2019 Bütçesi TBMM Genel Kurulu'nda

Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak, bu yıl için açıklanan Hazine Finansman Programı'nda yüzde 110 seviyesinde öngörülen iç borç çevirme oranının yaşanılan tüm finansal saldırılara rağmen yüzde 95 seviyesinde gerçekleştirilmesinin planlandığını söyledi.

TBMM Genel Kurulu'nda, 2019 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu Teklifi ile 2017 Yılı Merkezi Yönetim Kesin Hesap Kanunu Tasarısı'nın tümü üzerindeki görüşmeler başladı. Bakan Albayrak, Genel Kurul'da 2019 yılı bütçesini sundu.

Albayrak, sunumunda, Türkiye'de son 16 yılda uygulanan mali disiplin sayesinde kamunun borç yükünün oldukça düşük seviyelere indirildiğini ifade ederek, AB Tanımlı Genel Yönetim Borç Stokunun GSYH'ye oranının 2002'de yüzde 72,1 seviyesindeyken, 2018'in ikinci çeyreği itibarıyla yüzde 29,2 seviyesine gerilediğini söyledi.

Söz konusu oranın Avrupa Birliği Bölgesi'nde 2018 yılı birinci çeyreği itibarıyla yüzde 81,5 seviyesinde olduğunu aktaran Albayrak, şöyle devam etti:

"Bu dönemde sadece borç yükü azaltılmamış, aynı zamanda borcun vadesi uzamış ve borç stokunun yapısı iyileştirilmiştir. Merkezi yönetim brüt borç stoku içinde değişken faizli senetlerin payı 2002'deki yüzde 51,1 seviyesinden 2018 yılı ağustos ayı itibarıyla yüzde 23,8 seviyesine gerileyerek, borç stokunun faiz oranına olan duyarlılığı önemli ölçüde azaltıldı. Uygulanan ihtiyatlı makroekonomik politikalar sayesinde Hazine borçlanma gereksinimi azaltılmıştır."

Albayrak, bu yıl için açıklanan Hazine Finansman Programı'nda yüzde 110 seviyesinde öngörülen iç borç çevirme oranının yaşanılan tüm finansal saldırılara rağmen yüzde 95 seviyesinde gerçekleştirilmesinin planlandığını dile getirerek, Türkiye'ye karşı gerçekleştirilen spekülatif ataklara karşı devreye aldıkları güçlü aksiyon adımlarıyla oluşturulmak istenen negatif havayı dağıttıklarını vurguladı.

Ekonomi yönetimi içinde yer alan tüm kurum ve kuruluşlarla kurdukları güçlü koordinasyon ve sinerjinin, bu dönem elde edilen başarının en büyük sebebi olduğuna işaret eden Albayrak, "Spekülatif saldırılara karşı aldığımız tedbirlerle tüm paydaşların süreçten en az zararla çıkmasını sağladık." diye konuştu.

Bakan Albayrak, göstergelerdeki negatif seyri kırdıklarını ve bir ayı aşkın süre göz önüne alındığında gelişmekte olan ülkeler arasında para birimi ve CDS primlerindeki pozitif ayrışmayla öne çıkan ülkenin Türkiye olduğunu anlatarak, sürecin sonunda sermaye piyasalarında ekimde 6 ay aradan sonra dolar cinsinden çok başarılı bir tahvil ihracı gerçekleştirildiğini, ihraç miktarının 3 katı taleple karşılaştıklarını bildirdi.

"YEP, küresel finans çevrelerinde güçlü karşılık buldu"

Albayrak, sermaye piyasalarının geliştirilmesi ve derinleştirilmesi kapsamında Türkiye'nin en büyük Varlığa Dayalı Menkul Kıymet (VDMK) ihracının geçen hafta gerçekleştirildiğini ve 4 banka tarafından sonuçlandırılan ihraca 118 yatırımcıdan toplam 2,43 kat talep geldiğini hatırlattı.

Başarılı tahvil ihraçlarının, atılan adımların ve Yeni Ekonomi Programı'nın (YEP) küresel finans çevrelerinde güçlü karşılık bulduğunu ortaya koyduğuna dikkati çeken Albayrak, şu ifadeleri kullandı:

"Piyasalara arz edilen iç borçlanma senet miktarını azaltarak, borçlanma vadesini kısaltarak ve senet çeşitlerini piyasa koşullarına göre revize ederek geçici piyasa oynaklığına karşı önlemler aldık. 2018 yılı içinde yatırımcı tabanının genişletilmesi ve yatırım enstrümanlarının çeşitlendirilmesi amacıyla bireysel yatırımcılara yönelik çalışmalara hız verilmiş olup bu kapsamda yurt içinde altın tahvili ve altına dayalı kira sertifikası ihracı gerçekleştirilmiştir. Kısa süre içinde Hazine garantili bir altın tahvili ve altına dayalı kira sertifikası ihracı daha gerçekleştirilecektir."

Berat Albayrak, kamu kurumlarının mali kaynaklarının yönetimi tek elde toplayacak Tek Hazine Kurumlar Hesabı 17 Ekim itibarıyla uygulamaya geçirildiğini anımsatarak, gelecek dönemde kurumların sayısının artmasıyla kapsamı genişletilecek olan hesapla yaklaşık 40 milyar liralık kamu kaynağı daha etkin ve verimli bir şekilde yönetileceğini böylelikle kamunun borçlanma maliyetlerinin aşağıya düşürüleceğini aktardı.

Borç üstlenim taahhütleri

Tek elde toplanacak nakit rezervinin en uygun finansal araçlarla nemalandırılması sayesinde yıllık 3 ila 4 milyar lira arasında tasarruf elde edileceğini belirten Albayrak, Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu'nda belirlenen limitlerle Hazine garantileri ve borç üstlenim taahhütlerinden kaynaklanabilecek riskleri sınırlandırdıklarının altını çizdi.

Albayrak, gelecek yıl için öngörülen kredi talepleri ve gerçekleştirilmesi planlanan projeler dikkate alınarak hazine garantili imkan ve dış borcun ikrazı limiti ve borç üstlenim taahhüt limiti 4,5 milyar dolar olarak belirlendiğini bildirdi.

Halihazırdaki 7 ulaştırma projesi için 15,4 milyar dolar tutarındaki krediye borç üstlenim taahhüdü sağlandığını ifade eden Albayrak, "Hazine garantilerinden ve borç üstlenim taahhütlerinden kaynaklanabilecek koşullu yükümlülükler kapsamındaki risklerin borç stokuna, borcun sürdürülebilirliğine ve mali disipline muhtemel etkileri çeşitli senaryo analizleri ve araçlar vasıtasıyla ölçülmekte ve çok yakından takip edilmektedir." dedi.

Teşvik ve destekler

Albayrak, 2018'de kamu kurum ve kuruluşlarının Yatırım Programı'nda yer alan projeleriyle bankacılık kesimi aracılığıyla özel sektörün finansmanına yönelik dış finansman çalışmalarının sürdüğünü belirterek, toplam 2 milyar 70 milyon dolar tutarında dış finansman sağlandığını söyledi.

Gelir politikaları ve uygulamaları konusunda son dönemde, temel politika öncelikleri çerçevesinde imalat ve üretim faaliyetlerinin teşvikine yönelik olarak vergisel alanda birçok düzenlemeyi hayata geçirdiklerini vurgulayan Albayrak, 2017 ve 2018'de imalat sektöründe gerçekleştirilen yatırımlara ilave kurumlar vergisi ve KDV desteği sağladıklarından hatırlattı.

Makine ve teçhizat yatırımları desteklerine de değinen Albayrak, ekonomik canlanmaya katkı sağlamak amacıyla yapılan düzenlemelerden bahsetti.

Hazine ve Maliye Bakanı Albayrak, uygulanmakta olan istihdam politikalarına katkı sağlamak ve işsizliği azaltmak amacıyla yapılan düzenlemelere de değinerek, şunları kaydetti:

"2018-2020 yıllarında işe alınacak her bir işçi için asgari ücret üzerinden ödenmesi gereken tüm SGK primleri ve vergileri 12 ay boyunca devlet olarak karşılıyoruz. Kadın, genç ve engelli istihdamında ise bu teşvikten 18 ay boyunca yararlanılabilmektedir.? İmalat ve bilişim sektöründe işe alınacaklar için SGK prim desteği 2 bin 29,5 liraya kadar çıkabilmektedir. İmalat sektöründe 2018'de ilk defa istihdam edilecek her genç çalışan için, 2 ayda bir olmak üzere 883 lira vergi ve prim desteği, bin 603 lira ücret desteği olmak üzere 2 bin 486 lira tutarındaki tüm maliyetler devlet tarafından karşılanmaktadır."

(Sürecek)