2019 Nobel Ekonomi Ödülü "yoksullukla mücadeleye"

Nobel Ekonomi Ödülü, bu yıl, küresel yoksullukla mücadele alanında yaptıkları çalışmalar dolayısıyla Hint asıllı Amerikalı iktisatçı Abhijit Banerjee, Fransız asıllı Amerikalı iktisatçı Esther Duflo ve Amerikalı iktisatçı Michael Kremer'a verildi.

İsveç Kraliyet Bilimler Akademisi, Alfred Nobel anısına verilen Sveriges Riksbanks (İsveç Merkez Bankası) Ekonomi Bilimleri Ödülü'nün "küresel yoksulluğu gidermeye yönelik deneysel yaklaşımları için" Banerjee, Duflo ve Kremer'a verildiğini duyurdu.

Akademiden yapılan yazılı açıklamada, "2019 Ekonomi Ödülü'nü kazananların yaptığı çalışmalar insanlığın küresel yoksullukla mücadele kabiliyetini artırmıştır. Yeni deneysel yaklaşımları son 20 yılda kalkınma ekonomisi alanında çığır açmıştır." ifadeleri yer aldı.

Açıklamada, "Bu yılın Nobel ödülü kazananları, küresel yoksullukla mücadelede güvenilir sonuçlar elde etmek için en iyi yolları bulma konusunda yeni bir yaklaşım geliştirmişlerdir. Bu yaklaşım yoksulluk sorununu daha küçük, yönetilebilir sorunlara bölerek belirli bir noktada, örneğin çocuk sağlığını korumak için en etkili müdahalelerin neler olabileceğini ortaya koymaya çalışmaktadır." ifadesi kullanıldı.

Dünyada 700 milyon yoksul kişi var

Halihazırda dünyada 700 milyon kişinin yoksulluk içinde yaşadığı hatırlatılan açıklamada, her yıl 5 milyon çocuğun 5 yaşına gelmeden hayatını kaybettiği, bu ölümlerin büyük bölümünün tedavisi basit ve ucuz hastalıklardan kaynaklandığı vurgulandı.

Amerikalı ekonomist Michael Kremer ve meslektaşları 1990'ların ortasında Kenya'da yaptıkları saha çalışmalarıyla yoksullukla mücadelede hangi müdahale biçimlerinin etki yaratacağını sınayarak deney merkezli bir yaklaşımın ne kadar faydalı olabileceğini gösterdi.

Abhijit Banerjee ve Esther Duflo da Hindistan ve başka ülkelerde benzer yöntemlerle başka çalışmaları gerçekleştirdi. Kullandıkları yöntemler giderek kalkınma ekonomisi alanında başat hale geldi.

Kremer, Banerjee ve Duflo'nun çalışmaları insanlığın yoksullukla mücadele çabalarına büyük katkıda bulundu.

Ödülü kazanan en genç kişi oldu

47 yaşında ödülü kazanan Duflo, ödülü kazanan ikinci kadın ve en genç bilim insanı oldu. Ödülün açıklandığı basın toplantısına telefonla bağlanarak katılan Duflo, "Bir kadının başarılı olabileceği ve başarısının takdir edilebileceğini göstermek, umarım çok sayıda çalışan kadını çabalarını sürdürmeye teşvik eder ve erkeklerin onlara hak ettikleri saygıyı göstermelerini sağlar." ifadelerini kullandı.

Fransa'nın başkenti Paris'te doğan Esther Duflo halen Massachusetts Teknoloji Üniversitesinde (MIT) yoksulluğu giderme ve kalkınma ekonomisi konularında çalışmalarını sürdürüyor.

Hindistan'ın Mumbai kentinde 1961 yılında doğan Abhijit Banerjee, MIT'de ekonomi profesörü olarak görev yapıyor.

ABD'de 1964'te doğan Kremer da halen Harvard Üniversitesinde gelişmekte olan toplumlar üzerine çalışıyor.

Kremer, Banerjee ve Duflo, ödülün yanı sıra 9 milyon İsveç kronu (yaklaşık 5,4 milyon lira) tutarında para armağanı kazandı.

Kazanan ekonomistlere ödülleri Alfred Nobel'in ölüm yıl dönümü olan 10 Aralık'ta düzenlenecek törenle takdim edilecek.

Nobel Ekonomi Ödülü

Nobel Ekonomi Ödülü, ilk kez 1969'da İsveç Merkez Bankası tarafından Nobel Ödüllerinin kurucusu Alfred Nobel anısına verilmeye başlandı.

Bugüne dek 51 kez dağıtılan ödüllere toplam 84 kişi layık görüldü. Ödüllerden 25'i tek kişiye verilirken, 19'u 2, 7'si de 3 kişi arasında paylaştırıldı.

Ödülü bugüne dek iki kadın bilim insanı kazandı. İlk ödül alan kadın unvanına sahip Elinor Ostrom 2009'da ödüle layık görüldü. İkinci kadın olan Duflo ayrıca bugüne dek ödülün sahibi olan en genç bilim insanı oldu.

Nobel Ekonomi Ödülü'ne 2007'de layık görülen 90 yaşındaki Amerikalı matematikçi ve ekonomist Leonid Hurwicz de ödülü kazanan en yaşlı kişi olarak tarihe geçti.