Sudan, Etiyopya ile Hedasi Barajı anlaşmazlığında çözüm arayışını sürdürüyor

PORT Sudan Sulama ve Su Kaynakları Bakanı Davvulbeyt Abdurrahman Mansur, ülkesinin Etiyopya'daki Hedasi Barajı'nın doldurulması ve işletilmesine ilişkin kurallar konusunda anlaşmaya varma çabalarını sürdürdüğünü ifade etti.

Sudan resmi haber ajansı SUNA'nın haberine göre Mansur, Mısır ve Etiyopya ile Hedasi Barajı'na ilişkin Etiyopya'nın başkenti Addis Ababa'da yürütülen ve sonuç alınamayan müzakerelerin 4'üncü turu sonrasında yaptığı açıklamada, "Sudan, üzerinde mutabakata varılan ve ihtilaflı olan maddelere ilişkin görüşlerini ortaya koydu. Sudan, çıkarlarını gözeten ve üç ülkenin yararına olacak bir anlaşmaya varmaya çalışıyor." dedi.

Bazı hükümlerin daha fazla uzlaşı gerektirmesi nedeniyle, üç ülke arasında mevcut müzakere turunda kapsamlı bir anlaşmaya varılamadı.

Mısır Sulama Bakanlığından yapılan açıklamada da Etiyopya'nın üç ülkenin de çıkarlarını güvenceye alacak ortak hukuki ve teknik herhangi bir çözüme yanaşmaktan uzak tutumunu sürdürdüğü belirtilmişti.

Müzakerelerde Etiyopya'nın uluslararası hukuku göz ardı ederek Nil Nehri'ni yüzde 85 besleyen Mavi Nil Nehri kolunun mutlak kontrolünün kendisine ait olduğu iddiasında ısrar ettiği belirtilen açıklamada, bu tezin Mısır ve Sudan tarafından da kabul edilmesinin dayatıldığı eleştirisi yapılmıştı.

Açıklamada, Etiyopya'nın tutumunda değişikliğe gitmemesi nedeniyle müzakerelerin son bulduğu, Mısır'ın, "uluslararası sözleşmelerle güvence altına alınan su kaynakları ve ulusal güvenliğini koruma hakkını saklı tuttuğuna" işaret edilmişti.

Mısır ve Etiyopya'nın Hedasi Barajı anlaşmazlığı

Etiyopya, Mısır ve Sudan, 10 yıldan uzun süredir Hedasi Barajı ile ilgili karşı karşıya geliyor.

Nil sularının yaklaşık yüzde 80'i topraklarında doğmasına rağmen sadece yüzde 3'ünden yararlanabilen Etiyopya, Afrika'nın en büyüğü olacak Hedasi Barajı'nın inşasına 2 Nisan 2011'de başladı.

Baraj, Sudan-Etiyopya sınırına yakın bir bölgede, Nil Nehri'ni yüzde 85 besleyen Mavi Nil Nehri kolu üzerinde yapılması nedeniyle büyük önem taşıyor. Etiyopya, Hedasi Barajı ile enerji açığını kapatmayı ve elektrik satmayı amaçlıyor.

Addis Ababa yönetimi, Mısır ve Sudan ile bir anlaşmaya varmamasına rağmen barajın doldurulmasında ısrar ederken Kahire ve Hartum yönetimleri ise Nil suyunun paydaş ülke başına düşen yıllık paylarının etkilenmemesi için öncelikle üçlü anlaşmaya varılması gerektiğini belirtiyor.

Tepkilere rağmen temmuz 2020'de ilk dolum işleminin yapıldığı barajda, 20 Şubat 2022'de elektrik üretimine başlanmıştı.