Antarktika'daki Türk Bilim Üssünü 2-3 Yıla Açacağız"

İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ) Rektörü Prof. Dr. Mehmet Karaca, Türkiye'nin Antarktika'da kurmayı planladığı bilimsel araştırma üssünü 2-3 yıl içinde açmayı hedeflediklerini söyledi.

Karaca, Türkiye- Şili Kutup Araştırmaları İş Birliği Toplantısı'ndaki konuşmasında, kutuplarda kurulması planlanan bilimsel araştırma üssü için fizibilite çalışmaları yapmak üzere Türkiye'den 9 kişilik heyetin bölgeye gittiğini hatırlattı.

Heyetin 1,5 ay gibi kısa bir sürede Antarktika'da 3-4 bin kilometrelik alanı taradığını kaydeden Karaca, kurulması planlanan üs için hangi bölgenin uygun olabileceğinin araştırıldığını belirtti.

Karaca, Güney Kore'nin 20 yılda geldiği noktaya 1 yıl içinde ulaşmayı hedeflediklerini vurgulayarak, şunları kaydetti:

"Antarktika'da yaklaşık 50'ye yakın ülkenin üssü bulunuyor. İngiltere'nin 52 yıldır bölgede üssü var ve 3 bine yakın personelle çalışıyorlar. Antarktika bir bilim ve araştırma üssü. Kutuplar deyince uzak bir nokta olarak düşünmemek lazım. Özellikle iklim değişikleri açısından kutuplar birer buzdolabı işlevi görüyorlar. Yani sistemin çok fazla ısınmasını engelliyorlar. Kutuplar, dünyanın çok fazla ısınmasını ve sıcaklığın artışını dengeleme unsuru. Kutuplardaki buzul erimelerini bile yerinde takip etmek bu açıdan çok önemli."

Mehmet Karaca, ozon tabakasının inceldiğinin ilk defa Antarktika'da tespit edildiğine dikkati çekerek, bilimsel çalışmalar için bakir bir alan olan bölgede gözlem yapmanın çok kolay olduğunu söyledi.

"Bilimde, teknolojide, ekonomide büyük düşünmelisiniz"

Prof. Dr. Karaca, şöyle devam etti:

"Türkiye'nin Antarktika'daki bilimsel araştırma üssünü 2-3 yıl içinde açma hedefimiz var. İlk önce orada üssü olan ülkelerle iş birliği yoluna gittik. Bu toplantı Şilililer ile ne tür iş birlikleri yapabileceğimizi ve bu işleri nasıl organize edebileceğimizi amaçlıyor. Bölgede üssü bulunan Şili'nin epey bir deneyimi var. Bir dönemde 300-400 kişi çalıştırıyorlar. Bunun yarısı akademisyen, diğer yarısı ise lojistik çalışanı. Şilililer bize sadece bilgi değil, lojistik destek de verebilir. Çünkü Antarktika'nın hemen yanında bir ülke. Deneyimleriyle bize yol haritaları çizmeleri noktasında yardım istiyoruz."

İTÜ Rektörü Karaca, üs açıldığında başlangıçta 50-100 kadar personel çalışabileceğini, fakat yapılacak çalışmaya bağlı olarak personel sayısının değişebileceğini belirtti.

Karaca, "Sadece buzul takibi değil, oradaki yerel dokuyu, biyolojik çeşitliliği ve denizlerdeki değişimi de takip etmek istiyorsak, en az 100 akademisyenin orada çalışması gerekiyor. Lojistik destek için de 100 personel gerekir." dedi.

Bölgenin çok hızlı değişen bir alan olduğunu aktaran Karaca, 5 milyon metrekarelik alanla dünyanın en büyük adası olan Antarktika'nın küresel ısınmaya bağlı olarak büyüyüp küçülebildiğine dikkati çekti.

Karaca, Türkiye'nin önüne koyduğu büyük hedeflere İTÜ olarak bilimsel destek vermeye devam edeceklerini aktararak, "Antarktika'da kurulması planlanan üs de Türkiye'nin 2023 hedefleri arasında. Dünyada söz sahibi olmak için küresel düşünüp küresel hareket etmek zorundasınız. Hem bilimde hem ekonomide hem teknoloji alanında büyük düşünmelisiniz. Bu üs de bunu tamamlayıcı bir unsur." değerlendirmesinde bulundu.

"Antarktika'ya ikinci ulusal seferi yapmak istiyoruz"

İTÜ Kutup Araştırmaları Merkezi Müdürü Doç. Dr. Burcu Özsoy da İTÜ ev sahipliğinde 27 farklı üniversitenin katılımıyla Antarktika'da Türkiye-Şili iş birliğini konuşmak üzere bir araya geldiklerini bildirdi.

Amaçlarının Türk bilim insanlarının Antarktika'da bilimsel çalışma yapabilmelerini sağlamak olduğunu vurgulayan Özsoy, Türkiye'den daha önce bölgeye giden heyette yer bilimleri, lojistik, deniz bilimlerinden akademisyenlerin yanı sıra hukukçuların da yer aldığını dile getirdi.

Özsoy, meteoroloji, jeoloji, buzul bilimleri gibi alanların da eklenmesiyle çerçeveyi genişletip Antarktika'ya ikinci ulusal seferi yapmak istediklerini belirtti.

Antarktika'da çalışmaları bulunan ülkelerle iş birliği yaptıklarını belirten Özsoy, şöyle konuştu:

"Geçen sene bölgeyi ziyaret eden heyetin dışında insan kaynaklarının gelişmesi için Antarktika'daki bilim üslerine Türk bilim insanlarını gönderdik. İleriki süreçte Güney Kore, Polonya, Bulgaristan, Şili ve Ukrayna'nın üslerine Türk bilim adamlarını göndereceğiz. Şili'nin 1947'den bu yana yaşadığı olumlu gelişmeleri kısa zamanda kat edeceğiz. Bu yüzden diğer ülkelerden tecrübe paylaşımları alıyoruz. Dünya ülkelerinin tecrübeleri bizlerin daha hızlı yol kat etmemizi sağlayacak."

Burcu Özsoy, Şili'nin Antarktika'da ilk istasyon kuran ülkelerden biri olduğunu belirterek, "Şili, ilk istasyonunu 1947'de kurdu. Şilililerin tecrübesi bizim için bir ışık olacak. Şilinin coğrafi olarak bölgeye yakınlığı da çok önemli. Tecrübe ettikleri olumlu ve olumsuz deneyimler bize çok fayda sağlayacaktır. Türkiye'den fiziki bilimler, yer bilimleri ve canlı bilimlerinden birçok bilim insanı bölgede çalışmak istiyor." ifadelerini kullandı.