Pazar Yerleri, Yüzde 50'sinden Fazlası Belediyelerin Sahip Olduğu İştirakler Tarafından da...

Pazar yerleri, imar planında belirlenmiş veya asıl tahsis amacını engellememek kaydıyla ayrılmış diğer alanlarda belirlenen asgari koşulları taşıyacak şekilde belediyeler veya yüzde ellisinden fazlasına sahip oldukları iştirakleri tarafından kurulacak Pazar yerleri, imar planında belirlenmiş veya asıl tahsis amacını engellememek kaydıyla ayrılmış diğer alanlarda belirlenen asgari koşulları taşıyacak şekilde belediyeler veya yüzde ellisinden fazlasına sahip oldukları iştirakleri tarafından kurulacak. Gerçek veya diğer tüzel kişiler tarafından pazar yeri kurulamayacak. Pazar yeri kuracak veya işletecek belediye iştiraklerinin; anonim şirket şeklinde kurulması, ödenmiş sermayesinin en az 250 bin Türk Lirası olması, esas sözleşmesinin Kanun ve bu Yönetmelik hükümlerine uygun olması,

Gümrük ve Ticaret Bakanlığı'nın Pazar Yerleri Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına İlişkin Yönetmeliği Resmi Gazete'de yayımlandı.

Pazar yerleri, imar planında belirlenmiş veya asıl tahsis amacını engellememek kaydıyla ayrılmış diğer alanlarda belirlenen asgari koşulları taşıyacak şekilde belediyeler veya yüzde ellisinden fazlasına sahip oldukları iştirakleri tarafından kurulacak. Gerçek veya diğer tüzel kişiler tarafından pazar yeri kurulamayacak.

-ORGANİK VEYA DİĞER GIDA VE İHTİYAÇ MADDELERİNİN SATIŞI AMACIYLA SEMT PAZARI KURULABİLECEK-

Münhasıran organik malların veya diğer gıda ve ihtiyaç maddelerinin satışı amacıyla da semt pazarı kurulabilecek. Pazar yerleri, belediyeler veya yüzde 50'sinden fazlasına sahip oldukları iştiraklerince işletilecek ve bu yetki devredilemeyecek. Ancak, pazar yerlerinin işletilmesine ilişkin bazı hizmetler, yönetmeliğe ve ilgili mevzuat hükümlerine aykırı hüküm içermeyecek şekilde yapılacak belirli süreli protokoller ile meslek kuruluşları eliyle yürütülebilecek. Meslek kuruluşları, belediye iştiraklerine ortak olabilecek.

-PAZAR YERİ KURACAK BELEDİYE İŞTİRAKLERİNİN ÖDENMİŞ SERMAYESİ EN AZ 250 BİN TL OLACAK-

Pazar yeri kuracak veya işletecek belediye iştiraklerinin; anonim şirket şeklinde kurulması, ödenmiş sermayesinin en az 250 bin Türk Lirası olması, esas sözleşmesinin Kanun ve bu Yönetmelik hükümlerine uygun olması, yönetim kurulu üyelerinin 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu'nun 53. maddesinde belirtilen süreler geçmiş olsa bile; kasten işlenen bir suçtan dolayı 5 yıl veya daha fazla süreyle ya da devletin güvenliğine karşı suçlar, anayasal düzene ve bu düzenin işleyişine karşı suçlar, zimmet, irtikap, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, güveni kötüye kullanma, hileli iflas, ihaleye fesat karıştırma, edimin ifasına fesat karıştırma, suçtan kaynaklanan malvarlığı değerlerini aklama veya kaçakçılık suçlarından mahküm olmaması ve bu kişiler ile şirketin mali ve ticari itibar bakımından engel bir durumunun bulunmaması gerekecek. Pazar yeri kuracak veya işletecek belediye iştiraklerinin vergi mükellefi olması, pay senetlerinin nama yazılı olması, ilgili mevzuatla aranılan diğer şartlara sahip olması gerekecek.

-KAPALI PAZAR YERLERİNDE OTOPARK ALANI İLE YETERLİ HAVALANDIRMA SİSTEMİ KURULACAK-

Satış yerlerini kullananların pazar yerine mal getirme, boşaltma ve yükleme işlerini kolaylıkla yapabilmelerine imkan verecek tedbirler belediye tarafından alınacak.

Kapalı pazar yerlerinde, bu maddede öngörülen zorunlu tesislere ilave olarak, pazar yerinin iş hacmi ile burada faaliyet gösterenlerin ihtiyaçlarını karşılayacak düzeyde otopark alanı ile yeterli kapasitede havalandırma sistemi bulunacak. Kapalı alanlara ilişkin ilgili mevzuat hükümleri saklı tutulacak.

İmar planında pazar yeri olarak belirlenen veya belirlenecek alanlar ile asıl tahsis amacını engellememek kaydıyla ayrılmış veya ayrılacak diğer alanların, uygunluğunu değerlendirmek üzere bir komisyon kurulacak. Komisyon tarafından hazırlanan rapor, belediye meclisine sunulacak.

Yerleşim planı, ihtiyaca göre belediye encümeni kararıyla değiştirilebilecek. Yerleşim planının değiştirilmesinde, mevcut kişilerin hakları göz önünde bulundurulacak.

-SATIŞ YERLERİNİN İŞLETİLMESİ-

Semt ve üretici pazarlarındaki satış yerleri tahsis yoluyla işletilecek. Kapalı pazar yerlerindeki satış yerleri ile diğer yerler, belirli süreli sınırlı ayni hak tesisi yöntemi kullanılarak kiralama yoluyla da işletilebilecek. Tesis edilen sınırlı ayni hak tapu kütüğüne tescil edilecek ve süresi on yılı geçemeyecek. Satış yerlerinin işletilmesine yönelik işlemler, belediye encümeni kararı ile yapılacak.

Tahsis işleminde ilgili belediye sınırları ve mücavir alanlar içinde bulunan diğer pazar yerlerinde satış yeri bulunmayanlara, sınırlı ayni hak tesisi işleminde ise ilgili belediye sınırları ve mücavir alanları içinde ikamet edenlere öncelik verilecek.

Aynı pazar yerinde, bir kişiye doğrudan ya da dolaylı olarak en fazla iki satış yeri verilebilecek.

Semt pazarlarındaki satış yerleri pazarcılar ve üreticilerce, üretici pazarlarındaki satış yerleri ise münhasıran üreticilerce, organik malların satışa sunulduğu semt pazarlarındaki satış yerleri ise, yalnızca organik mal üreten üreticiler veya bu tür malları satan pazarcılarca kullanılacak. Semt pazarlarında, toplam satış yeri sayısının en az yüzde 20'si üretici satış yeri olarak ayrılacak. Bu yerler, üreticilerden yeteri kadar talep olmaması veya boşalan satış yerlerinin doldurulamaması halinde diğer talep sahiplerine de verilebilecek.

Lehine sınırlı ayni hak tesis edilen kişiler, satış yerlerini yapılacak sözleşmeler çerçevesinde 12. maddedeki şartları taşıyan üçüncü kişilere kiralayabileceği gibi, kendisi de kullanabilir. Kira sözleşmeleri, mevzuata aykırı hükümler içeremez ve bunların süresi sınırlı ayni hak tesisine esas olan süreyi geçemeyecek. Bu sözleşmelerde, 27. madde hükümlerine aykırı hareket edilmesi durumunda kira sözleşmesinin belediyenin talebi üzerine feshedileceğine yönelik hükme yer verilecek. Kira sözleşmeleri, ilgili belediye veya iştirakinin onayından sonra geçerli olacak.

Belediyeler, satış yerleri üzerinde sınırlı ayni hak tesis edilmesine ve bu yerlerin kiralanmasına yönelik sözleşmeleri matbu olarak düzenleyebilecek.

-SATIŞ YERLERİNİ KULLANACAKLARDA ARANILACAK ŞARTLAR-

Yönetmelikle satış yerlerini kullanacaklarda ve üreticilerde aranılacak şartlar yeniden belirlendi. Buna göre satış yeri tahsis edilecek pazarcıların sebze veya meyve ya da belediyece izin verilen diğer gıda veya ihtiyaç maddelerinin satışı ile iştigal etmesi gerekecek. Esnaf ve sanatkarlar odasına kayıtlı olması, vergi mükellefi olması, başvuru tarihinden önceki bir yıl içinde belediyece hakkında tahsis iptali/kira sözleşmesinin feshi kararı verilmemiş olması, ilgili mevzuatla aranılan diğer şartlara sahip olması şartı aranacak.

Satış yeri tahsis edilecek üreticilerde aranacak şartlar ise şöyle olacak:

"Sebze veya meyve üreticisi olmak.

Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı bünyesinde tutulan ilgili sistemlere kayıtlı olmak.

Başvuru tarihinden önceki bir yıl içinde belediyece hakkında tahsis iptali veya kira sözleşmesinin feshi kararı verilmemiş olmak. İlgili mevzuatla aranılan diğer şartlara sahip olmak."

Satış yeri tahsis talebinde bulunanlar dilekçeyle, esnaf ve sanatkarlar odasına veya Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı bünyesinde tutulan ilgili sistemlere kayıtlı olduğunu gösterir belge ve son altı ay içinde çekilmiş üç adet vesikalık fotoğraf ile birlikte ilgili belediyeye başvuracak. Üzerinde sınırlı ayni hak tesis edilen satış yerlerini kullananlar hakkında bu maddede belirtilen hükümler uygulanacak.

-TAHSİS EDİLEN SATIŞ YERLERİNİN ZORUNLU HALLERDE DEVRİ-

Tahsis ücreti, satış yerinin kullanımı sonrasında belediye meclisince her yıl belirlenecek tarifeye göre belediyelerin yetkili kılacakları memur veya kişilerce makbuz karşılığında tahsil edilecek.

Tahsis edilen satış yerleri, vefat etme veya iş göremeyecek derecede kaza geçirme, hastalık ya da yaşlılık gibi zaruri hallerde belediye encümeni kararı ile kanuni mirasçılara devredilebilecek. Tahsis sahibinin vefatı halinde devir, vefat tarihinden itibaren üç ay içinde yazılı talepte bulunulması ve kanuni mirasçıların anlaşmasına bağlı olacak. Mirasçıların anlaştığını gösterir noter onaylı belge ile veraset ilamı talep dilekçesine eklenecek. Vefat dışında diğer durumlarda devir, yazılı talepte bulunulmasına bağlı olacak.

Zorunlu hallerde yapılan devir işlemlerinden herhangi bir ücret tahsil edilmeyecek.

Birbirini takip eden üç takvim yılı içinde üç kez faaliyetten men cezası uygulanmamış olan tahsis sahipleri, zorunlu hallerde dışında satış yerlerini, "Satış yerlerini kullanacaklarda aranılacak şartları" taşıyan kişilere devredebilecek.

Satış yerlerinin başkalarına devri için ilgililerin haklarında uygulanmamış olması gereken cezai işlemler, Kanunun 11. maddesinde belirtilen diğer cezaları da kapsayacak şekilde Bakanlıkça yeniden belirlenebilecek.

Üzerinde sınırlı ayni hak tesis edilen satış yerlerinin devrinde, genel hükümlere göre hareket edilecek.

Üzerinde sınırlı ayni hak tesis edilen satış yerlerini kullananlar hakkında bu maddede belirtilen hükümler uygulanacak.

Yönetmelikle belediyenin görev ve yetkilerinde de değişikliğe gidildi. Buna göre belediyeler, pazar yerlerini işletmek veya yüzde 50'sin fazlasına sahip oldukları iştiraklerince işletilmesini sağlamak malların hijyenik şartlarda satışa sunulmasını sağlayıcı uygun çalışma ortamını oluşturmak, alt yapı ile çevre düzenlemelerini yapmak, pazar yerlerinde faaliyet gösterenler ile tüketicilerin can ve mal güvenliğini koruyucu tedbirleri almak; tahsis ve sınırlı ayni hak tesisi işlemlerini yürütmek; pazar yerleri ile satış yerlerini kullananlara ilişkin bilgileri sisteme kaydetmek, kayıtlı bilgileri güncellemek, sisteme kaydedilenlerin her biri için dosya açmak ve ilgili evrakı bu dosyada muhafaza etmekle yükümlü olacak.

Faaliyetten men cezasının uygulandığı durumlarda satış yerine, bu cezaya ilişkin bilgi amaçlı bir levha belediye veya iştirakince konulacak.

-TAHSİSİN İPTALİ VE KİRA SÖZLEŞMESİNİN FESHİ-

Pazar yerindeki satış yerlerini kullananlardan; tahsis ücretini belediyenin yazılı uyarısına rağmen ödemeyenlerin, sisteme bildirilmemiş malları satış yerinde bir takvim yılı içinde beş defa satanların, hukuken geçerli bir mazereti bulunmaksızın, satış yerini üst üste üç kez veya bir takvim yılında sekiz kez kullanmayanların, serbest rekabeti engellemek amacıyla kendi aralarında veya üreticilerle ticari anlaşmalar yapanların, uyumlu eylemde bulunanların veya hakim durumlarını kötüye kullananların tahsislerinin iptaline, üzerinde sınırlı ayni hak tesis edilen satış yerlerini bizzat kullanma haklarının sonlandırılmasına veya bu yerlerin kullanımına ilişkin kira sözleşmelerinin fesih talebine belediye encümenince karar verilecek. Aynı sürece, piyasada darlık oluşturmak, fiyatların yükselmesine sebebiyet vermek veya fiyatların düşmesine engel olmak için malları belirli ellerde toplayanların, satıştan kaçınanlar, stoklayanların, yok edenlerin, bu amaçla propaganda yapanların veya benzeri davranışlarda bulunanlar, Malları, gıda güvenilirliğine, kalite ve standardına, teknik ve hijyenik şartlara aykırı olarak satışa sunma, aynı kap veya ambalaj içine değişik kalitede veya üzerinde yazılı olan miktardan az mal koyma, ölçü ve tartı aletlerini hileli bir şekilde kullanma ya da hileli olarak karışık veya standartlara aykırı mal satma eylemlerini bir takvim yılında üç kez gerçekleştirenler, bir takvim yılı içinde üretici alacağını, süresi içinde üç kez ödemeyenler, kendi ürettiği malların dışında veya belirlenen miktarın üzerinde bir takvim yılında üç kez satış yapan üreticiler, doğrudan veya dolaylı olarak aynı pazar yerinde ikiden fazla satış yeri kullandığı anlaşılanlar için de uygulanacak.

Satış yerlerini kullananlar, kararın tebliğinden itibaren satış yerlerini 7 gün içinde tahliye etmeye mecbur olacak. Bu süre sonunda tahliye edilmeyen yerler, belediye zabıtası tarafından tahliye ettirilecek.

Satış yeri kullanım hakkı sona erenlere, belediye encümeni kararını takip eden bir yıl içinde ilgili belediye sınırı ve mücavir alanları içindeki pazar yerlerinde doğrudan veya dolaylı olarak yeniden tahsis veya kiralama yapılamayacak ya da üzerinde sınırlı ayni hak tesis edilen satış yerlerini bizzat kullanım hakkı verilemeyecek.

Satış yeri kullanım hakkı sona erenlerin tanıtım levhaları imha edilmek üzere ilgili belediyeye veya iştirakine teslim edilecek.

-KİMLİK KARTI VERİLECEK-

Belediye veya iştirakince, satış yerini kullananlar ile bunların çalıştırdıkları kişilere, kimlik kartı verilecek. Bu kişiler, verilen kimlik kartlarını yakalarına takmak zorunda olacak.

Satış yeri kullanım hakkı sona erenler ile bunların çalıştırdıkları kişilere ait kimlik kartları imha edilmek üzere ilgili belediyeye veya iştirakine teslim edilecek. Yönetmelik bugünden itibaren yürürlüğe girdi.

- Ankara