Sigara ile Mücadelede Örnek Ülkeyiz

Lütfi Kırdar Uluslararası Kongre ve Sergi Sarayı'nda, Yeşilay ve Sağlık Bakanlığı işbirliği ile '31 Mayıs Dünya Tütünsüz Günü ve Küresel Yetişkin Tütün Araştırması Tanıtım Toplantısı' gerçekleşti. Toplantıda 'Küresel Yetişkin Tütün Araştırması 2012 Türkiye Raporu'nun sonuçları tüm dünya ile paylaşıldı. Programda Türkiye Yeşilay Cemiyeti'ne 'Tütün Kontrolüne Katkı Ödülü' takdim edildi.

Başbakan Recep Tayyip Erdoğan ve Dünya Sağlık Örgütü Başkanı Dr. Margaret Chan'ın katıldığı '31 Mayıs Dünya Tütünsüz Günü ve Küresel Yetişkin Tütün Araştırması Tanıtım Toplantısı' gerçekleşti. "Küresel Yetişkin Tütün Araştırması 2012 Türkiye Raporu" ve Türkiye'nin tütün ile mücadelesinde sahip olduğu başarı Hastalık Önleme ve Kontrol Merkezi (CDC) ve Dünya Sağlık Örgütü (WHO) tarafından tüm dünya ile paylaşıldı.

31 Mayıs Dünya Tütünsüz Günü ile ilgili açıklamalarda bulunan Türkiye Yeşilay Cemiyeti Genel Başkanı Prof. Dr. M. İhsan Karaman; "Dünya Sigarasız gününün bu yılki teması tütün ürünlerinin her türlü reklam promosyon ve sponsorluğunun yasaklanması olarak belirlenmiştir. Yeşilay olarak, ülkemizdeki tütün kontrolü kapsamlı yasa ve uygulamalarının halk sağlığına olumlu yansımalarını görmekten dolayı büyük mutluluk ve gurur duymaktayız.

Bildiğiniz gibi bundan yaklaşık 1 ay önce DSÖ başkanı Sn Dr. Margeret Chan' in katılımı ile DSÖ ile birlikte Global Alkol Politikaları Sempozyumu gerçekleştirmiştik. Sempozyumdan kısa bir süre sonra kanıta dayalı alkol kontrol politikalarını içeren, alkolün zararlı etkilerini azaltmaya yönelik kanunun geçtiğimiz günlerde TBMM'de yasalaştığının müjdesini Sn. Chan'e huzurlarınızda vermek isterim. Tütün kontrolünde olduğu gibi bu da halk sağlığı savunucularının önemli bir başarısıdır" dedi.

Prof. Dr. M. İhsan Karaman'ın ardından konuşan Prof. Dr. Nazmi Bilir, Küresel Yetişkin Tütün Araştırması Metodu ve Temel Bulgular 2012 raporunu katılımcılarla paylaştı. Bilir; "Yapılan araştırmalara göre pasif içiciliğin evlerde dahi azaldığı sonuçlarına ulaştık. Bu durum, kapalı alanlarda sigara yasağının halk tarafından özümsediğinin bir göstergesidir" dedi.

Sağlık Bakanı Mehmet Müezzinoğlu, 50'den fazla sağlık sorununun dolaylı ya da dolaysız etkeninin sigara olduğunu belirterek dünya üzerinde her on kişiden birinin tütün ürünleri sebebiyle hayatını kaybettiğini ifade etti. Müezzinoğlu, Tütün politikaları çalışmalarının 2013-2017 eylem planının hazır olduğunu ifade ederek "Ülkemiz 'Türk gibi sigara içmek' tabirinin hüküm sürdüğü bir yer iken tütün kontrolü çalışmalarının tüm dünyaya örnek olduğu ve birçok ülke tarafından incelenerek takip edilen bir ülke haline gelmiştir" dedi.

Sağlık Bakanı'nın ardından söz alan Dünya Sağlık Örgütü Genel Direktörü Dr. Margaret Chan, bir kez daha halk sağlığını ilgilendiren bir konu ile ilgili İstanbul'da olmaktan mutluluk duyduğunu ifade ederek "Dünya Sağlık Örgütü'nde arkadaşlarım neden sıklıkla Türkiye'ye gittiğimi soruyorlar; halk sağlığı için çalışan böyle bir yönetimin olduğu bir ülkeye gitmekten mutluluk duyarım. Dünya Sigarasız gününün bu yılki teması 'tütün ürünlerinin her türlü reklam promosyon ve sponsorluğunun yasaklanması' olarak belirlenmişti. Türkiye bunu kanunlaştırarak dünyaya örnek olmuştur. Tütün ile mücadelenin 6 kriterinin 6'sını da yerine getirerek MPOWER'ın tüm koşullarını gerçekleyen ilk ve tek ülke olmuştur" dedi. Chan, Türkiye'nin 2007'de katıldığı toplantılarda ülkelerce mücadelesine inanılmadığını söyleyerek değişimin altını çizdi. Atasözüne dönüşen 'Türk gibi sigara içmek' ifadesinin güncelliğini yitirdiğinden söz etti.

Konuşmaların ardından Sağlık Bakanlığı ve Dünya Sağlık Örgütü arasında Küresel Tütün Kontrol Projesi İşbirliği Niyet Beyanı imzalandı. Proje kapsamında Türkiye, tütün politikalarının uygulanması hususunda diğer ülkelere örnek oluşturarak DSÖ ile koordineli çalışmalar yürütecek.

İmza Töreninin ardından konuşan Başbakan Recep Tayyip Erdoğan ise 4 yılda Türkiye'nin sigara ile mücadelede önemli bir mesafe kat ettiğini ifade ederek; "Bu düzenlemeleri ilk gündeme taşıdığımızda bize binlerce iş yerinin kapanacağını ve yüz binlerce insanın işsiz kalacağını söylemişlerdi. Bu uygulamalarda asıl amaç, tütün tüketmeyeni tütünün zararlarından korumaktı. Biz bunu başardık" dedi. 76 milyonun sağlığını korumak adına her önlemi almak zorunda hissettiklerini söyleyen Erdoğan; "Örnek bir sivil toplum kuruluşu olan Yeşilay, Türkiye'de bu mücadelede yükümüzü hafifletmiştir" dedi.

Sağlık Bakanı Dr. Mehmet Müezzinoğlu ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek'in katıldığı programın açılış konuşmasını Türkiye Yeşilay Cemiyeti Başkanı Prof. Dr. M. İhsan Karaman gerçekleştirdi. Programda Türkiye Yeşilay Cemiyeti'ne ABD Uluslararası Tütünsüz Çocuklar Programı (Campaign for Tobacco-Free Kids) Başkan Yardımcısı Yolanda Richardson tarafından Tütün Kontrolüne Katkı Ödülü takdim edildi.

Tüketim 4 yılda yüzde 31,2'den yüzde 27.i'e düştü

Dünya Sağlık Örgütü, Tütün Kontrolü Çerçeve Sözleşmesi kapsamında dünya ülkelerine tütün kullanımının ve tütün kontrolü konusundaki uygulamalarının etkili şekilde izlenmesi ve değerlendirilmesi için ülkelere periyodik aralıklarla Küresel Yetişkin Tütün Araştırmasını (KYTA) yapmalarını öneriyor.

Bu araştırma ile 15 ve üzeri yaş grubunda standart bir protokol ile bilgi toplanarak tütün ve tütün ürünlerinin kullanımı, sigara dumanına maruz kalma durumu, tütün kullanımını bırakma eğilimi, kişilerin medya ve sağlık uyarıları konusundaki tutum ve algıları ile ilgili bilgiler toplanarak analiz ediliyor.

Araştırmanın ilki 2008 yılında Sağlık Bakanlığı, Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), Hastalık Önleme ve Kontrol Merkezi (CDC) ve Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) işbirliği ile gerçekleştirildi. Bu çalışma dünyada 14 ülkede eş zamanlı olarak yapıldı ve Türkiye KYTA'yı ilk tamamlayan ülkelerden biri oldu. Bu rapor 2012 yılında yeniden hazırlandı. 2008 ve 2012 yıllarının sonuçları karşılaştırıldığında tütün ve tütün mamulü kullananların oranı; 15 yaş üzeri nüfusta; yüzde 31.2'den yüzde 27.1'e, erkeklerde; yüzde 47.9'dan yüzde 41.5'e kadınlarda ise yüzde 15.2'den yüzde 13,1 'e düştüğü gözlemlendi.