Kuraklıkla Mücadele İçin "Az Su Tüketen Hayvan" Önerisi

MURAT ASLAN - Konya Ovası Projesi (KOP) Bölge Kalkınma İdaresi, Konya Ovası'nda tarımsal yapının sürdürülebilirliğinin sağlanması amacıyla mevcut tarımsal yapıda köklü değişimlere gidilmesini, hayvancılıkta büyükbaş yerine daha az su tüketen küçükbaş hayvancılığa özel destek verilmesini istiyor.

KOP bölgesi, coğrafi konumu itibariyle Türkiye'nin en az yağış alan yeri durumunda... Konya Kapalı Havzası, Türkiye'deki ortalama yağış miktarının yarısı kadar yağış alıyor. Ovanın su kaynakları, sahip olduğu geniş tarım alanlarına karşın, oldukça yetersiz. Son yıllarda suyu fazla tüketen bitki türlerinin ekim alanlarının artması ve bilinçsiz su tüketimi bölgedeki tarımsal yapının sürdürülebilirliğini riske sokuyor.

Üç milyon hektar tarım arazisi varlığı ile ülkedeki tarım arazisi varlığının yüzde 12,4'üne karşılık gelen Konya Ovası, Türkiye'nin gıda güvenliğinin teminatı açısından da stratejik bölge olarak görülüyor. Bu nedenle KOP Bölge Kalkınma İdaresi'nce, ovada doğal kaynaklara uygun yeni bir tarımsal üretim modeli oluşturulmasının gerekliliği vurgulanıyor.

KOP Bölge Kalkınma İdaresi Başkanı Prof. Dr. Mehmet Babaoğlu, AA muhabirine yaptığı açıklamada, KOP bölgesinin; 775 bin 553 baş sığır varlığı ile Türkiye sığır varlığının yüzde 6'sına; 2 milyon 393 bin 472 baş koyun varlığı ile ülkedeki koyun varlığının yüzde 10'una sahip olduğunu söyledi.

Ovada yapılacak su tasarrufu çalışmalarının, bitkisel üretim ile hayvansal üretim faaliyetlerinin bir bütün olarak ele alınması gerektiğini dile getiren Babaoğlu, şunları kaydetti:

"Bir sığır günde 50-200 litre arası içme suyu tüketir. Bir sağmal inek 1 litre süt için 3-4 litre su tüketir. Bir işletmede 1 sığırın içtiği su ve ahır temizliğinde kullanılmak üzere 300 litre su tüketilir. Üretimden sofraya gelinceye kadar bir kilogram sığır eti üretimi için 15,5 ton, bir kilogram koyun eti için 10 ton, bir kilogram keçi eti için ise 5,5 ton su gerekiyor. Bir hayvancılık işletmesinde, zorunlu olan yem bitkileri ekimi dahil ihtiyaçlar için Konya şartlarında, bir büyükbaş hayvan için yıllık yaklaşık 2 bin ton suya ihtiyaç duyulmaktadır. Görece olarak küçükbaş hayvanların, büyükbaş hayvanlara nazaran daha az su ihtiyaçları var. Konya Ovası'nın yarı kurak iklim kuşağında olması nedeniyle meralarımız zayıf karakterde... Bu nedenle bölge, küçükbaş hayvancılık yetiştiriciliğine daha uygun yapıdadır. Bu yüzden küçükbaş hayvancılık, bölge hayvancılığının sigortası konumundadır. Bölgede küçükbaş hayvancılığın gelişmesi için özel destek verilmelidir. Atalarımızın söylediği, 'buğday ile koyun, gerisi oyun' sözü bu manada çok önemlidir."

Kullanılabilir su kaynakları ve toplam düşen yağış miktarı temel alındığında, bölge hayvancılığında koyun ve keçi varlığının payının artırılmasının öncelikli konular arasında yer aldığına dikkati çeken Babaoğlu, "Bölgeye adapte olmuş, kurak şartlara dayanımı yüksek yerli ırklarımızdan Akkaraman koyunu ve kıl keçisi ırkları ıslah edilerek yaygınlaştırılmalıdır. Ayrıca büyükbaş hayvancılıkta işletme büyüklüğünün artırılmasına destek verilmelidir" dedi.

Babaoğlu, bitkisel ürünlerde ise su tüketimi daha düşük tür ve çeşitlerin, ekim nöbetinde yaygınlaştırılması için havza bazlı desteklerin bu kapsamda tekrar gözden geçirilmesi gerektiğini belirterek, sözlerini şöyle sürdürdü:

"Buna göre; hububat, yağ bitkileri, yem bitkileri, tane baklagiller ve çerezlik kabak gibi bitki türlerinin tarımının, uygulanacak teşviklerle yaygınlaştırılması önemlidir. Bölge, Türkiye yağ ihtiyacının yüzde 10'unu karşılayabilecek potansiyele sahip. Bu nedenle bitki su tüketimi görece düşük ayçiçeği ve aspir ekiminin artırılması gerekir."

KOP verilerine göre, bir kilogram hayvansal et ve diğer ürünlerin üretimi için ihtiyaç duyulan ortalama su miktarı şöyle:

Ürünler

Su (Litre/ kg)

Sığır eti

15.400

Koyun eti

10.400

Keçi eti

5.500

Beyaz et

4.325

Ürünler

Litre/ kg

Tereyağı

5.553

Yumurta

3.265

Peynir

3.178

Süt

1.020 - Konya