Bakliyatta Ramazan Spekülasyonu

Bakliyat Türk halkının en çok tükettiği gıdaların başında geliyor. 2014 yılının başlarında özellikle bakliyat fiyatlarında yapılan spekülasyonlar nedeniyle fiyatlar aşırı şekilde artmıştı. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı bu duruma el koyarak fiyatların tekrar dengeye oturmasını sağladı. Ocak ayında bakanlık tarafından yapılan araştırmaya göre İstanbul'da kuru fasulye 7.2, mercimek 2.4, pirinç ise 3.2 liradan satılıyordu.ÖZETLE

Fiyatları spekülatörler artırıyor

Dünyada fasulye fiyatları geriliyor

TMO'nin pirinci 2.90 lira

Ramazan ayının yaklaşmasıyla birlikte fiyatlar tekrar yükselmeye başladı.

Şubat-mart aylarında 8 liradan satılan kuru fasulye 10, 4.5 liradan satılan baldo pirinç 6 ve 3 liradan satılan mercimek 4-5 lira arasında satılıyor.

Küçükçekmece pazarı, Eminönü ve Kadıköy'deki bakliyat satıcıları fiyatların toptancılar tarafından arttırıldığını söylüyor. 2 ay önce 8 liradan sattıkları fasulyeyi bugün 10 liradan verdiklerini açıklıyorlar.

Marketlerde ise bazı markalar fiyatlarına yüzde 10 ila yüzde 20 arasında zam yaptı.

Pirince TMO müdahalesi

Toprak Mahsülleri Ofisi (TMO) pirinç fiyatlarındaki dalgalanmanın önüne geçebilmek için perakende pirinç satışına başlamıştı. Ancak TMO'nun pirinç satışını bütün Türkiye'ye yaymasına rağmen pirinç fiyatları durmadı.

TMO logolu Osmancık pirincinin kilosu 2.90 liradan satılıyor. Oysa zincir  marketlerde Osmancık pirincinin kilosu en ucuz 4.35 lira. ve bu fiyat 6.90 liraya kadar çıkabiliyor.

Mart ayında Carrefour markette satılan 1 kiloluk Reis Osmancık pirincinin fiyatı 5.70 liraydı. Reis Osmancık pirincin bugünkü fiyatı 6.90 lira.

Ev hanımlarının pilav yapmak için ilk tercihleri olan Baldo pirinçte de durum aynı. Pazar ve bakliyatçılarda kilosu ortalama 5 lira olan Baldo pirinç marketlerde en ucuz 6.15 liraya satılıyor. Bu fiyat markasına göre 8.90 liraya kadar çıkabiliyor.

Semt pazarcıları bir ay önce baldo pirincin kilosunun 4 lira olduğunu söylüyor.

En ucuz mercimek 3.5 lira

Birkaç ay önce kilosu ortalama 2.5 lira olan mercimeğin ise en ucuzu 3.5 liraya çıktı. Pazarda mercimek fiyatı 3.5-5 lira arasında değişiyor. Zincir marketlerde ise mercimeğin kilosu markasına göre 5.90 liraya kadar çıkabiliyor.

Kendi markalarıyla ürettirdikleri mercimeği Migros kilosu 3.05, Carrefour 3.50 liradan satıyor.

Dermason kuru fasulye 10 lira

Türkiye'de yılda 200 bin ton kuru fasulye üretiliyor ve 30 bin ton civarında da ithalat yapılıyor.

Birçok çeşidi olan kurufasülyenin fiyatları 8-16 lira arasında değişiyor. Ev hanımlarının daha kolay piştiği ve daha lezzetli olduğu için tercih ettikleri dermason kuru fasulyenin fiyatı ise ortalama 10 lira. Pazar esnafı kuru fasulyenin ortalama yüzde 20 zamlandığını, bu fasulyeyi 2 ay önce 8 liradan sattıklarını söylüyor.

Zincir marketlerde ise dermason kuru fasulyenin kilosu 9.95 lira ile 13.50 lira arasında değişiyor.

Ramazan spekülatörleri

Al Jazeera'ya konuşan Ulusal Baklagil Konseyi Başkanı Mahmut Arslan ise fiyat artışlarının Ramazan spekülatörlerinin işi olduğunu söyledi.

Dünyada bazı ürünlerde fiyatların gerilediğini söyleyen Arslan bu konuda şu bilgileri verdi:

"Şu anda Türkiye genelinde bakliyata zam yapılması için hiç bir neden yok. Hatta kuru fasulye fiyatlarının düşmesi lazım. Çünkü bütün dünyada kuru fasulye fiyatları geriliyor. Örneğin bizim en çok ithalata yaptığımız Kırgızistan'da fasulyenin tonu 1500 dolara kadar geriledi. Birkaç ay önce tonu 2 bin doların üzerindeydi.

Keza pirinç fiyatlarının da yükselmesi için bir neden yok. Pirincin hasat zamanı eylül-ekim aylarıdır. Yani hasata yaklaşıldığı için yüzde 1-2 oynayabilir ama ciddi bir zam yapılamaz. Bugün Osmancık pirincin ortalama fiyatı 3.5 lira civarında. Mercimekte pirinçle aynı durumda. Ben bu fiyat artışlarını Ramazan spekülatörlerine bağlıyorum."

Bakanlık fiyat yayınlamıştı

2014 yılı Ocak ayında kuru fasulye fiyatının ete yaklaştığı ve 12 lirayı aştığı haberleri üzerine Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, üç büyük şehirde yaptırdığı bakliyat fiyatları araştırmasını açıklamıştı.

Bakanlık il müdürlükleri tarafından yapılan piyasa araştırmasına göre, ocak ayı itibariyle kuru fasulyenin market fiyatı Ankara'da 8,1, İstanbul'da 7,2 ve İzmir'de 8,8 lira. Pirinç kilogram fiyatı ise, Ankara'da 4.5, İstanbul'da 3.2, İzmir'de 5.7 lira. Kırmızı mercimek ise Ankara'da 3.3, İstanbul'da 2.4, İzmir'de 2.7 liradan satıldığı belirtilmişti.