Bursa Belleğine Bir Eser Daha

Büyükşehir Belediyesi tarafından hazırlanan 'Tarihi Bursa Mezar Taşları- Bursa Hazireleri' kitabı, Bursa belleğine kazandırıldı.

Büyükşehir Belediye Başkanı Recep Altepe, Darüzziyafe'de gerçekleştirilen tanıtım toplantısında Bursa belgeliğine yeni bir eser kazandırmanın mutluluğunu yaşadığını söyledi.

'Bursa Hazireleri' kitabının hazırlık çalışmalarını gerçekleştiren Dr. Bedri Mermutlu ile Dr. Hasan Basri Öcalan'ı tebrik eden Başkan Altepe, Bursa'nın kimliğinin ortaya çıkarılması noktasında yapılan çalışmaları desteklediklerini belirterek, "Bursa'nın kaybolmak üzere olan değerlerinin kente kazandırılması ve kent kimliğinin aydınlatılmasına yönelik güzel bir çalışmanın daha bu dönemde başarılmasını çok önemsiyoruz.

Tarihi geçmişimizi en iyi şekilde bilmemiz, gereken dersi almamız ve geleceğimize yön vermemize olanak sunacak çalışmalara devam ediyoruz" diye konuştu.

"Gelecek kuşaklara en güzel mirası bırakıyoruz"

Bursa'nın önemli bir tarih kenti olduğunu vurgulayan Başkan Altepe, binlerce yıllık ilk çiftçi topluluklarının Bursa'da bulunduğu hatırlatarak, "Şehir merkezinde 3 bin 500 yıllık tarihi olan Bursa, Osmanlı'nın başkenti olması bakımından da önem taşıyor. Tarihi canlandırmaya, ilk dönem Osmanlı eserlerinin merkezi olan Bursa'da bu dönemlerin izlerini ortaya çıkarma ve gelecek kuşaklara en güzel mirası bırakmaya yönelik çalışmaları gerçekleştirmeye devam ediyoruz" dedi.

Hangi siyasi görüşte olursa olsun tüm akademisyenlerin bu çalışmaları desteklediğini ifade eden Başkan Altepe, Bursa'nın, tanınması konusunda yapılanlarla marka olmuş örnek bir kent olduğunu ifade ederek, "Bu eserlerle birlikte kültürel ve sanatsal yaşama da önemli katkılar sağlanıyor. Şehirler medeniyetlerin merkezi olduğundan kültür ve sanatsal anlamda bu tür faaliyetlerin ortaya çıkması çok önemli. Bizler de bunları inceledikçe görüyor ve gördükçe şaşırıyoruz. Bizim bu değerleri günyüzüne çıkarıp Bursa'nın değeri olarak sunmalıyız" şeklinde konuştu.

Büyükşehir Belediyesi tarafından soyut kültürle ilgili değerlerin ortaya çıkarılması çalışmalarının sürdürüldüğünü kaydeden Başkan Altepe, tarihi mahallelerle, köylerle, okullarla ilgili eserlerin de hazırlandığını sözlerine ekledi.

"Bursa'ya 'Açık Hava Mezar Taşları Müzesi' yapacağız"

Bursa'nın tarihinde mezar taşları ve hazirelerin önemli yeri olduğunu söyleyen Başkan Altepe, "Bursa tarihinde ıssız kalmış, büyük şahsiyetler ve yeri doldurulamayan, yaşadıkları döneme iz bırakan insanlardan şehrin yöneticilerine kadar herkesin bu hazirelerde izleri var.

Bursa tarihinin derinlikleri burada. Bugün çoğu mezar dağılmış haldeydi. Kiminin taşları kırıktı, bunlarla ilgili çalışmalarımızı da yapıyoruz. Aynı zamanda birçok yerdeki mezarlıklar kaldırılmış ve yerlerine semtler kurulmuş. Hazirelerle ilgili çalışmalarda mezar taşlarından dönemin günlük hayatı ve sosyal yapısıyla ilgili bilgilere de ulaşmış oluyoruz" dedi.

Başkan Altepe, mezarlıklarla ilgili çalışmalardan da bahsederek Haraççıoğlu, Seyyid Usul gibi birçok bölgede mezarlıkların onarıldığını söyledi. Tarihi kalkındıran bu çalışmaların örnek olduğuna değinen Başkan Altepe, "Bunlara sahip çıkmalı, saygımızı göstermeli, vefa borcumuzu ödemeliyiz. Büyükşehir Belediyesi olarak, hazirelerin günyüzüne çıkarılması, envanter çalışmaları, restorasyon gibi çalışmalarla hazirelerimize sahip çıkıyoruz. Hedefimiz hazirelerimizin, Seyyid Usul ve Timurtaş Paşa hazireleri gibi örnek bir statüye kavuşmasıdır.

Bunun yanında Muradiye Külliyesi içinde bir 'Açık Hava Mezar Taşları Müzesi' yapılacak. Proje, şu anda Anıtlar Kurulu'ndan onay bekliyor. Bu çalışmaların devamında tüm mezarlıklarımızı kapsayan çalışmalar yapılacak ve bu sayede bir yandan Bursa'nın tanıtımına da önemli katkılar sağlayacak. Bu dökümanların toplanıp gelecek nesillere aktarılması bizim en önemli işlerimizdendir" şeklinde konuştu.

"Bu proje çılgın bir çalışmaydı"

Bursa'da 1998 yılından bu yana hazirelerle ilgili çalışmalar yaptığını söyleyen Dr. Bedri Mermutlu çalışmanın ilk etabını Büyükşehir Belediyesi'nin katkılarıyla gerçekleştirdiğini vurguladı. Bursa'nın en eski Osmanlı kenti olması nedeniyle projenin önemine işaret eden Mermutlu, "Proje çerçevesinde mezar taşlarını tek tek okuduk. Taşları okumanın yanı sıra Bursa'yı tümüyle ilgilendiren farklı yönleriyle ele aldık. Bazı taşların tarihi var ismi yok. Onları tarihi kaynaklardan çıkardık.

Böylece adeta arkeolojik çalışma yapıldı. İlk defa, o hazireye defnedilip taşı olmayan kişilerin listesi de çıkarıldı. Bursa'da toplam 157 hazireden 101'i mevcut, 56'sı yok. Bir ilke imza atan bu çalışmada 1188 taş okundu. Defnedilip taşı olmayanlar 878 tane tespit edildi. Çalışmada 2066 kişiye işaret edildi. Bu hazirelerin 73'ü cami ve mescit etrafında, 40'ı tekke, 22'si türbe, 3'ü medrese ve 16'sı da mektep etrafında bulunuyor" dedi.

Çalışmaların Bursa'nın tarihi ve sosyal ilişkileri açısından çok şey öğrettiğini vurgulayan Mermutlu, "Bu proje çılgın bir çalışmaydı. Söylediğimde kimse inanmadı. Biz çalışmamız sırasında olanı olduğu gibi nakletmedik, derince araştırarak tespitlerimizi bu kitapla sunduk. İkinci etapta da kaybolan hazireleri bulacağımızı düşünüyorum. Büyükşehir Belediyesi, projemize eleman ve temizlikçi katkısıyla destek vererek işimizi hayli kolaylaştırdı" şeklinde konuştu.

Çekirge Caddesi'nin mezarlık üzerine kurulduğunu örnekleyen Mermutlu, kadın ve çocukların isimlerinin hazirelerde bulunmadığını söyleyerek, vatandaşların tarihi bilince ulaşması adına kaybolan hazirelerin yerlerine birer tabela koyup hatırlatma yapılabileceğine işaret etti.

Büyükşehir'e destek teşekkürü

Dr. Hasan Basri Öcalan da kitabın hazırlık sürecini örneklerle anlatarak, "Bursa, Osmanlı tarihi açısından en eski şehir olması sebebiyle belge adına zengin bir şehirdir. Bursa'yı Piremir'den Sultan Murat Hüdavendigar'a kadar 11 bölgeye ayırdık. Titiz çalışarak, mezar taşlarını temizleyip, fotoğraflayarak bugünkü haline getirmeye çalıştık. Kaybolanları sokak isimlerinden bularak tespit ettik. Örneğin, Hoca Sinan mektebini Namazgah'ta bir evin bahçesinde bulduk. Bu şekilde enteresan izler bularak mezar taşlarını okuduk, temizledik, paftaladık.

Sonra önümüze bir Bursa haritası koyup geometrik olarak 11 bölgeye ayırdık. Her bölgenin başına da harita koyduk. Sadece arazide değil dizgide de başındaydık. Baskı aşamasında bizzat ajansta bulunup, 2 bine yakın taşı tek tek sıraladık. Projemize baştan beri destek veren Büyükşehir Belediye Başkanı Recep Altepe'ye ve çalışmaya emeği geçenlere teşekkür ediyorum" dedi.