Türkiye'nin Yer Altı Suyu Envanteri Yeniden Belirlenecek

HÜSEYİN GAZİ KAYKI - Yer  Altı Suyu Yönetimi Eylem Planı ile Türkiye'nin yer altı suyu potansiyeli yeniden saptanacak ve yeraltı sularının miktarının yanı sıra kirlenme durumuna ilişkin tespitler de yapılacak. Eylem Planı, yer altı sularıyla ilgili çalışma yürütecek kurum ve kuruluşların yol haritasını belirleyecek.

Su Yönetimi Genel Müdürü Cumali Kınacı, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Türkiye'de yıllık kullanılabilir yer altı suyu potansiyelinin 14 milyar metreküp, toplam kullanılabilir su potansiyelinin ise 112 milyar metreküp olduğunu aktardı.

Yer altı suyu potansiyelinin net olmadığını ifade eden Kınacı, bunun, yeni araştırmalarla daha sağlıklı bir şekilde belirlenmesi gerektiğine dikkati çekti.

Bu kapsamda, Su Yönetimi Genel Müdürlüğü olarak Yer Altı Suyu Yönetimi Eylem Planı hazırladıklarını ifade eden Kınacı, bu eylem planı çerçevesinde, DSİ Genel Müdürlüğü ile 2017 yılına kadar Türkiye'deki yer altı suyu kütlelerini belirleyeceklerini ve bunun ne kadarının kullanılacağının ortaya konulacağını anlattı.

Kınacı, özellikle Konya Kapalı Havzası ve Ergene Havzası gibi bölgelerde, mevcut yer altı suyu potansiyelinin çok üzerinde bir tüketim olması nedeniyle yeraltı suyu derinliğinin 30-40 metreden 200 metreye kadar düştüğünü, hatta yer altı suyunun aşırı çekilmesi sonucu Konya'da birkaç yıl önce çökmeler meydana geldiğini anımsattı.

Bazı bölgelerde ise mevcut potansiyelinin kullanılmadığını hatırlatan Kınacı, 14 milyar metreküplük su potansiyelinin yaklaşık yüzde 50'sinden istifade edildiğini belirtti.

Bugüne kadar yer altı suyuyla ilgili DSİ Genel Müdürlüğünün uygulamalar gerçekleştirdiğini ve bir yer altı suyu envanteri çıkarttığını aktaran Kınacı, ihtiyaç doğrultusunda, kısa vadeli çözümler şeklinde bu konuya yaklaşıldığını, bunun da belli bir plan dahilinde çalışma yapılmasını önlediğini bildirdi.

Havzalarda ürün deseni oluşturulmasının ve fazla su tüketen ürünler yerine daha az su tüketen ürünlerin ekimine yönlendirme yapılmasının gereğine dikkati çeken Kınacı, çiftçilerin ise bu konuda uğrayacakları gelir kaybının karşılanması talebinde bulunduğunu söyledi.

Bu konuda kısa, orta ve uzun vadeli planlama yapılması gerektiğini dile getiren Kınacı, aksi halde şu andaki su yönetimi sistemiyle devam edilmesinin mümkün olmadığını vurguladı.

-"Yer altı sularına ilişkin veriler yetersiz"

Günlük ve acil ihtiyaçları karşılamak yerine su potansiyelinin ne olduğu ve bununla ihtiyaçların nasıl karşılanacağı üzerine çalışmalar ile planlamaların yapılması gerektiğini ifade eden Kınacı, sulama suyu ihtiyacının azaltılması için ne gibi önlemler alınması üzerinde de düşünülmesinin önemli olduğunu dile getirdi.

Yer Altı Suyu Yönetimi Eylem Planı'nda bu konuya ilişkin saptamalarda bulunduklarını ve neler yapılacağını belirlediklerini anlatan Kınacı, bu eylem planının, daha önce hazırladıkları ve yer altı sularının korunmasına ilişkin yönetmeliğin bir devamı olduğunu vurguladı.

Yer altı sularına ilişkin verilerin yetersiz olduğunu, miktarın yanı sıra kirlenme durumuna ilişkin de bir izleme yapılması gerektiğine dikkati çeken Kınacı, hangi kurumun, nerelerde, hangi parametrelerle ve aralıklarla kirlilik ölçümü yapacağının belirlendiğini kaydetti.

Bunu 5 havzada tamamladıklarını, diğer havzalarda da tamamlamaya çalıştıklarını anlatan Kınacı, "Şu ana kadar böyle sistematik bir veri tabanı oluşturulmamış. Her kurum, kendi ihtiyaçları doğrultusunda kuyu açmış. Biraz rastgele olmuş. Bunu belli bir sistematiğe bağlamak istiyoruz. Yani öncelikli olarak karar verebilmek için karara baz alacağımız veriye ihtiyacımız var. Bununla ilgili veri tabanını oluşturuyoruz" dedi.

-"Yer altı suyu seviyesi düşüyor"

Yer altı suyu kütlelerini de belirleyeceklerini aktaran Kınacı, "Yani büyüklüğü nedir bu yer altı suyunun? Bundan ne kadar su üretilebilir, yılda ne kadar su üretebiliriz? Onu bilirsek, kullanabileceğimiz su miktarı da ortaya çıkar. Halbuki günümüzde maalesef buna dikkat edilmiyor. Edilmediği için de yer altı suyu seviyesi düşüyor" ifadesini kullandı.

DSİ Genel Müdürlüğünün yaptığı bir çalışmaya göre, Konya Ovası'nda, bugünkü gibi su çekilmesine devam edilirse, 20 yıl sonra burada hiç su kalmayacağının saptandığını belirten Kınacı, yer altı su rezervinin oluşmasının yıllarca sürebildiğini artardı.

Bu nedenle yer altı suyunu kullanırken çok dikkatli olunması gerektiğini kaydeden Kınacı, DSİ Genel Müdürlüğüyle birlikte Ergene Havzası'na ilişkin yer altı suyu çalışması başlattıklarını ve bu çalışma başarılı olursa 2017-2018'den itibaren yer altı suyu seviyesinin yükseleceğini, aynı çalışmanın diğer havzalarda da gerçekleştirileceğini dile getirdi.

Suyun miktar olarak korunmasının yanı sıra kalitesinin de korunmasının önemine dikkati çeken Kınacı, tüketimin yeraltı suları konusundaki etkilerini sıfırlamanın mümkün olmadığını, gerek yerüstü gerek yer altı sularında kaldırılabilecek kirletici miktarının belirlenmesi gerektiğini vurguladı.

Yeraltı Suyu Yönetimi Eylem Planı'nda, hangi kuruma ne kadar iş düştüğünün saptandığını ve bunun yıllara göre planlandığını anlatan Kınacı, Orman ve Su İşleri Bakanı Veysel Eroğlu'nun onayının ardından eylem planını hayata geçireceklerini kaydetti. - Ankara