Tayland'da Yönetim Karşıtı Gösteriler

Tayland'da Başbakan Yingluck Şinavatra'yı iktidardan uzaklaştırmak isteyen yönetim karşıtlarının, başkent Bangkok'ta düzenlediği gösteriler, bazı bakanlıkların kapatılmasına neden oldu.

Maliye Bakanlığını dün işgal eden göstericiler, ülke çapında devlet kurumlarının kontrolünü ele geçirme sözü verirken, gösteriler, Yingluck Şinavatra'nın iktidardayken yaşadığı en büyük zorluk olarak görülmeye başladı.

Bugün Bangkok'ta Maliye Bakanlığının yanı sıra Ulaştırma, Tarım ve Turizm bakanlıkları kapatıldı.

İçişleri Bakanlığının önünde toplanan binlerce kişi, geceyi burada geçireceklerini belirtirken, güvenlik görevlilerinin binanın girişlerini kapattığı, içeride çalışanların olduğu kaydedildi.

Göstericiler, 2006 yılında yolsuzluk ve anayasal monarşiye saygısızlık iddiaları üzerine askeri darbeyle devrilen eski Başbakan Thaksin Şinavatra'nın, kız kardeşi Yingluck Şinavatra'nın hükümetini kontrol ettiği iddiaları, ayrıca Thaksin Şinavatra'nın affını kapsayacak şekilde genişletilebilecek, hükümetin desteklediği af kanunu tasarısı üzerine sokaklara döküldü.

Sürgündeki Thaksin Şinavatra'nın Tayland'a dönmesini sağlayacak kanun tasarısı, 11 Kasım'da Tayland Senatosu tarafından reddedildi.

Pazar günü 100 binden fazla kişi, "Thaksin rejimine" karşı birleşerek, Bangkok sokaklarında protestolara katıldı.

Bakanlıkların işgali, şiddet eylemlerinin patlak verebileceği ve Tayland'ın yeni bir siyasi istikrarsızlık dönemine girdiği yönünde endişeleri artırdı.

2008 yılında Thaksin ve müttefiklerine karşı yapılan, o dönemde başbakanlığın 3 ay kapalı tutulmasına neden olan gösterileri de hatırlatan protestocuların sözcüsü Akanat Promphan, dün gazetecilere, "yarın ulusal bir hareket olacak" açıklamasını yapmıştı.

Akanat Promphan, amaçlarının, devlet kurum ve kuruluşlarını ele geçirerek hükümetin faaliyetlerini felce uğratmak olduğunu belirterek, bunu başarmaları halinde buraların, "Thaksin rejiminin mekanizmaları gibi kullanılamayacağını" söyledi.

Bu arada gösterilere liderlik yapan, muhalefetteki Demokrat Parti, bugün parlamentoda Yingluck Şinavatra'ya karşı güvensizlik oylaması yapılması tartışmasını başlattı.

Güvensizlik oylamasının, iktidardaki Pheu Thai partisinin, Temsilciler Meclisi'nin kontrolünü elinde bulundurması nedeniyle Yingluck'u koltuğundan etmesi beklenmiyor.

Öte yandan Başbakan Yingluck Şinavatra, göstericilerle müzakere etme önerisinde ve sükünet çağrısında bulundu. Yingluck, "Konuşabilirsek, ülkenin normale döneceğine inanıyorum" dedi.

Göstericileri durdurmak için güç kullanımına başvurulmayacağını ifade eden Yingluck, dün gece Bangkok'un tamamını kapsayacak şekilde özel güvenlik yasasını uygulamaya koymuştu.

Yasa, yetkililere, sokağa çıkma yasakları koyma, yolları kapatma, binalara girişleri kısıtlama, belirlenen bölgelerde elektronik aletler kullanılmasını yasaklama yetkisi veriyor.

Tayland siyaseti

Tayland'da 2006 yılında devrilmesinin ardından Thaksin Şinavatra'nın destekçileri ve karşıtları tarafından güç mücadelesi yaşanıyor.

Yolsuzluk suçundan cezaevine girmemek için son 5 yıldır gönüllü olarak sürgünde yaşayan Thaksin'in destekçileri olan "kırmızı gömlekliler", 2010 yılında Bangkok'un merkezinde 2 ay boyunca oturma eylemi yaptı.

Çıkan şiddet olaylarında yaklaşık 90 kişi hayatını kaybetti. O dönemde iktidarda olan muhalefet hükümeti, eyleme müdahale etmesi için orduyu görevlendirdi.

Ülkede 2011 yılında Yingluck Şinavatra'nın liderliğindeki, halkçı Pheu Thai partisi seçimlerde büyük bir zafer kazanarak iktidara geldi.

Yingluck Şinavatra'nın iktidarında bugüne kadar nispeten ülkede siyasi istikrar söz konusuydu.

Tayland'ın yapısı ve geçmişi

Dini Budizm olan, monarşiyle yönetilen, ordunun toplumun ve siyasetin şekillenmesine yardım ettiği Güneydoğu Asya ülkesi Tayland'ın ekonomisi ihracata ve turizme dayanıyor.

Ordu, 1947-1992 yılları arasında darbeler, darbe girişimleri ve halk hareketleri neticesinde aralıklarla yönetimi ele aldı.

1997 yılında Güneydoğu Asya ekonomik yükselişinin çöküşü, halkın serbest piyasa politikalarıyla hayal kırıklığına uğramasına neden oldu ve halkçı Başbakan Thaksin Şinavatra'nın yükselişini teşvik etti.

Kentli elitler tarafından sert bir dille eleştirilen Thaksin, o dönemde özellikle kırsal kesimlerde yaşayan yoksulların büyük desteğini kazandı.

Sorunlu güney

Tayland'ın güneyinde etnik Malay topluluğunun yaşadığı kesimde Müslüman azınlık bulunuyor.

Bölgede on yıllardır süren bağımsızlık mücadelesinde, 5 binden fazla kişi yaşamını yitirdi.

Tayland ile komşusu Kamboçya askerleri arasında, 2009 yılından bu yana tartışmalı sınır bölgelerinde çatışmalar oluyor.

Son 7 yılın kronolojisi

2006: Ordu, Thaksin Şinavatra hükümetini devirdi, anayasayı yeniden yazdı.

2007: Thaksin yanlısı Halkın Gücü Partisi, seçimde oyların büyük çoğunluğunu kazandı.

Ağustos 2008: Thaksin, yolsuzluk davası sona ermeden sürgüne gitti.

Aralık 2008: "Sarı gömlekliler"in kitlesel gösterileri, Bangkok'u felç etti. Anayasa Mahkemesi, Halkın Gücü Partisi'ni yasakladı, Abhisit Vejjajiva iktidara geldi.

Mart-Mayıs 2010: Thaksin yanlısı binlerce "kırmızı gömlekli" Bangkok'un belli kesimlerini işgal etti, sonunda ordunun müdahalesiyle eylem sona erdi, onlarca kişi hayatını kaybetti.

Temmuz 2011: Yingluck Şinavatra'nın liderliğindeki Pheu Thai Partisi, genel seçimleri kazandı. - Ankara