Irak'ta Hükümet Siyasi Anlaşmazlıkların Neden Olduğu Krizle Boğuşuyor

HAYDAR KARAALP - Irak'ta bir türlü tamamlanamayan 22 kişilik kabinede sahiplerini bekleyen 5 bakanlıktan 2'si dün mecliste güvenoyu alırken, siyasi gruplar arasında İçişleri, Savunma ve Adalet gibi kritik bakanlıklar etrafında derinleşen anlaşmazlık ise sürüyor.

Irak Meclisi'nde dün yapılan oturumda Başbakan Adil Abdulmehdi kabinesinde bir süredir vekaleten yürütülen 5 bakanlığın tamamının belirlenmesi bekleniyordu. Ancak başta Şii gruplar olmak üzere Sünniler ve Kürtlerin kendi aralarında yaşadıkları anlaşmazlıklar nedeniyle sadece "Eğitim" ile "Göç ve Göçmenler" bakanlıkları için aday gösterilen isimler güvenoyu alabildi.

İçişleri Bakanlığı düğümü çözülemiyor

İçişleri Bakanlığı etrafındaki tartışmalar Falih Feyyad ismi üzerinde yaşanıyor.

Haşdi Şabi grupları ile eski Başbakan Nuri el-Maliki liderliğindeki Kanun Devleti grubunun içinde yer aldığı ve İran'a yakınlığıyla bilinen Bina Koalisyonu'nun adayı Feyyad'a, Şii lider Mukteda es-Sadr ile Reform ve İmar Koalisyonu karşı çıkıyor.

Şii-Şii anlaşmazlığının en belirgin şekilde yaşandığı bu noktada hem Sadr'ın koalisyonu hem de Bina Koalisyonu geri adım atmayarak tutumlarında ısrar ediyor.

Bağdat'taki 329 sandalyeli mecliste en fazla milletvekili (54) bulunan Sadr'a bağlı Sairun grubundan adının açıklanmasını istemeyen bir milletvekili, "Falih Feyyad'ın İçişleri Bakanı olmaması noktasındaki tutumumuzu sürdüreceğiz. Feyyad'ın hiçbir zaman o koltuğa oturmasına izin vermeyeceğiz." ifadelerini kullandı.

Yaşanan bu derin anlaşmazlığa rağmen Başbakan Abdulmehdi'nin halen Milli Güvenlik Müsteşarlığının yanı sıra Milli Güvenlik Konseyi ve Haşdi Şabi Başkanlığını da yürüten Feyyad'ın İçişleri Bakanlığında ısrarcı olduğu belirtiliyor.

Feyyad da yaptığı son açıklamada, Başbakan'ın kendisini istediğini ifade ederek İçişleri Bakanlığı veya başka bir devlet görevinin kendisine verilmesi halinde bundan kaçmayacağını söylemişti.

Eski Başbakan Haydar el-İbadi tarafından "siyasete karıştığı ve görevini kötüye kullandığı" gerekçesiyle "Milli Güvenlik Müsteşarlığı, Milli Güvenlik Konseyi ve Haşdi Şabi Başkanlığı" görevlerinden azledilen ve meclisteki oturumların kriz ismi olan Feyyad daha sonra mahkeme kararıyla bu görevlerine geri dönmüştü.

Sünniler Savunma Bakanlığında uzlaşamıyor

Mecliste dün yapılan kabine oylamasına Sünniler arasındaki anlaşmazlık da damgasını vurdu.

Eski Başbakanlardan İyad Allavi'nin Vataniye Koalisyonu'nun Savunma Bakanlığına aday gösterdiği eski General Faysal el-Carba, oylamada yeterli sayıya ulaşamayarak, güvenoyu alamadı.

Carba'ya Şii Bina Koalisyonu'nun yanı sıra Hamis el-Hançer liderliğindeki Sünni Ulusal Eksen Cephesi de karşı çıkıyor. Savunma Bakanlığı konusunda asıl çekişme ve anlaşmazlığın Sünni gruplar olan "Vataniye" ve "Ulusal Eksen Cephesi" arasında yaşandığı biliniyor.

Sünni Ulusal Eksen Cephesi grubu, dünkü oturumda, Şii Bina Koalisyonuyla birlikte hareket ederek oturumu terk etti ve oylamaya katılmadı.

Reform ve İmar Koalisyonu içerisinde yer alan Şii liderlerden Ammar el-Hekim'e bağlı Ulusal Hikmet Grubu Milletvekili Hasan Hallati, hükümetin yaklaşık iki ay önce meclisten güvenoyu almasına rağmen kabinenin bir türlü tamamlanamama nedeninin yaşanan derin siyasi anlaşmazlıklar olduğunu söyledi.

Hallati, "Üzerinde anlaşmazlıkların yaşandığı İçişleri, Savunma ve Adet bakanlıkları, gerçekten siyasi anlaşma ve uzlaşı gerektiriyor. Krize dönüşen bu mesele çözülmeli." diye konuştu.

"Adalet Bakanlığı" Kürt-Kürt anlaşmazlığının çözümünü bekletiyor

Abdulmehdi kabinesinde belirlenemeyen bir diğer kritik koltuk ise Adalet Bakanlığı.

Kürt gruplara verilecek bu bakanlık konusunda Kürdistan Demokrat Partisi (KDP) ile Kürdistan Yurtseverler Birliği (KYB) arasındaki çekişme devam ediyor. KYB'nin ısrarcı olduğu ve hukukçu kimliğiyle ön plana çıkan Kerkük Milletvekili Halit Şivani'yi aday gösterdiği bu bakanlığı KDP de istiyor. Başbakan Abdulmehdi'nin, iki Kürt tarafı da kızdırmamak için aralarında tek aday üzerinde anlaşmalarını istediği dillendiriliyor.

KDP Milletvekili Ahmet Saffar, AA muhabirine yaptığı açıklamada, "Dünkü meclis oturumunda Başbakanın meclise gönderdiği listede Adalet Bakanlığı için adı geçen adayın ismi bulunmuyordu. Bu da tek aday üzerinde uzlaşılamadığını ve siyasi anlaşmazlığın sürdüğünü gösteriyor." dedi.

KDP ile KYB arasında Adalet Bakanlığı için görüşmelerin sürdüğünü aktaran Saffar, bu müzakerelerin yakında tek aday üzerinde varılacak bir anlaşmayla sonuçlanmasını beklediklerini söyledi.

"Müzakereler çıkmaza girdi"

Bina Koalisyonu Milletvekili Hamdi Musevi ise Başbakan Abdulmehdi'nin güvenlik ve ekonominin iyileştirilmesi konusunda önemli bir sınav vereceğini belirtti. Musevi, şöyle konuştu:

"Abdulmehdi, açıkladığı hükümet programını hayata geçirebilmek için kabinenin tamamlanması gerektiğini düşünüyor. Başbakan, İçişleri ve Savunma bakanlıklarını vekaleten yürütmede zorluk çekiyor. Bu bakanlıklara aday olanların kabulü ya da reddi meclis çatısı altındaki oylamayla belirlenmeli. Çünkü müzakereler çıkmaz bir yola girdi."

Türkmenler Cumhurbaşkanı Yardımcılığı ve bir bakanlık istiyor

Irak Türkmen Cephesi (ITC) Başkanı ve Kerkük Milletvekili Erşet Salihi, Abdulmehdi hükümetinin 2003 sonrası Türkmenlerin temsil edilmediği ilk hükümet olduğunu söyledi.

Bu konudaki sitemini dile getiren Salihi, şunları kaydetti:

"Bina Koalisyonu lideri Hadi el-Amiri, Ulusal Hikmet Akımı lideri Ammar Hekim ve Sünnilerle önemli toplantılarımız oldu. Bizi milli çizgimizden kimse saptıramaz. ITC olarak mili menfaatlerimizi ön planda tutarak, kimsenin kölesi olmayacağız. Siyasetçiler olarak, Kürt, Sünni ve Şiilerle de görüşürüz. Şii liderlere, Cumhurbaşkanı Yardımcılığı ve bir bakanlık istediğimizi tekrar söyledik. Onlar da aramızda anlaştığımız ölçüde bize yardımcı olacaklarını söylediler. Sayın Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan da bizimle görüştüğünde, ITC'nin Türkmenlerin milli bir müessesesi olduğunu söylemişti. Bu görüşünden dolayı Sayın Cumhurbaşkanına da teşekkür ederiz."

Irak'ın büyük sorunları olduğuna ve bunların üstesinden gelebilmek için güçlü bir hükümet kurulması gerektiğine dikkati çeken Türkmen lider, terör örgütü PKK'nın ülke içerisindeki faaliyetlerine devam ettiği ve DEAŞ'ın Irak'ın etrafında bulunduğu uyarısını yaptı.