Balkanlar Osmanlı'nın Anayurduydu

Osmanlılar kuruluşlarından hemen sonra kendilerine ilk hedef olarak Batı'yı seçmişlerdi. Daha 1352 yılında, Çanakkale Boğazı'nın batı yakasında Çimpe Kalesi'ne yerleşmişlerdi. İlk önceleri Bizans'a karşı güçlü Ege beyi Aydınoğlu Gazi Umur Bey ile bir olmuşlardı. Onun İzmir'i kuşattığı sırada ölmesiyle de artık tek kalmışlardı, Türklerin 350 yıl önce Selçuklularla başlayan büyük Batı serüveninde.

Büyük vizyoner, üçüncü hükümdar Murad Hüdavendigâr Rumeli'deki ilerleyişi, Meriç Nehri'nin Batı yakasında Dimetoka'yı fethettiği 1361 yılında Balkanlar'ın içine taşımıştı artık. 1389 yılında Kosova Ovası'nda öldüğünde de, Balkanlar artık bir Osmanlı anayurduydu. Balkanlar sımsıcaktı, yemyeşildi. Daha İstanbul fethedilmeden 64 yıl önce…

Bütün Yönleriyle Balkanlar

Osmanlıların Balkanlar'a yerleşmesi sadece askeri bir harekât değildi. Türkler Balkanlar'a sosyal, kültürel, mimari ve ekonomik tüm boyutlarıyla gelmişlerdi. Hıristiyan dünyasındaki kanlı Katolik-Ortodoks çekişmesinin yüzyıllardır sürdüğü bir dönemde, bölgenin büyük çoğunluğunu oluşturan Ortodoks halklarının yanında durmuşlar ve hoşgörüye dayanan sistemleriyle onları da yanlarına almışlardı. "İnsanını yaşat ki sen de yaşayasın" diyordu Osmanlı felsefesi..

Daha sonra, 1683 Viyana bozgunuyla başlayan süreçte Balkanlar yavaş yavaş Osmanlı'nın elinden çıkmaya başladı. 1789 Fransız İhtilali'yle başlayan uluslaşma sürecinde ise artık Balkanlar'da da isyanlar ve bağımsızlıklar dönemine girilmişti. Ve bu süreç 1912-1913 Balkan Savaşları ile tamamlandı. Osmanlılar Balkan Savaşlarında, bir gafletler silsilesi içinde birkaç ayda yitirdi gitti 500 yıllık güzide anavatanını. İnanılması güç, müstesna bir öyküdür Osmanlı ve Balkanları..

Osmanlılar Balkanlar'ı 15 bin eserle donatmışlardı. Bugün bu eserlerin çok önemli bir bölümü artık yerinde durmamaktadır. Ama Osmanlı hâlâ capcanlı yaşar Balkanlar'ın her yerinde, her köşesinde, kimi yıkık kimi virane; ama hâlâ ayakta, hayatta.

Balkanlar'ın Osmanlı Tarihi 1352-1913 kitabı, Osmanlı tarih çalışmalarında tüm boyutlarıyla sadece Balkanlar'ı odağına yerleştiren ilk eserdir. İlk defa yayımlanan renkli resimleriyle, Balkanlar'a renk veren mekânlar ve eserler, kitaba hayat veriyor.. Ayrıca kitaptaki Göçler bölümünde, hem yüzyıllar önce Anadolu'dan Rumeli'ye, hem de daha sonra Rumeli'den Anadolu'ya göçler inceleniyor, Balkan kökenlerine ışık tutuluyor..