Hong Kong'da muhalif iş adamı Tiananmen olaylarını anmadaki rolüyle suçlu bulundu

HONG Çin'in Hong Kong Özel İdari Bölgesi'nde, muhalif medya patronu Jimmy Lai ve iki kişi, Tiananmen olaylarını anmak için 2020'de düzenlenen etkinliklerdeki rolleri nedeniyle suçlu bulundu.

Jimmy Lai'nin yanı sıra Tiananmen olaylarını anmak için her yıl mum ışığı törenlerinin düzenlenmesinde etkin rolü olan grubun Başkan Yardımcısı Chow Han Tung ve aktivist gazeteci Gwyneth Ho'nun 4 Haziran'da Victoria Park'ta düzenlenen etkinliklere katılmaktan veya başkalarını katılmaya teşvik etmekten suçlu olduğuna karar verildi.

Lai başkalarını katılmaya teşvik etmekten, Ho etkinliklere bilerek katılmaktan, Chow ise hem teşvik hem de katılmaktan suçlu bulundu.

İleri bir tarihte hüküm giyecek Lai, Ho ve Chow daha önce suçlamaları kabul etmemişti.

Tiananmen olayları

Çin'de Nisan 1989'dan başlayarak 4 Haziran'a kadar süren ve başkent Pekin'deki Tiananmen Meydanı'nda güç kullanılarak bastırılan olaylarda resmi olmayan rakamlara göre 2 binden fazla kişi hayatını kaybetmişti.

Demokrasi ve ifade özgürlüğü talebi, enflasyon, siyasi bozulma ve yozlaşma gibi nedenlerle başlayan protestolara ülkedeki aydın kesim ve öğrenciler başta olmak üzere yoğun katılım olmuştu.

Olayların ilk başladığı zamanlarda hükümet, göstericilere müdahale etmemiş ancak protestocuların dağılmaması üzerine 20 Mayıs'ta sıkıyönetim ilan edilmişti.

Hükümet, protestocuların taleplerinin karşılanmasının mümkün olmadığı ve gösterilerin bastırılması gerektiğine karar vererek 4 Haziran gecesi tanklar ve askerleri meydana göndermişti.

Güvenlik güçlerinin olayları bastırırken gerçek mermi kullanması sonucu Çin Kızılhaçına göre 2 bini aşkın kişi yaşamını yitirmişti.

Olayların tartışılması ve anmalara konu edilmesi, Çin'de bugün hala tabu kabul ediliyor.

Her yıl düzenlenen mum ışığı törenlerinde, ölen öğrenciler anılıyor.

Hong Kong'ta söz konusu törenlerin yapılması geçen yıl yeni tip koronavirüs (Kovid-19) kısıtlamaları kapsamında yasaklanmıştı. Yasağa rağmen bu yıl da halka açık alanlarda küçük kalabalıklar 1989 olaylarını anmak için toplanmıştı.

Ülkede son dönemde 100'den fazla aktivist, ayrılıkçılık, terörizm ve yabancı ülkelerin çıkarlarına hizmet ettiği iddiasıyla ulusal güvenlik yasası uyarınca tutuklandı. Tutuklananlar arasında anma törenlerine katılanlar da yer aldı.

Hong Kong'da yürürlüğe giren yeni güvenlik yasası

Çin'in en üst düzey yasama organı Ulusal Halk Kongresi (UHK) Daimi Komitesi'nde 30 Haziran 2020'de oy birliğiyle kabul edilen yasa, Devlet Başkanı Şi Cinping tarafından da imzalamıştı.

Devleti yıkmaya teşebbüs, vatana ihanet ve ulusal güvenliği tehlikeye atan eylemleri yasaklayan yasa, Çin hükümetinin onayı sonrasında Hong Kong yerel hükümetinin resmi gazetesinde yayımlanarak yürürlüğe girmişti.

Yasa, içeriği itibarıyla asıl olarak Haziran 2019'da suçluların Çin'e iadesini öngören yasa tasarısına karşı başlatılan ve yıl sonuna kadar yoğun kitle protestolarıyla sürdürülen hükümet karşıtı protesto hareketini hedef alıyor.

Yasa ile Çin medyasınca "Hong Kong'un vatan hainleri" olarak yansıtılan muhalif gazeteciler, iş insanları ve aktivistlerin ulusal güvenlik gerekçesiyle yargılanmalarının önü açılırken, bu kapsamda yasaklanan suçları işleyenlere 3 yıldan müebbete kadar hapis cezası verileceği belirtiliyor.