"Türkiye Yarasaları Sempozyumu"

Türkiye Tabiatını Koruma Derneği, Orman ve Su İşleri Bakanlığı, Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü, Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğünün katkılarıyla Türkiye'de ilk kez gerçekleştirilen "Türkiye Yarasaları Sempozyumu"nun sonuç bildirgesi yayımlandı.

12 üniversite ile bazı kurum ve kuruluşlardan gelen 81 uzman katılımcıyla yapılan, 13 bildiri ve 6 poster sunumunun gerçekleştirildiği sempozyumun sonuç bildirgesinde, Türkiye'de yarasaların yeterince tanıtılamadığı ve ekosistemdeki rollerinin bilinmediği belirtildi.

Yarasaların, başta mağaralar olmak üzere ağaçların kovuk ve kabuk altları, kütük altı, kaya çatlakları ve oyukları, in, kuyu, tünel, binaların çatı ve bodrum katları, pencere pervazı, saçak altı, eski han, hamam, kervansaray ve camilerin kubbe örtüsü altında yaşadıkları ifade edilen bildirgede, şunlar kaydedildi:

"Bu barınaklara yangın ve sel gibi doğal afetler zarar verebildiği gibi çeşitli insan uygulamaları da zarar vermektedir. Bunun için gelişigüzel uygulamalardan kaçınılmalıdır. Yarasalar, turizme açılan mağaralar sebebiyle giderek yok olmaktadır. Bunun için mağaraların doğal güzellikleri bozulmamalı ve içinde yaşayan canlılarla bir bütün halinde korunmalıdır. Ağaçlarda yaşayan yarasa türleri orman yangınlarıyla yok olmaktadır. Bunun için yangınları kısa zamanda önleyecek tedbirler geliştirilmelidir. Rüzgar enerjisi elde etmek amacıyla yaygınlaşan rüzgar güllerinin kuşlar gibi yarasaların da etkilenmeyeceği şekilde düzenlenmesi ve yarasa savar gibi bazı önlemlerin alınması gerekir."

Restorasyon çalışmalarında rastlanan yarasaların başka bir yere nakli yapılmadan çalışmalara devam edilmemesi gerektiği vurgulanan bildirgede, baraj, yol, tünel gibi büyük projeler için önce yarasa barınaklarının varlığına dönük araştırma yapılması ve varsa sorunların zamanında giderilmesi istendi.

Türkiye'de yaşayan 36 yarasa türünden birinin meyve yarasası olduğuna dikkati çekilen bildirgede, şu ifadeler kullanıldı:

"Bu tür, kültür meyvelerini de yediğinden üreticiler tarafından öldürülmektedir. Akdeniz şeridinde yaşayan 'Rousettus aegyptiacus' üzerindeki bu baskının ortadan kaldırılması ve böylece bu yarasaların adeta tohum dağıtıcı rolleriyle bitki gelişimindeki katkılarının sürdürülmesi gerekir. Türkiye'deki 35 yarasa türü böcekçi olup sıtma amili sivrisinek başta olmak üzere birçok hastalık vektörü böceklerle beslenir. Yarasalar yok olduğunda böceklerle mücadele için daha fazla kimyasal ilaç kullanılacak ve doğa zehirlerle kirlenecektir. Bunun için yarasaların habitatlarıyla birlikte korunmaları gerekir. Yarasalara alternatif barınak oluşturma amacıyla yarasa evleri yaygınlaştırılmalı ve ağaç, bina ve direklere asılarak yarasaların biyolojik mücadelede daha fazla yer almasına fırsat vermek gerekir."

Mağaralardan yarasa gübresi alınmaması ve bununla ilgili yasal düzenlemenin bilimsel olarak yürütülmesinin sağlanması gerektiği belirtilen bildirgede, "Böylece guano ticareti ile yarasa gübresinde bulunma ihtimali olan histoplasmosis gibi bazı hastalıkların yayılmasına da fırsat verilmemelidir. Kaçak gübre alımlarına caydırıcı yaptırımlar getirilmelidir" ifadesine yer verildi.

Bilimsel amaçlar için araştırma yapanların, hassas davranması ve yarasaları taciz edecek davranışlardan kaçınılmasının tavsiye edildiği bildirgede, yarasalarla ilgili belgesellerin hazırlanması ve besin zincirindeki rollerinin anlatılması gerektiğine dikkati çekildi.

Bir bilgi ağıyla "Ulusal Veri Bankası"nın oluşturulması ve Türkiye'deki yarasa türlerinin durumlarının yakından takip edilmesinin önerildiği bildirgede, şöyle devam edildi:

"Yarasa popülasyonlarının ve insan sağlığının korunması için yarasalar tarafından taşınan hastalıklar araştırılarak halk sağlığına gereken önem verilmelidir. Balıkesir Havran'da yarasalar için yapılan yapay mağaranın dünyada bir ilk olması bakımından UNESCO'ya Türkiye adına bir ödül için müracaatta bulunulmalıdır." - Balıkesir