Afrika Ülkeleri Ucm'den Ayrılıyor

Afrika ülkesi Burundi'nin ardından Güney Afrika da Uluslararası Ceza Mahkemesinden (UCM) çekileceğini duyurdu.

Güney Afrika Adalet Bakanı Michael Masutha, yaptığı yazılı açıklamada, Güney Afrika'nın, Lahey merkezli UCM'den çekilmesi için resmi sürecin başlatıldığını bildirdi.

UCM ile Güney Afrika arasındaki anlaşmazlık, Sudan Devlet Başkanı Ömer el Beşir'in Güney Afrika ziyareti sırasında baş göstermişti.

İsyancıların orduyla savaştığı Sudan'da el Beşir'i, insanlığa karşı suç ve savaş suçu işlemekle itham eden UCM, Güney Afrika hükümetinden, el Beşir'in Güney Afrika ziyareti esnasında tutuklanması için "elinden gelen her şeyi yapmasını" istemiş ancak Güney Afrika el Beşir'e müdahale etmemişti.

"Bu karar bölgenin hızını yavaşlatacak"

AA muhabirine konuya ilişkin değerlendirmelerde bulunan Güney Afrika Üniversitesinden Prof. Shadrack B.O Gutto, Güney Afrika'nın UCM'den ayrılma kararının bireysel bir seçim olduğunu söyledi. Gutto, "Güney Afrika bu kararı ile uzun vadede kendi adalet sistemini de daha güçlü hale getirebilir." dedi.

İnsan Hakları İzleme Örgütü Afrika Bölümü Kıdemli Araştırmacısı Dewa Mavhinga, Güney Afrika'nın UCM'den çekilme kararıyla ilgili "Güney Afrika bölge için çok önemli bir ülke. Bu durum, bölgeyi etkileyecektir." ifadesini kullandı.

Güney Afrika, 2002 yılından beri UCM'nin güçlü destekçileri arasındaydı.

Afrika ülkeleri UCM'nin kararlarından rahatsız

Burundi Devlet Başkanı Yardımcısı Gaston Sindimwo, bu ay başında, Burundi'nin uluslararası bir komplo içinde olduğunu, yok edilmeye çalışıldığını, UCM'den çekileceklerini ve bunun sonuçlarına da katlanacaklarını duyurmuştu.

Ruanda Dışişleri Bakanı Louise Mushikiwabo, 27. Afrika Birliği Zirvesi'nin hazırlık toplantısında UCM'den çekilme yönünde bir karar alabileceklerini ifade etmişti.

Namibya'da iktidar partisinin teklifi üzerine UCM'den ayrılma kararı, Namibya parlamentosunca geçen yıl onaylanmıştı.

Merkezi Hollanda'nın Lahey kentinde bulunan UCM, soykırım, insanlık karşıtı suçlar, savaş suçları gibi iddiaları inceliyor. UCM'nin kurulmasını öngören Roma Statüsü'ne 34'ü Afrika kıtasından 124 ülke taraf.

UCM'nin Afrika'da baktığı davalar

Mahkeme, Demokratik Kongo Cumhuriyeti'nin eski Devlet Başkanı Yardımcısı Jean Pierre Bemba'yı 2002-2003 yıllarında savaş suçu işlediği gerekçesiyle 18 yıl hapis cezasına çarptırmıştı. Bemba, 2008 yılında Belçika'da yakalanmıştı.

Sudan Devlet Başkanı el Beşir, ülkesinde savaş suçu işlemek ve soykırımla suçlanıyor.

Kenya'da 2007 yılındaki seçimlerin ardından çıkan ve bin 300'den fazla kişinin ölümüyle sonuçlanan şiddet olayları sırasında halkı kışkırtarak insanlığa karşı suç işlemekten UCM'de yargılanan Kenya Devlet Başkan Yardımcısı William Ruto ve gazeteci Joshua Arap Sang'in davaları da delil yetersizliği nedeniyle 5 Nisan'da düşmüştü. Kenya Devlet Başkanı Uhuru Kenyatta da insanlığa karşı suç işlediği gerekçesiyle Lahey'de yargılanmış ancak dava 2014 yılında delil yetersizliğinden düşmüştü.

UCM, yeni deliller elde edilmesi halinde davaların yeniden açılabileceğini belirtiyor.

Öte yandan eski Fildişi Sahili Devlet Başkanı Laurent Gbagbo da 2010-2011'de seçim sonrası çıkan krizde "insanlığa karşı suç" işlediği gerekçesiyle 2011 yılından bu yana UCM'de yargılanıyor.