de yatırımlarını bekliyoruz. Bu konuda çok büyük bir potansiyel var. Türk firmaları doğalgaz konusunda Kuzey Afganistan'da fevkalade çalışmalar yaptı. Teknik işbirliği devam edecek. 3 binden fazla Afgan öğrenci Türk üniversitelerinden mezun oldu. Şuanda da binlercesi Türkiye'de okumaktalar. Biz bundan çok memnunuz."

"TÜRKİYE BİZE MÜSLÜMAN BİR ÜLKENİN DEMOKRATİK VE EKONOMİK OLARAK DİNAMİK OLABİLECEĞİNİ KANITLADI"

Gani sözlerini şöyle sürdürdü:

"Son olarak Özbekçe ve Türkmence ülkemizde çok fazla kullanılan diller. Binlerce yıldır kullanılan bu diller Türkçeyle kardeşler. Bu topraklar Osmanlıdan önce bile Türk hükümdarlar tarafından yönetildi. Türklerle kültürel, dini ve ekonomik çok derin bağlarımız var. ve şimdi ise demokrasi bizi birleştirecek. Türkiye temelleri sağlam, demokratik bir ülke oldu. Türkiye bize Müslüman bir ülkenin demokratik ve ekonomik olarak dinamik olabileceğini kanıtladı. Bu seçim süreci sayesinde, Afgan halkı demokrasiyi tam olarak benimsediğini kanıtladı. Ben ve ekibim Türkiye ile çok sağlam bağlar kuracağız. Çünkü merkez Asya ve Avrupa bizim gelişimimiz için anahtar nokta. Türkiye bölgeye gelecek barış ve düzenin kurucusu ve ortağı olacak." - KABİL