Ahlat taşı, yüzyıllardır mimarinin vazgeçilmezi

SELCAN BAYAR - Nemrut Dağı eteklerindeki ocaklardan çıkarılan ve doğal tuğla kabul edilen Ahlat taşı, yüzyıllardan bu yana gerek bölgede gerekse ilçede vazgeçilmez yapı malzemesi olarak kullanılıyor.

Yüzyıllarca birçok medeniyete evsahipliği yapan, tanıklık ettiği dönemleri nadide yapılarıyla bugüne taşıyan Bitlis'in Ahlat ilçesi, Selçuklu mezarları, kümbetleri, hamamları, kaleleri ve köprüleri ile göz kamaştırıyor.

Tarihi yapıların hemen hepsinde kullanılmış, zahmetli bir çabayla toprak altından murç, çivi ve balyoz yardımı ile kırılıp, parçalanarak çıkarılan Ahlat taşı, ilçede hala bir çok yapıyı süslüyor.

Açık ve koyu kırmızı, kahverengi, siyah, beyaz ve gri renklerden oluşan taş, günümüzde ağırlıklı olarak ev, işyeri ve resmi dairelerin yapımında kullanılanıyor.

Yalıtımı sayesinde yazları serin, kışları ise sıcak tutma özelliğine sahip taş, dekoratif yapısı ile binaların dış cephesinde sıva gerektirmediği gibi cephede dökülme, patlama yapmadığı için yüzyıllarca binanın ilk günkü gibi görünmesini sağlıyor.

Ocaktan ilk çıktığında daha yumuşak olan ve bu özelliğiyle işlenmesi de daha kolay olan Ahlat taşı, yapıda kullanılmasının ardından yıllar geçtikçe dayanıklılık gücünü artırıp sertleşiyor.

Tüm bu özellikleriyle yurt içinde, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti, Amerika ve Singapur'da rağbet gören Ahlat taşı, renk seçeneklerine göre metrekaresi 30 ile 40 lira arasında değişen fiyatlarla alıcı buluyor.

-Halen mimaride kullanılıyor

Yüzüncü Yıl Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Sanat Tarihi Bölümü Başkanı Prof. Dr. Recai Karahan, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Ahlat taşının Selçuklu mezarlığında, camiler, kümbetler, hamamlar ve köprüler gibi mimari yapılarda kullanıldığını belirtti.

İlçedeki Selçuklu Meydan Mezarlığı'nda 1200'lü yıllara ait taşlar bulunduğuna değinen Karahan, "Yine Kümbet ve hamamların yapılış tarihlerine baktığımda bu yapıların da 800-900 yıllık olduklarını görüyoruz. Kendine has yapısı, renk çeşitliliği ve dayanıklılığıyla yüzyıllarca tercih edilen Ahlat taşı, halen günümüz mimarisinde de kullanılmaktadır" dedi.

-"Yaşayan İnsan Hazinesi"

Ahlat ilçesinde yaşayan 83 yaşındaki taş ustası ve UNESCO tarafından ''Ahlat taş ustalığı'' alanında ''Yaşayan İnsan Hazinesi'' seçilen Tahsin Kalender de Ahlat Taşı'nın Nemrut yanardağının lavlarının pişirdiği doğal tuğla olduğuna dikkati çekerek, ''Taşın en kalitelisi, mukavemetlisi ve en güzeli güneşe tutulduğunda cam maddesinin içinde fazla olanıdır'' diye konuştu.

Kalender, taşın dayanıklı olmasının yöredeki yapılarda tercih edilme nedeni olduğunu bildirerek, yazları serin kışları sıcak tutma özelliğine sahip taşın doğal klima görevi üstlendiğini sözlerine ekledi.

2-Taşın ocaktan çıkarılması detay görüntüler

3-Ahlat taşı ile yapılmış tarihi yapılar

4-Tarihi yapılan detay görüntüleri

5-Ahlat Taşının modern mimaride kullanılması

6-Taş ustası Tahsin Kalenden ile röportaj

7-Detay görüntüler