Göbeklitepe'de Yürütülen İş Makineli Çalışmaya Ölen Kazı Başkanının Eşinden Tepki

ŞANLIURFA'da, dünyanın en eski anıtsal tapınağı olarak kabul edilen Göbeklitepe'de sürdürülen iyileştirme çalışmaları tepkiye neden oldu. Geçirdiği kalp krizi sonucu 2014 yılında yaşamını yitiren kazı eski başkanı, Alman arkeolog Klaus Schmidt'in eşi Çiğdem Köksal Schmidt, arkeolojik alana beton döküldüğünü, kalıntıların ise iş makineleriyle ezildiğini ileri sürdüğü görüntüleri, sosyal medyadan paylaşıp, tepki gösterdi.

Türkiye'de ve dünyada son dönemdeki en önemli arkeolojik keşiflerden Göbeklitepe'de, Kültür ve Turizm Bakanlığı'nca yürütülen çatı örtüsü ve canlandırma merkezi yapımı çalışmalarında sona yaklaşılıyor. Yaklaşık 18 yıldır ziyaretçilere kapalı tutulan ve yakın zamanda çelik çatı projesinin tamamlanmasının ardından ziyarete kısmen açılan Göbeklitepe'de, çevre düzenlenmesi çalışmaları da sürdürülüyor. Yaklaşık 20 yıl Göbeklitepe'nin kazı çalışmalarını yürüten ve 2014'te geçirdiği kalp krizi sonucu hayatını kaybeden Prof. Dr. Klaus Schmidt'in çalışma arkadaşı ve eşi Çiğdem Köksal Schmidt, arkeolojik alana beton dökülen, kalıntıların ise iş makineleriyle ezildiği görüntüleri, sosyal medya üzerinden paylaştı. Schmidt, Göbeklitepe'nin 'F yapısı' (Kaya tapınağı) denilen bölgenin hemen yanına beton döküldüğünü, Neolitik döneme ait mimari kalıntılara 3 metre uzaklıkta bulunan alanın iş makineleriyle ezildiğini ileri sürdü.

Çiğdem Köksal Schmidt, eşi Klaus Schmidt'in yapılmasını istemediği, Göbeklitepe'yi tahrip edecek her şeyin gerçekleştirildiğini savunarak, "Yüzeyde bir şey görmeyince altında da bir şey yok sanıyorlar" dedi. Schmidt, ayrıca çalışmalar sırasında arkeolog, bakanlık temsilcisi ya da müze görevlisinin alanda olmadığına öne sürdü.

'BENDEN BAŞKA KİMSENİN CANI ACIMIYOR MU?'

Eşiyle birlikte 20 yıldır bölgede kazı çalışmalarını yürüttüklerini, eşinin ölümünün ardından bu görevi bırakmak zorunda kaldıkları belirten Çiğdem Köksal Schmidt, sosyal medya hesabından beton ve iş makinelerinin çalıştırıldığı Göbeklitepe'den fotoğraflar da paylaşarak, şunları kaydetti:

"Benden başka kimsenin canı acımıyor mu? Burası Göbekli tepe. Taze beton dökülen alanın yanı başında görülen 'F yapısı' (Kaya tapınağı) adını verdiğimiz alan, üzerinde iş makinalarının eze eze bitiremediği alan da hemen bu neolitik döneme ait mimari kalıntıların üç metre ilerisinde, orada yüzeyde bir şey görmeyince altında da bir şey yok sanıyorlar ama orada da 15 cm. derinlikte ana kaya üzerinde Neolitik döneme ait izler var. 2013 yılında başlayan ahşap yürüme yolu projesinin bir kısmını sökmüşler, neden, başka bir güzergah saptamışlarmış. Yeni saptanan güzergah tam da Klaus'un ziyaretçi yoğunluğu yönelmesin diye ferah tuttuğu bir alanda. Eski tren yollarından kalma ahşaplarla yürüme yolunu aşağıdaki ziyaretçi merkezinin oraya kadar kesintisiz yapacağız, sit alanına kesinlikle beton dökmeyiz, asfalt yapmayız demişlerdi Klaus hayattayken. Onun yapılmasını istemediği, Göbeklitepe'yi tahrip edeceğini bildiği her şeyi koştura koştura yapıyorlar. Bu sabah Göbeklitepe'yi ziyaret ettiğimde nasıl hızlı bir tahribat vardı anlatamıyorum. Ben tahribat diyorum, onlar Doğuş yol yapıyor, proje böyle diyorlar. Bir tane arkeolog, bakanlık temsilcisi, müze görevlisi yok alanda. Bir arkeolog neredeyse çevre gezisi yaparken bile ancak bakanlık temsilcisi ile hareket edebilirken, ihale alan inşaat şirketlerine SİT alanlarında süresiz dolaşım ve ne istersen onu yap izni mi veriliyor?"

FİRMA YETKİLİLERİ: ÇALIŞMALAR TİTİZLİKLE YÜRÜTÜLÜYOR

Göbeklitepe'de yürüyüş yolu ve çevre düzenlenmesi için yürütülen çalışmalarda, kazı alanında hasara yol açmadan inşaata devam edildiğini bildiren firma yetkilileri ise söz konusu yüzeydeki alana, metrelerce uzunlukta, keçeye benzer halı serdiklerini kaydetti. Yetkililer, alanda daha önce bulunan ve yıprandığı gözlenen tahtaların yerine yeni tahta konulacağını, çimento döküldüğü iddia edilen yerlerin ise halının üzerine dökülen yerler olduğunu ileri sürerek, çalışmaların titizlikle sürdürüldüğünü vurguladı.

UNESCO DÜNYA MİRAS LİSTESİ'NE GİRMESİ BEKLENİYOR

Öte yandan Göbeklitepe kazı alanında devam edilen restorasyon çalışmalarında, tarihi eserlerin bulunduğu bölgeye 6 milyon 600 bin euroluk bedelle koruma amaçlı çatı yapıldı. Ziyarete açılan Göbeklitepe'ye, bu yıl turizm sezonunda yerli ve yabancı turistlerin yoğun katılımının beklenildiği öğrenildi.

Kültür ve Turizm Bakanlığı başta olmak üzere birçok uluslararası kurum ve kuruluş tarafından dünyanın en eski tapınak merkezi olarak kabul edilen ve UNESCO Dünya Miras Geçici Listesi'nde yer alan Göbeklitepe'nin, gelecek yılın başında asıl listeye alınması için çalışmalar yürütülüyor.

? - Şanlıurfa