Analiz - Filistinli Tarafların Kahire'deki Zorlu Sınavı

KAHİRE (AA) – AYDOĞAN KALABALIK - Mısır istihbaratı aracılığı ile başlatılan Fetih ve Hamas arasındaki uzlaşma görüşmelerinin en önemli aşamalarından biri bugün Kahire'de gerçekleştirilecek.

Yahya es-Sinvar başkanlığındaki Hamas heyetinde Gazze, Batı Şeria ve Katar'dan gelecek üç ayrı grup yer alacak. Hamas tarafı Mısır yönetimi ile görüşerek, hareketin Filistin toprakları dışındaki temsilcilerinin de görüşmelere katılmasını kabul ettirdi.

Hamas heyetinde Gazze'den Salah el-Berduvil ve Halil el-Hayye, Batı Şeria'dan Salih el-Aruri Katar'dan ise Husam Bedran, İzzet er-Raşak ve Ruhi Müştehi yer alıyor.

Azzam el-Ahmed başkanlığındaki Fetih Hareketi heyeti ise Fayiz Ebu Gıta, Ebu Malis Heles, Ruhi Futuh ve Hüseyin eş-Şeyh'ten oluşuyor.

Fetih ve Hamas heyetlerinin yanı sıra Muhammed Dahlan da Kahire'ye geldi.

- Görüşmelerin gündeminde neler var?

Kahire'deki görüşmelerin esasını 2011'de yapılan anlaşmanın uygulanamayan bölümlerinin hayata geçirilmesi oluşturuyor.

Bu bağlamda Gazze'deki devlet görevlileri ve memurların Batı Şeria'dakilerle birlikte bir çatı altında toplanması en önemli konulardan biri olarak kabul ediliyor.

Gazze'nin ihtiyaçları ve özellikle de sınır kapıları bir diğer önemli gündem maddesi. Özellikle Gazze'nin tek çıkış noktası olan Refah Sınır Kapısı ile ilgili görüşmelerde Kahire'nin talepleri doğrultusunda hareket ediliyor.

Fetih ve Hamas arasındaki en kritik ve hassas konu ise direnişin elindeki silahlar. Hamas'ın askeri kanadı İzzeddin Kassam Tugayları'nın silahları meselesi Kahire'de gündeme getirilmeyecek.

Ara bulucu Mısır tarafı, uzlaşma görüşmelerinin kesintiye uğraması endişesinden dolayı, Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas'ın "ikinci bir Hizbullah" benzetmesine rağmen "direnişin silahı" dosyasının masaya getirilmesi konusunda ısrarlı davranmıyor.

Aksi takdirde 2011'dekine benzer uygulanamayan bir Kahire anlaşmasının daha ortaya çıkması kaçınılmaz olacak.

- Direnişin silahına karşılık başbakanlık

Hamas, başbakanlığı elinde bulundurma ısrarından vazgeçti. Hamaslı yetkililer bunu, "Filistin yönetiminin ABD ve İsrail ile yapacağı barış görüşmelerinde pürüz çıkmaması" için atılan bir adım olarak açıklıyor.

Ancak Kahire kulislerinde, Hamas'ın başbakanlık konusundaki tutumunu değiştirmesinin, "direnişin silahının gündeme getirilmemesi" şartıyla doğrudan ilişkili olduğu konuşuluyor.

Genel seçimlerin yapılması ve Hamas'ın da Filistin Kurtuluş Örgütü'ne (FKÖ) katılması gündemin önemli diğer maddeleri olarak kabul ediliyor.

Mısır tarafının kesin ve kapsamlı bir uzlaşma önerdiği basına yansıdı. Mahmud Abbas'ın kademeli ve yavaş yavaş uygulanacak bir uzlaşıdan yana fikir beyan ettiği, ancak Hamas'ın da kapsamlı bir uzlaşıda ısrarcı olduğu gözleniyor.

- Uzlaşmanın "anahtarları" Dahlan ve Sinvar

Muhammed Dahlan ve Islah Hareketi üyelerinden Semir el-Mişheravi'nin Birleşik Arap Emirlikleri'nden (BAE) dün Mısır'a geldiği Dahlan'a yakın isimler tarafından duyuruldu.

Mısır yönetimi tarafından Mahmud Abbas'a karşı uzlaşma konusunda baskı aracı olarak da kullanılan Dahlan'ın, Cumhurbaşkanı Abdulfettah es-Sisi ile görüşmek için Kahire'ye geldiği biliniyor.

Fetih Hareketi'nin İsrail'e yakın eski yöneticilerinden Gazzeli Dahlan, Filistin uzlaşma görüşmelerinde bazen "koz" olan, bazen de "ıskartaya çıkan" bir isim görüntüsü veriyor.

Ancak Mısır kamuoyunda, uzlaşmadaki anahtar iki isimden birinin Dahlan, diğerinin ise Hamas heyetine başkanlık eden Sinvar olduğu yorumları yapılıyor.

- Trump'tan uzlaşma görüşmelerine destek

ABD Başkanı Donald Trump, Filistin-İsrail barışına bir fırsat tanımak adına Amerikan Büyükelçiliğini Kudüs'e taşıma konusunda acele etmeyeceğini açıklamıştı.

Mısır'da Sisi yönetimi ise cumhurbaşkanlığı seçimlerine, Filistinli gruplar arasında uzlaşma sağlamak suretiyle Gazze sınırını güven altına alarak ve Sina Yarımadası'ndaki şiddet olaylarını azaltarak gitmeyi hedefliyor.

Filistinli gruplar arasında uzlaşı sağlanması halinde, gelecek yıl yapılması planlanan seçimlerde tekrar aday olmasına kesin gözüyle bakılan Sisi'nin hanesine bir puan eklenecek.

Filistin Ulusal Uzlaşı Hükümeti'nin geçen hafta, 2014 yılından bu yana Gazze'de ilk kez toplanması uzlaşma umutları adına önemli bir adım olarak değerlendirilmişti.