Gökçe: TOKİ Uzantılı İnşaatların Denetimleri Sorunlu

Mecidiyeköy'de 10 işçinin yaşamını yitirdiği asansör kazasının yaşandığı Torunlar GYO'ya ait rezidans inşaatında denetim sorunu olduğunu belirten TMMOB İnşaat Mühendisleri Odası İstanbul Şubesi Başkanı Cemal Gökçe, "İş güvenliği uzmanlarının ücretleri müteahhitler tarafından ödeniyor. TOKİ uzantılı inşaatların denetimleri sorunludur. Bilime, bilgiye ve uzmanlığın sertifikalandırdığı bir sistemin kurulmasına ihtiyaç vardır" dedi.

Karaköy'deki İnşaat Mühendisleri Odası'nda DHA'ya açıklama yapan Cemal Gökçe, iş kazaları ve ölümler konusunda Türkiye'nin Avrupa'da birinci, dünyada 3. sırada olduğunu söyledi. Gökçe,  şöyle konuştu:

"Bizde ciddi bir denetim problemi var. Gerek yapı denetim, gerekse işçi sağlığı ve iş güvenliğinin sağlanması çerçevesinde ciddi sorunlarımız var. Yapı denetim çerçevesinde 1999 depremi sonrası çıkarılmış olan 4708 sayılı yapı denetim yasamız var. Bu yasa kamu yapılarının dışındaki tüm yapıların yapı denetim kapsamında yürütüleceğini ifade ediyor. Fakat ne yazık ki TOKİ'ye bağlı ve uzantılı tüm inşaatlarda, konut inşaatları, gökdelenler, AVM inşaatları da dahil 4708 sayılı yapı denetim yasası kapsamı dışına alındı. Bu inşaatlar TOKİ tarafından denetleniyor. Bunların büyük bir kısmı yüksek yapılar. Ülkemizde halen yüksek yapılarla ilgili bir yönetmelik yok. Dolayısıyla bu yapıların projeleri nasıl yapılıyor, nasıl denetleniyor belli değil. Denetim mekanizması para kazanmanın arkasında kaldı."

İŞ GÜVENLİĞİ VE İŞÇİ SAĞLIĞI İÇİN GEREKENLER MALİYET OLARAK GÖRÜLÜYOR

Kazanın yaşandığı Torunlar GYO'ya ait rezidansın da TOKİ uzantılı ve denetim sisteminin dışında olduğunu dile getiren Gökçe, "TOKİ inşaatları da kamu inşaatı sayıldığı için yapı denetim uzmanları tarafından ne yazık ki denetlenmiyor. TOKİ tarafından oluşturulan müşavirlik kanalıyla denetleniyor. Nasıl denetlendiği belli değil. İş güvenliği ve işçi sağlığına yönelik alınması gereken önlemler bir maliyet konusu olarak görülüyor. İş ve güvenliği ve işçi sağlığına yönelik gerekli harcamalar yapılmıyor. Türkiye'deki bütün inşaatların durumları da böyle. Torunlar GYO'ya ait rezidans inşaatı da bu kapsamda" dedi.

İŞİN HIZLI YAPILMASI DÜŞÜNCESİ GÜVENLİĞİN ÖNÜNE GEÇİYOR

Daha hızlı çalışma anlayışının, ortaya çıkan aksaklıkları ve arızaların ertelenmesine neden olduğunu belirten Gökçe, " Orada asansörde oluşan arızayı bildiren bir teknik elemanın ya da uzmanın sorunu erteleyerek işin hızlı yapılması düşüncesi ne yazık ki güvenliğin önüne geçiyor. Bu anlayış böylesi cinayetlerle sonuçlanıyor. Bu anlayışın mutlaka değiştirilmesi gerekir" şeklinde konuştu.

DENETİM UZMANLARININ ÜCRETLERİNİ MÜTEAHHİTLER VERİYOR

Kazanın meydana gelmesinde denetim sorununun önemli ölçüde yer tuttuğunu belirten Gökçe, şunları söyledi:

"Denetim elemanları ve iş güvenliği uzmanlarının ücretlerini müteahhitler veriyor. Yani o işi yaptıran insanlar veriyor. Dolayısıyla işi yaptırandan ücret alan kişilerin, herhangi bir problem durumunda güvenlik koşullarının sağlanmasına yönelik alınması gereken önlemlerle ilgili yapmış oldukları uyarılar iş sahipleri tarafından dikkate alınmıyor. İş güvenliği konusu kağıt üzerinde kalıyor. Bu sistemin değişmesi gerekir. İş güvenliği uzmanlarının ücretleri müteahhitler tarafından ödenmemelidir. İş güvenliği uzmanları bağımsız özerk bir çerçeveyle oluşturulmalıdır."

MAKİNE ERTELEMEYİ KABUL ETMİYOR

Asansör konusunda da, mutlaka önceden belli aksaklıkların bildirildiğini düşündüğünü ve kamuoyuna yansıyan haberlerde bu izlenimi edindiğini anlatan Gökçe,  "Ama işin hız ve biran önce bitirilmesi konusu can güvenliğinin önüne geçtiği için sürekli erteleme durumu gündeme gelmiştir. İşte hayatın kendisi, makinenin kendisi ertelemeyi kabul etmiyor. Tam zamanında müdahale etmezseniz, bakımlarını zamanında yapmazsanız sonucu Torunlar İnşaatta yaşanan cinayetlerdir. Belli bir süre konuşuruz, aynı Soma'da olduğu gibi bir süre sonra unuturuz" diye konuştu.

Gökçe, kazaların en aza indirilmesi için yapılması gerekenleri de şöyle sıraladı:

"İş güvenliği uzmanlarının ve denetim elemanlarının mesleğin uzmanları olması gerekir. İş güvenliği yasası bir an önce değiştirilmeli. İş güvenliği uzmanlarının ücretleri iş sahipleri tarafından ödenmemeli ve bağımsız özerk bir yapı haline getirilmeli. Yapı denetim yasası mutlaka değiştirilmeli. Denetim uzmanları sürekli olarak eğitilmeli ve sertifikalandırılmalılar. Yüksek yapılar yönetmeliği çıkarılmalı." - İstanbul