BM Güvenlik Konseyi Reform Çalışmaları

BİRLEŞMİŞ BM Genel Kurul Başkanı Sam Kutesa, BM Güvenlik Konseyi'nin (BMGK) meşruiyetinin ve yetkinliğinin artırılması için reform sürecinin hızlandırılması gerektiğini söyledi.

BM'de düzenlenen "Güvenlik Konseyi Reformu için Hükümetler arası Müzakere" toplantılarının açılışında konuşan Sam Kutesa, BMGK reformu müzakerelerinin 10 yıldır sürdüğünü ancak mesafe alınamadığını belirtti.

Artık müzakerelerin belirli bir metin üzerinden devam etmesi gerektiğini vurgulayan Kutesa, "BMGK'nın etkinliği, meşruiyeti ve kararlarının uygulanabilirliği için reform sürecini hızlandırmanın zamanı geldi" diye konuştu.

Dünyanın her köşesinden liderlerin BMGK'nın modern dünyanın jeopolitik gerçeklerine uygun hale getirilmesi yönünde çağrıları olduğunu hatırlatan Kutesa, "BM'nin kuruluşundan bu yana geçen 70 yılda dünyada çok büyük değişiklikler olduğu çok açık" dedi

"Genişlemeyi destekliyoruz ancak veto yetkisi verilmesine karşıyız"

Toplantıda konuşan İngiltere'nin BM Daimi Temsilcisi Mark L. Grant da, "BMGK'nın modern dünyayı daha fazla temsil eden bir yapıya kavuşturulmasının zamanının geldiğine inanıyoruz" dedi.

BMGK'da hem daimi hem de geçici üye sayısı konusunda "mütevazı" bir genişlemeyi desteklediklerini bildiren Grant, "BMGK'nın yetkinliğine verdiğimiz önem uyarınca biz veto yetkisi olan üye sayısının artırılmasını desteklemiyoruz" diye konuştu.

Konsey'e yeni üye kabulüne ilişkin de konuşan Grant, "Biz, Brezilya, Hindistan, Almanya ve Japonya ile birlikte Afrika kıtasından bir temsilcinin BMGK'da daimi üye olarak yer almasını istiyoruz" dedi.

Grant, bu dört ülkenin ve bir Afrika temsilcisinin Konsey'in temsil kabiliyetini artıracağını kaydetti.

Reform teklifleri

BMGK reformu tekliflerinde daimi ya da geçici üye sayısının artırılması, veto yetkisinin sınırlandırılması, daha fazla ülkeye veto yetkisi tanınması, özellikle Afrika ve Latin Amerika'dan birer temsilcinin daimi üye yapılması gibi görüşler öne çıkıyor.

BM Genel Kurulu tarafından organize edilen ve 10 yıldır süren "Güvenlik Konseyi Reformu için Hükümetler arası Müzakere" çalışmalarında henüz bir ilerleme elde edilemedi. Reform tekliflerinin hayata geçirilebilmesi için 193 üyeli BM Genel Kurulu'na getirilen tasarının üçte iki çoğunluk tarafından desteklenmesi ve BMGK'nın daimi üyelerinin de teklifi kabul etmesi gerekiyor.

Bugüne kadar Konsey'in yapısındaki tek değişiklik 1965 yılında geçici üye sayısının 6'dan 10'a çıkarılması ile gerçekleştirilmişti.